Glasilo Podružnice Srpskog lekarskog društva Zaječar

Godina 2004     Volumen 29     Suppl 1.
Home ] Gore/Up ]<<< ] >>> ]
UDK: 616(497.11):929 ISSN 0350-2899, 29(2004) Suppl.1 p.75-79
 
Istorija medicine i zdravstvene kulture

Lekari rajčani
Medcal Doctors from Rajac

Života Đorđević, Petar Paunović
Rajac

 
     
  Sažetak:

Ključne reči: Rajac, Timocka Krajina, lekari, Dr
Key words: Rajac, Timok region, medical doctors, MD
 
     
 

I

U monografiji "Rajac, vinogradarsko selo u donjem Timoku (1)" nalazi se spisak lica iz Rajca sa višom i visokom školskom spremom. Ukupno, do pisanja monografije bilo je 83 takva lica od kojih su 43 imali fakultetske diplome. Ređaju se fakulteti: vojna akademija, mašinski fakultet, elektrotehnički, ekonomski, građevinski, tehnološki, poljoprivredni, saobraćajni, filološki, stomatološki, pravni, medicinski...
U vreme pisanja ovog rada selo Rajac živelo je u teškoj populacionoj krizi. Mnogi vinogradari su tokom vek i po školovali decu zahvaljujući dobrom plasmanu vina, naročito posle II svetskog rata, mogućnost korišćenja železnice u neposrednoj blizini sela, kultu jednog deteta kome je posvećivana velika pažnja i želja da mu se obezbedi solidna budućnost, a najviše ideji o promeni načina života - da se živi bolje u gradu. Veliki broj onih koji su se školovani ispunili su zavet svojih predaka da završe školu i nasele se u gradovima širom Srbije i ex Jugoslavije. Među njima su i lekari o kojima je reč u ovom radu. Samo nekoliko od 83 školovana "lica" iz Rajca živi danas u selu.
Školovanje dece iz Rajca započeto je još osamdesetih godina XIX veka, kada odlazi u Rusiju na vojne škole poznati general Petar Mišić. On je prvi rajčanin sa fakultetskom diplomom, a posle njega je Mihajlo Kostić, mašinski inženjer. Do II svetskog rata niko iz Rajca nije upisivao medicinski fakultet. Prvi, je upisao medicinu u Beogradu 1945. godine - Ljubomir Stojanović. Kasnije i drugi o kojima će biti reči u ovom radu.
Zato ovaj rad treba posmatrati i kao pristup proširenju monografije sela Rajca pomenute na početku, ali i kao nameru da se sačuva od zaborava trud jedne plemenite profesije koja je dala i daje svoj doprinos, svakodnevno, u borbi protivu bolesti i održanju i unapređivanju narodnog zdravlja.

II

Kao što je u uvodu pomenuto, Rajčani upisuju medicinske fakultete tek od 1945. godine. Neki od njih kasnije, kao lekari, rade u rajačkoj ambulanti (Dr Dragomir Đukić, Dr Petar Paunoivć, Dr Dragoslav Milošević i Dr Radomir Dimulović, stomatolog) posle 1956. godine.
Dotle u Rajcu "radi" jedan broj nadrilekara: Blagoje Kostić, Blagoje Stojanović i Ilija Perić bave se uganućima i prelomima ruku i nogu kako kod ljudi tako i kod domaćih životinja, a Kata Jović baje, trlja žene da pobacuju neželjenu trudnoću, pomoću nišadora koji nabavlja u negotinskoj apoteci vida gušobolju deci a u svome radu koristi magiju i spiritualizam.
Sa otvaranjem samostalne zdarvstvene stanice u Rajcu 1956. godine zadata je značajan udarac nadrilekarstvu i započeta je nova etapa u borbi za narodno zdravlje. O tome najbolje govore kratki opisi života i rada lekara rajčana.

