XXVI Timočki medicinski dani - Zaječar, 25-26. maj 2007.

RADOVI - ZBORNIK SAŽETAKA
Sažeci radova 71-80

71. Težak toksični hepatitis izazvan sokom crne rotkve (Raphanus sativus) - Prikaz slučaja
    Zoran Joksimović, Dušan Bastać
72. Parametri depresivnosti kod adolescenata lišenih roditeljskog staranja na domskom smeštaju
    Jelisaveta Todorović, Valentina Jeremić, Spomenka Radojević
73. Udruženost aneurizme atrijalnog septuma i foramen ovale apertum-a sa kardioembolijskim moždanim udarom – najnoviji stavovi i prikaz slučaja
    Dušan Bastać
74. Lečenje patoloških promena grlića materice metodom „Loop Excisiae“
    Jevrosima Puslojić, Nada Mihajlović, Ljubisav Božilović, Zoran Puslojić
75. Metroragija u periodu menopauze u ZC Negotin
    Jevrosima Puslojić, Nada Mihajlović, Zoran Puslojić, Aleksandar Banković
76. Zdravstveno zbrinjavanje dece sa autizmom
    Marica Milidrag
77. Rezultati sistematskih pregleda učenika osnovnih škola u Ulcinju za 2006. godinu
    Srećko Hajduković
78. Cave penicillinum – problematika ambulantnog rada
    Srećko Hajduković
79. Zdravstveni zakoni i zdravlje
    Božidar R. Obradović
80. Dermatomikoze u opštini Negotin u 2006. godini
    Ljiljana Đorđieska Makajić, Vojislava. Stuparević, Srđan Bogicić

Samolečenje biljnim preparatima je deo folklora našeg naroda. Za izbacivanje i topljenje kamenaca u žučnoj kesi veoma često se koristi crna rotkva ili preparati koji sadrže ekstrakt crne rotkve. Prikazan je slučaj tridesetogodišnje pacijentkinje Z. G. iz Podgorice, koja je u svrhu topljenja kamenaca u žučnoj kesi koristila sok crne rotkve. Svakodnevno je dva puta pila po 150 ml soka crne rotkve. Zbog subjektivnih tegoba na lični zahtev je uradila biohemijske testove funkcije jetre koji su pokazali težak toksični hepatitis. Isključenjem toksičnog agensa, dijetom i suportivnom infuzionom terapijom dolazi do potpune restitucije funkcije jetre. Ukazujemo na mogućnost hepatotoksičnog delovanja crne rotkve koja se u svim priručnicima fitoterapije navodi kao biljka sa izrazito hepatoprotektivnim delovanjem
Ključne reči: toksični hepatitis, biljkama izazavni toksični hepatitis,crna rotkva,Raphanus sativus, holecistolitijaza

e-mail: joksaz@ptt.yu
 

U ovom radu reč je o istraživanju karakteristika ličnosti adolescenata bez roditeljskog staranja u domu i na smeštaju u hraniteljskim porodicama. Poznato je da lišenost ili neadekvatnost roditeljske nege može izazvati niz psiholoških problema u razvoju dece (nesigurnost i povlačenje, poremećaj ponašanja, depresivna stanja i raspoloženja itd). Za dete ugroženo porodičnim prilikama potrebno je izabrati odgovarajući oblik zaštite. U načelu domski smeštaj je manje povoljan nego usvojenje i hraniteljstvo. Porodični smeštaj ili hraniteljstvo je način sveukupne zaštite dece lišene staranja prirodnih roditelja. Porodica hranitelja i deca za vreme smeštaja imaju prava i obaveze kao i prirodni roditelji i njihova deca. Da bismo ispitali razlike u pogledu parametara depresivnosti kod adolescenata bez roditeljskog staranja i onih iz kompletnih porodica i na hraniteljskom smeštaju, prihvatili smo pristup E. Bibring koja o depresivnosti govori u terminima naučene bespomoćnosti. Uzorak ispitanika poticao je iz doma za decu lišenu roditeljskog staranja "Duško Radović" u Nišu, njih 30 uzrasta od 14 do 20 godina. Ispitanici su upoređivani sa adolescentima istog uzrasta na smeštaju u hraniteljskim porodicama i adolescentima iz kompletnih porodica. Značajne razlike su uočene u pogledu kapaciteta prihvatanja drugih ljudi, subjektivnog osećanja usamljenosti, doživljaja lične nekompetentnosti, smanjenog samopoštovanja, nezadovoljstva sopstvenim fizičkim izgledom i povećanja moralnog negativizma.
Ključne reči: adolescenti lišeni roditeljskog staranja, hraniteljstvo, depresivnost.