III

Dr. Ljubomir Stojanović
Rođen je u Rajcu 13. jula 1922. godine. Oca Vučka seljaci su smatrali pravnikom. Bio je jedan od retkih pismenih ljudi u selu. Radio je kao učitelj u školi 1913. godine kada je selo zahvatila epidemija kolere. Bio je od pomoći selu, jer je zajedno sa svojim kolegom Pricom, ohrabrivao upućivao ih kako da se ponašaju i sahranjivao umrle, pošto su se seljaci toga bojali.
Majka Rada Popova potiče iz familije čuvenog sveštenika Stanojla Đurića.
Ljubomir je osnovnu školu završio u Rajcu, a gimnaziju u Negotinu. Maturirao je 1941. godine kada je započeo rat.
Rat je proveo u Rajcu uz povremene mobilizacije i rad na železnici. Početkom 1945. godine mobilisan je NOVJ (konjica), a u jesen je bio demobilisan zbog upisa na medicinski fakultet.
Za vreme studija izdražavan je od samohrane majke, jer mu je otac umro 1943. godine. Fakultet je završio na vreme, nakon čega biva upućen, po odluci ministarstva da radi u Peći i okolini (Kosovo i Metohija).
U Zaječar dolazi 1954/55. godine i započinje specijalizaciju iz hirurgije. Nakon završene specijalizacije radi na hirurškom odeljenju zaječarske bolnice spasavajući život hiljadama ljudi sa područja Timočke Krajine. Početkom šezdesetih godina, nakon usavršavanja na Institutu za transfuziologiju Medicinskog fakulteta u Beogradu, formira pri zaječarskoj bolnicu Službu za transfuziju krvi.
Tokom svoje karijere pozivan je da pređe u Beograd i tamo nastavi lekarsku karijeru. Zaljubljen u Timočku krajinu i svoj Rajac ostaje u Zaječaru do kraja života. U mlađim danima bavio se vinogradarstvom. Kada bi se u Rajcu pojavio sa prskalicom na leđima u svom vinogradu vinogradari su se njime ponosili.
Za Rajačke pivnice je bio izuzetno vezan. U vreme vinogradarskih slava Sv. Trifuna i Trojice dolazio bi tamo sa svojim kolegama dr. Grujom Milutinovićem, dr Mirkom Veličkovićem i dr Milom Veličković, mr. ph Vujom Bunuševcem, dr Pavlom Simićem, dr Persom Jovanović i kumom dr Bogdanom gde su u društvu sa vinogradarima iz Rajca provodili vesele i srećne časove.
Dr Ljubomir Stojanović je bio strastan ribolovac poznat među ribolovcima na Timoku, Radovanskoj reci i drugim ribolovnim vodama Timočke krajine.
Na hiruruškom odeljenju, gde je radio do 1982. godine, bio je medju pacijentima omiljen i poštovan. Kada je najteže znao je da ispriča vic i tako oraspoloži sradanike i kolege. Penzionerske dane je provodio na relaciji Zaječar - Rajac. Preminuo je 10. oktrobra 1990. godine. Sahranjen je na rajačkom groblju, ostavivši za sobom sina Miroslava.

Dr Miroslav Lj. Stojanović
Rođen je u Beogradu, iz braka dr Lubomira Stojanovića i Zorice Zupčić iz Pridrage kod Zadra. Osnovnu školu i gimnaziju je završio u Zaječaru. Stomatološki fakultet je upisao 1976. godine u Beogradu gde je diplomirao 1982. godine. Od 1. jula 1982. godine radi kao stomatolog u zaječarskom Domu zdravlja, a 1988. godine odlazi na specijalizaciju iz maksilofacijalne hirurugije na Vojno-medicinskoj akademiji u Beogradu gde ostaje sve do rata i raspada SFR Jugoslavije. Rad specijaliste maksilofacijalne hirurdije započinje od 1. februara 1992. godine na Odeljenju maksilo-facijalne hirurgije zaječarske bolnice.
U jesen 1998. godine prelazi u Medicinski centar u Boru gde formira odsek za maksilofacijalnu hirurgiju.
Oženjen je suprugom Ljiljanom i ima ćerku Milicu.
Učesnik je rata 1999. godine.

Dr Dragomir S. Đukić
Rođen je u Rajcu 11. septembra 1927. godine. Osnovnu školu je završio u Rajcu, a gimanziju u Zaječaru 1946. godine. Te iste godine upisuje Medicinski fakultet u Beogradu. Primljen je kao odličan učenik. Medicinski fakultet završava na vreme 1952. godine; od 1250 upisanih bio je 56. Nakon završenih studija 1953. godine raspoređen je od strane Ministarstva za zdravlje da radi u Negotinu. Tu radi na dečjem odeljenju negotinske bolnice, a zatim kao sanitarni inspektor sreza negotinskog. 1954. godine odlazi da radi u Priboj na Limu i tamo ostaje dve godine. U to vreme 1956. godine, formira se u Rajcu opština u kojoj je bio ambiciozni predsednik Boško Tanić iz susednog sela Tamnič. On i Jova Žikić, uticajni politički radnik iz Rogljeva pišu Dr Dragomiru Đukiću u Priboj i pozivaju ga da radi u novootvorenoj samostalnoj zdravstvenoj stanici u Rajcu.
Dr Đukić prihvata poziv. Iako je u Priboju imao veliku platu, napušta posao i dolazi da radi u svom rodnom mestu.
Zdravstvena stanica je bila u crkvenoj zgradi. Ubrzo je u njoj instaliran rentgen aparat tako da je značajno osavremenjena dijagnostika. Bilo je svakog dana po 20 do 30 pacijenata iz Rajca i okolnih sela. U kući Stojana Borića postojala je i apoteka koju je vodio apotekar Miloš Milić iz Negotina, kasnije poznat kao Miša "Pliva". U zdravstvenoj stanici rade i bolničari Dušan Pavlović iz Veljkova, a ponekad i Dušan Dimitrijević iz Rajca. Bila je to stručna i požrtvovana ekipa koja je značajno doprinela zdravstvenom napretku, ne samo Rajca, već i okoline.
Pored rada sa pacijentima dr Dragomir Đukić je voleo da se bavi ribolovom. U poznim šezdesetim godinama prihvata se da bude predsednik fudbalskog kluba "Momčilo" iz Rajca. Ozbiljnim pristupom ovoj dužnosti unapređuje rad fudbalskog kluba "Momčilo" koji u to vreme beleži značajne pobede u Kupu Maršala Tita protivu "Hajduk Veljka" iz Negotina i FK "Bor"-a iz istoimenog grada.
Posle 1958. godine dr Đukić Dragomir odlazi u Boljevac i preuzima da vodi Dom zdravlja u ovom gradiću pod Rtnjem. Decenijama je bio direktor Doma zdravlja uspostavljajući takav model u radu koji je bio najbliži zamislima Svetske zdarvstvene organizacije o primarnoj zdravstvenoj zaštiti. U ustanovu čiji je decenijama bio direktor dolazili su stručnjaci da vide kako se sa uspehom sprovode obavezni vidovi zdravstvene zaštite.
Veoma naprednih pogleda na funkcionisanje sistema zdravstvene zaštite stanovništva učestvovao je u radu i predsedavao sednicama sastanaka Zajednice zdravstvenih radnih organzicija Timočke krajine dajući doprinos unpaređenju zdravlja naroda na području cele Timoče krajine. Zbog zasluga, on lično i njegova ustanova bili su pohvaljivani i nagrađivani.
1985. godine dr Dragomir Đukić odlazi u penziju. Živi u Boljevcu.