e-mail: nobilis@eunet.yu
 

Aneurizma interatrijalnog septuma (AIS) je po definiciji ekskurzija septuma u srednjem delu veća od 10 mm od ravni septuma. Foramen ovale apertum (FOA) se otkriva kolor Doppler i kontrastnom ehokardiografijom a oba entiteta se najbolje istražuju transezofagealnom ehokardiografijom, kada se može videti i trombotski materijal. Sama aneurizma ima tromboembolijski potencijal a posebno kada je udružena sa FOA uz šantiranje krvi i mogućnost paradoksalne embolije iz venskog sistema. U literaturi ima puno kontradiktornih podataka o udruženosti ovih sa kriptogenim moždanim udarom. Po studiji iz januara 2007 godine, od svih pacijenata sa kriptogenim moždanim udarom FOA je prisutan u 45% dok je u opštoj zdravoj populaciji 25%. To dovodi do mnogobrojnih spekulacija. Zbog rekurentnih cerbrovaskularnih događaja u mladih pacijenata potrebno je lečiti ih antiagregacionom, oralnom antikoagulantnom (OAK) ili zatvaranjem FOA transkateterski ili hirurški. Wahl i saradnici (2005) nalaze u 141 pacijenta da se zatvaranjem FOA transkakteterski maksimalna ekskurzija atrijalnog septuma smanjuje za 10 mm. Praćenjem 86 pacijenata sa raznim tretmanima, rekurentnu emboliju je imalo oko 20% pacijenta sa antiagregacionom Th, 14% pacijenata sa OAK dok 21 pacijent sa transkateterskim zatvaranjem 0% u 4-godišnjem praćenju. PRIKAZ SLUČAJA: Student 27 godina naglo, na plaži dobija slabost desne strane tela, smetnje vida i govora, na magnetnoj rezonanci se potvrđuje Dg cerebralnog ishemijskog infarkta a ehokardiografski se utvrđuje aneurizma atrijalnog septuma sa foramen ovale apertum i L-D šantom i uvodi se antikoagulantna Th. Neurološki nalaz se značajno popravlja za 6 meseci.

e-mail: bastad@ptt.yu, drbastac@verat.net

U lečenju patoloskih promena grlića materice koristi se više tehnika, koje se mogu svrstati u dve osnovne; 1.ekscizione i 2.destruktivne. "Loop excisia" je tehnika koja je u poslednje vreme postala široko prihvaćena. Prednosti ovog načina lečenja su u tome što je brz, efikasan i ekonomičan. Zahteva primenu jednostavnog aparata, koji se sastoji od generatora struje i sistema omčica. Pored terapijske, ovo je i dijagnostička metoda, s obzirom na to da se na ovaj način dobija i konus tkiva za histopatološku analizu, te omogućava otkrivanje promena težeg stepena. CILJ našeg rada bio je da na osnovu rezultata o trajanju intervencije, komplikacijama i ishodu lečenja ukažemo na efikasnost tehnike. Iako se u svetu koristi već 20-ak godina, mi smo počeli sa primenom 2003 god. U periodu od 2003 - 2006 godine, lečenje promena grlića materice loop ekscizijom je sprovedeno kod 31 žene, kod kojih je izlečenje postignuto u 96,7%. Kratko trajanje intervencije, minimalna trauma za pacijenta, statistički beznačajne komplikacije opravdavaju široku primenu i daju prednost loop eksciziji u odnosu na druge metode lečenja.