Dr Radomir Dinulović
Rođen je u Rajcu 22. avgusta 1936. godine od oca Đorđa i majke Dušanke koja se iz Brusnika udala u Rajac. Detinjstvo provodi u kući u severnom delu sela, natkriljenom stoletnim hrastovima, tik ispod brda stena, u romantičnom ambijentu čiste, netaknute prirode, u kome se uvek čuje poj slavuja. Osnovnu školu je završio u Rajcu sa odličnim uspehom, nakon koje se upisuje u gimnaziju u Negotinu. Završio ju je pošto je bio oslobođen mature kao najbolji đak.
1955/56. godine upisuje se na stomatološki fakultet u Beogradu koji završava na vreme sa prosečnom ocenom 9,95! (Od 32 ispita samo je jedan položio sa devetkom). Zbog toga je proglašen za studenta generacije.
1962. godine, u okviru Međudržavne razmene mladih lekara odlazi u Zapadni Berlin na kliniku "Rudokf Wirchof" i ostaje tamo na usavršavanju 6 meseci. Iste godine stažira u Negotinu, služi JNA na VMA u školi za sanitetske rezervne oficie. Posle odlazi u Banja Luku gde se susreće sa koleginicom Radmilom Ćurgus i ženi je. Iz tog braka ima sina Marka. U Banja Luci ostaje da radi kao stomatolog u ambulanti SUP-a. Posle se vraća u Beograd i radi na poliklinici "Ivan Milutinović" gde završava specijalizaciju stomatološku protetiku. Na radu u poliklinici "Ivan Milutinović" ostaje da radi 14 godina. Iz Beograda odlazi na Zalatar u Novu Varoš. Tu je načelnik stoamtološke službe i osniva dečju stomatološku službu. Vučen nostalgijom vraća se u rodni kraj, u Rajac i Negotin, gde radi još 23 godine, sve do penzionisanja u avgustu 2001. godine.

Dr Pavle Barbulović
Oduvek Rajčanin već desdetak godina u njemu stalno boravi. U Rajcu ima svoju kuću i pivnice pune najboljih rajačkih vina koja su dobijala odličja na sajmovima i izložbama i bila u podrumima i zbirkama naših najvećih državnika.
Pavle Barbulović je rođen u Negotinu 1931. godine. Osnovnu školu je završio u Kobišnici, a gimnaziju u Negotinu. Stdirao je medicini na Medicinskom fakultetu u Zagrebu, gde je specijalizirao internu medicinu i kardiologiju. Za potrebe službe specijalizirao je i zdravstvenu ekonomku na Školi "Dr Andrija Štampar" u Zagrebu.
Na fakultetu je bio omladinski funkcioner republičkog značaja i obavljao različite političke funkcije.
Radio je u Zadru, Zagrebu i Obrovcu. U Zadru je bio direktor velikog omladinskog letovališta, u Zagrebu direktor Doma zdravlja "Maksimir" u čijem je sastavu bio i Dom zdravlja "Dubrava" sa oko 3 500 zaposlenih. U Obrovcu je oko 30 godina bio direktor Doma zdravlja. Zahvaljujući njemu dom zdravlja je izrastao u savremenu medicinsku ustanovu. U Obrovcu je bio i 4 godine predsednik skupštine opštine kada je izgrađena aluminijumska industrija, reverzibilna hidrocentrala, tekstilna industrija, industrija kamena i fabrika hidraulike. Bio je predsednik fonda za nerazvijene, narodni poslanik i član političkih i društvenih institucija republike Hrvatske. Bio je na mestima gde se planira i odlučuje pa je tako doprineo unapređenju zdravlja naroda na području na kome je radio.
Za svoje zasluge odlikovan je sa više ordena, a posebno ordenom Svetoga Save.
Rezervni je sanitetski major.

Dr Dragoslav Milošević
Rođen je u Rajcu 3. oktobra 1930. godine Osnovnu školu je završio u Rajcu, osmogodišnju u Negotinu. Aprila meseca je diplomirao na Medicinskom fakultetu u Beogradu, a posle studija raspoređen je, kao stipendista Medicinskog centra u Negotinu da radi u selu Jabukovcu. Ostaje tu 8 godina, a rad nastavlja posle toga u Negotinu gde radi do penzionisanja
Bavio se aktivnostima u Crvenom Krstu zbog čega je nagrađen Zlatnom značkom.
Radio je sa voljom na zdravstvenom vaspitanju naroda po selima negotinske opštine i objavljivao popularne članke u listu Krajina. Zdravstveno vaspitanje je sprovodio i putem emisija Radio "Krajine" i lokalnog televizijskog studija u Negotinu. Radove iz struke objavljivao je u Medicinskom glasniku i Zbornicima "Dani preventivne medicine" u Nišu čiji je bio redovni učesnik.
Za požrtvovan rad dobio je diplomu Srpskog lekarskog društva.