e-mail: puslojic@ptt.yu
 

Metroragija ili produženo krvavljenje iz materice je jedan od najčešćih razloga za javljanje ginekologu u periodu menopauze. I mada se pod menopauzom podrazumeva poslednja menstruacija, u praksi se ovaj termin koristi za period oko menopauze (obuhvatajuci perimenopuzu i postmenopauzu). Uobičajeno je da prestanku menstrualnog krvavljenja prethodi period neregularnih ciklusa. Tokom perimenopauzalnog perioda značajno je veća učestalost disfunkcionalnih krvavljenja. Osnovna komplikacija tih krvavljenja su hiperplazija endometrijuma i mogućnost nastanka endometrijalne neoplazije. Karcinom tela materice je najčešći razlog krvavljenja u postmenopauzi. Do dijagnoze dolazimo preko anamnestičkih podataka, kliničkog pregleda, ultrazvučnog nalaza, dodatnih dijagnostičkih metoda (PAPA, kolposkopija) i histopatološkog pregleda. CILJ našeg rada je da utvrdimo koja su najčešća patološka stanja koja se manifestuju krvavljenjem, incidencu pojedinih promena, dijagnostikovanje i lečenje istih u periodu od 2004-2006. god. u ZC Negotin. Uvidom u medicinsku dokumentaciju došli smo do zaključka da su u periodu od 2004-2006. godine, zbog krvavljenja u menopauzi urađene 304 intervencije. Najčešći razlozi bili su: 1. Miomi (sa ili bez dodatne patologije) 109(34,06%), 2. hiperplazije endometrijuma 64(20%), 3. polipi endometrijuma 61(19,06%), 4. disfunkionalna krvavljenja 35(10,93%), 5. Ca PVU 22(6,87%), 6 .Ca uteri 21(6,56%) i 7. inflamatorna oboljenja 8(2,51%). Eksplorativnom kiretažom smo, ne samo rešili dijagnostičke dileme, već i sproveli terapiju. Iz dobijenih rezultata zaključujemo da postoji velika povezanost metroragije u menopauzi sa ozbiljnim patološkim stanjima, te da svako krvavljenje u ovom periodu zahteva ozbiljan pristup i dijagnozu.

e-mail: puslojic@ptt.yu
 

UVOD: Autizam je neurorazvojni poremećaj koji započinje u ranom detinjstvu. Osnovni poremećaji, odnosno abnormalnosti u socijalnoj interakciji, verbalnim i neverbalnim komunikacijama, modelima interesovanja i oblicima ponašanja, imaju vrlo širok spektar kliničkog ispoljavanja i do dijagnoze se dolazi najčešće kasno. Većina pedijatara se u ovoj oblasti, i u svetu i kod nas, slabo snalazi, a prema nekim pokazateljima poremećaj je u porastu. CILJ: Skretanje pažnje na neophodnost da se poveća odgovornost izabranog pedijatra, kao i njegovih saradnika, za rano otkrivanje, praćenje, podršku, kontrolu i usmeravanje ove dece. MATERIJAL I METODE: Analizirani su anamnestički podaci dece dobijeni prilikom njihove posete Domu zdravlja "Savski venac" radi davanja mišljenja o kategoriji i stepenu ometenosti REZULTATI: Iz dostupne dokumentacije se nameće podatak da su roditelji koji imaju dete sa autističnim ponašanjem potpuno sami. Pedijatri kasno primećuju odstupanja u socijalnom razvoju, neuropsihijatri postavljaju dijagnozu i zajedno sa psiholozima, defektolozima, logopedima učestvuju u tretmanu, koji ipak nije podjednako dostupan i prilagođen svakom detetu ili se ne sprovodi kontinuirano. Roditelji često angažuju privatne terapeute, sami prikupljaju informacije o raznim istraživanjima u svetu i bez ikakve trijaže izlažu svoje dete raznovrsnim skupim laboratorijskim ispitivanjima. Terapija raznim mineralima i vitaminima, probioticima, antimikoticima i dr. se nekritički, eksperimentalno sprovode što iziskuje dodatne nepotrebne materujalne troškove. ZAKLJUČAK: Da bi autistično dete imalo pravovremenu dijagnostiku i odgovarajući tretman, neophodno je da ima dobro edukovanog pedijatra i terapeute, a da se na republičkom nivou osnuje stručni tim koji bi pratio najnovija saznanja i pružao neophodnu stručnu podršku i detetu i njegovim terapeutima.
Ključne reči: autizam, deca

e-mail: lazmil@eunet.yu
 

SAŽETAK: Školska djeca i školska omladina predstavljaju veliku grupaciju stanovništva koja obuhvata 15-20 % u odnosu na ukupno stanovništvo. Kategorija učenika osnovnih škola u koju se svrstavaju djeca starosti od 6 do 15 godina obuhvata 7-12 % ukupnog stanovništva. Početak školovanja ima veliki značaj za fizičko i psihičko zdravlje djeteta. Dolazak u novu sredinu vezan je za niz promjena u režimu života i predstavlja značajan preokret u životu djeteta. Jedan od načina da se omogući zaštita i unapređenje zdravlja učenika su sistematski pregledi. U radu su prikazani rezultati sistematskih pregleda učenika II, IV, VI i VIII razreda dvije osnovne škole gradskog područja Ulcinja. Sistematski pregled je trajao od 12.10.- 15.11.2006 godine i obuhvatio je 760 učenika. Pregled je vršen standardnom metodologijom za sistematske preglede. Rezultati sistematskih pregleda su pokazali da je uočen veliki procenat učenika sa vašljivošću, deformitetom kičme i grudnog koša, pothranjenošću i gojaznošću u odnosu na podatke iz literature. Dobijeni rezultati ukazuju da treba više stavljati akcenat na preventivnu zdravstvenu zaštitu.