Dr Desimir Živulović
Potiče iz porodice predratnih bogataša u Rajcu. Rođen je 30. oktobra 1959. godine. Osnovnu školu upisuje 1966. godine u Rajcu i završava je kao Vukovac. Gimnaziju je učio u Negotinu i završio takođe sa odličnim uspehom kao Vukovac.
Nakon završene gimnazije upisuje Medicinski fakultet u Nišu koji završava sa prosečnom ocenom 8,75. Na studijama se ženi sa koleginicom Ljiljanom A. Drašković. Fakultet završavaju 1985. godine i odlaze da rade u Medicinski centar Vranje.
Dr Desimir Živulović je specijalizirao internu medicinu i radi na poslovima hemodijalize, a supruga Ljiljana je ginekolog.

Dr Miroslava Živulović-Sladojević
Rođena je 13. januara 1959. godine u Rajcu. Osmogodišnju školu je učila i završila u Rajcu, a gimnaziju u Negotinu. Studirala je medicinu i završila Medicinski fakultet u Nišu.
Specijalizirala je medicinu rada i sada radi kao lekar medicine u zdravstvenoj stanici IHP u Prahovu.

Dr Petar Paunović
Rođen je 12. jula na negotinskom vašaru u Negotinu.
Osnovnu školu je učio u Rajcu, a gimnaziju u Negotinu.
1958. upisuje Medicinski fakultet u Beogradu i završava ga 1966. godine. Posle toga, svoju stručnu karijeru započinje u selu Braćavac i radi na zdravstvenoj zaštiti stanovništva u selima timočkog reona negotinske opštine.
1971. godine prelazi u Negotin gde započinje specijalizaciju epidemiologije. Opredelivši se na samom početku svoje karijere za preventivno-medicinski rad osniva u Medicinskom centru Negotin higijensko-epidemiološku službu i službu polivalentne patronaže kojima rukovodi sve do prelaska u Zavod za zdravstvenu zaštitu 'Timok" u Zaječaru 1973. godine
U to vreme učestvuje u suzbijanju variole na Kosovu 1972. godine i zbog uloženog truda dobija Orden zasluge za narod sa srebrnom zvezdom.
Od aprila meseca 1974. godine postaje direktor Zavoda za zdravstvenu zaštitu "Timok" u Zaječaru gde sa prekidom od 6 godina, ostaje na toj dužnosti dve decenije, dovoljno dugo da od Zavoda stvori savremenu, prestižnu preventivnu medicinsku ustanovu u Srbiji.
Tokom dugogodišnje uspešne karijere završio je subspecijalizaciju zdravstvenog vaspitanja i specijalizaciju socijalne medicine. Od l978. godine je primarijus, a od 1986. doktor nauka.
Objavio je oko 150 stručnih radova iz oblasti zdravstvenog vaspitanja i preventivne medicine, uređivao 100 brojeva časopisa "Zdravstveno vaspitanje", objavio tri knjige, a u radio i televizijskim emisijama i novinama ispričao i ispisao preko 3 700 priča o zdravlju. Uredio je i 8 brojava elektronskog casopisa "Weekly Health, Zdravstvene informativne novine" na Interentu. U Zavodu za zaštitu zdravlja "Timok" u Žaječaru oformio profesionalni Odsek za zdravstveno vaspitanje naroda i udario temelje zaječarskoj školi zdravlja.
Sa svojim saopštenjima u oblasti zdravstvenog vaspitanja učestvovao u radu stručnih konferencija u Jugoslaviji i Škotskoj, Poljskoj, Japanu, Izraelu, Grčkoj i Italiji. Prvi je započeo rad na sprovođenju savremenih strategija Svetske zdravstvene organzicije Promocije zdravlja, naročito u radu tzv. "Zdrave škole". Prvi je organizovao moderan rad po zahtevima SZO na zdravstvenom vaspitanju preko radija i televizije na području Timiočke krajine u kome je lično učestvovao.
2001. godine, završio je svoju stručnu karijeru u Zavodu za zaštitu zdravlja "Timok" u Zaječaru.

Dr Željka Aleksić (rođena Paunović)
Rođena je 1966. godine u Zaječaru. Detinjstvo je provela u Braćevcu i Rajcu. Osmogodišnju školu je učila i Negotinu i Zaječaru gde je i završila. U Zaječaru je završila i gimnaziju. Posle toga je upisala Medicinski fakultet u Beogradu na kome je diplomirala 1990.godine sa srednjom ocenom 9,18. Posle završenog lekarskog staža, radila je jedno vreme od 1990 do 1994. u školskom dispanzeru medicinskog centra u Zaječaru, a zatim u službi za nuklearne medicine gde je započela i specijalizaciju ove medicinske grane. 1999. godine je položila specijalistički ispit iz nuklearne medicine na Medicinskom fakultetu u Beogradu sa odličnim uspehom.
Postidplomske studije iz endokrinologije, smer magisterijum, upisala je 1995/96 godine, a 1998. položila je usmeni ispit sa ocenom 9. Sada radi na prpremi teze sa naslovom "Nastanak tireoidinih disfunkcija izazvanih jodidima iz antiaritmičnih preparata". Teza je odobrena odlukom Nastavno-naučnog veća Medicinskog fakulteta u Beogradu 1997. godine, a za mentora je određen prim. dr sci Nebojiša Paunković.
U novembru 2001. godine učestvovala je na Kongresu nuklerane medicine u Solunu sa radom "Amiodaronom indukovane tireoidne disfunkcije".
U slobodnom vremenu bavi se muzikom.
Sa svojom sestrom Biljanom i još nekolicinom drugarica koje su pevale u zaječarskom omladinskom horu osnovala je Ansambl "Labirint" u kome interpretiraju ozbiljnu horsku muziku.

Dr Biljana Paunović
Rođena je u Zaječaru 1964. godine. Detinjstvo je provela sa Željkom u Braćevcu i Rajcu. Osmogodišnju školu je učila u Negotinu i Zaječaru gde ju je i završila. Posle osmogodišnje škole upisala je Gimnaziju u Zaječaru koju je završila godine 1983. godine.
Iste godine upisuje Medicinski fakultet u Beogradu gde diplomira 1989. sa srednjom ocenom 8,87. Posle završenog lekarskog staža U medicinskom centru u Zaježaru, započinje da radi u Zdravstvenoj stanici u Grljanu gde provodi četiri godine. Nakon toga, iz ljubavi prema psihijatriji dolazi u Službu neuropsihijatrije zaječarske bolnice gde neko vreme radi kao sekundaraca, a zatim upisju specijalizaciju iz psihijatarije koju završava sa odličnim uspehom 2001. godine. Sada radi kao psihijatar u istoj službi.
U slobodno vreme peva sa sestrom Željkom u malom horu "Labirint" koje su same osnovale.

IV

Uzgred da dodamo, pored 11 lekara iz Rajca, iz sela timočkog reona negotinske opštine potiče još lekara i to: iz Roglejva 3, iz Smedovca 3, iz Aleksandrovca 2, iz Kovilova 5, Veljkova 3, Crnomasnice 4, Braćevca 17 i Taminiča 5. Njima ćemo posvetiti pažnju drugom prilikom.

 
  Adresa autora:
Života Đorđević, Petar Paunović
Rajac
 
     
Home ] Gore/Up ]<<< ] >>> ]
Infotrend Crea(c)tive Design Revised: 20 May 2009