e-mail: sreckoul@cg.yu
 

U svakodnevnom radu nailazimo na određeni broj djece kojima se zbog osjetljivosti na penicilin i penicilinske preparate uskraćuje davanje ovog najstarijeg antibiotika. Primijećeno je da je broj ovakve djece sve veći, te da se oznaka "Cave penicillinum" nerijetko upisuje bez dovoljno kritičnosti, pouzdanosti, a ponekad zbog neiskustva ili neznanja. Željeli smo da damo kritički osvrt na iskaz o penicilinskoj alergiji, kod djece koja na knjižici ili kartonu imaju oznaku "Cave penicillinum", ili roditelji pri pregledu djeteta u ambulanti ovakve podatke saopštavaju. Ispitivanjem smo obuhvatili 48-oro djece, koje smo dobili slučajnim izborom pri dolasku na ambulantni pregled. Sva djeca su imala podatak o osjetljivosti na penicilin bilo u vidu upozorenja na knjižici, zdravstvenom kartonu ili na osnovu usmenog iskaza roditelja. Praćena je struktura po polu ispitanika, uzrast, vrijeme proteklo od aplikacije penicilina ili penicilinskih preparata do ispoljavanja prvih simptoma neželjene reakcije, kao i karakteristike istih. Na kraju smo željeli da saznamo kojim se antibioticima liječe ova djeca koja su proglašena alergičnim na penicilin i njegove preparate. Pravilno koncipiranim i usmjerenim pitanjima i razgovorom sa roditeljima treba isključiti dosta zbivanja i stanja koja se prepliću sa alergijskom reakcijom na penicilin

e-mail: sreckoul@cg.yu
 

Zdravstvena zaštita je delatnost od posebnog društvenog interesa. Za našu mnogo puta je rečeno, da je najhumanija. Da li zdravstvena zaštita koja privileguje narod sa bolestima a ne sa zdravljem, može biti humana? Naša zdravstvena zaštita se sprovodi u velikom i štetnom zajedništvu, kolektivizmu, solidarnosti i medicinskoj i ekonomskoj nepravičnosti. Odnosno, postoji bolji medicinski i jeftiniji ekonomski put zdravstvene zaštite, poznat zdravstvenim radnicima ali ga ne primenjujemo. Osnovni krivci za to su Ministarstvo zdravlja, koje je donelo zdravstvene zakone političkim a ne stručnim konsezusom, decembra 2005. godine. Po tim zakonima, narod, hteo ili ne, znao ili ne, u bolesne odnose i bolest mora ići. Naime, oni trasiraju put zdravstvene zaštite "bolje lečiti nego sprečiti" u patologiji nezaraznih bolesti. Drugog puta zdravstvene zaštite nema, osim privatne. On je poguban za zdravlje naroda. Isti se primenjuje u zadnjih nekoliko decenija. Na njega smo se navikli i bunićemo se kad ga neko bude menjao. Ništa manju krivicu ne snosi ni Republički zavod zdravstvenog osiguranja (RZZO), koji prethodno izneto finansira. Naime, novac za zdravstvenu zaštitu skuplja se obaveznim zdravstvenim osiguranjem. Isti se pretvara u solidarni, gde oni što novac daju nemaju pravo da odlučuju o njegovoj potrošnji. "Oni su sposobni samo da ga stvore a nesposobni da odlučuju o potrošnji" Oni nisu svesni da njihov novac, zakonski privileguje one sto se najpre razbole ili bolest imitiraju uz pomoć zdravstvenih radnika. RZZO zakonski finansira zdravstvenu zaštitu, koja je u današnjoj medicinskoj spoznaji najlošija i najskuplja. RZZO od prošle godine počeo je da prati patologiju, zdravstvenu potrošnju i korišćenje zdravstvene zaštite po osiguraniku. Imaju li kvalitetne kadrovske potencijale za to ili samo politički rejting? RZZO blizu 80% od ukupnih sredstava za zdravstvenu zaštitu troši na plate zaposlenih u zdravstvu. Ostatak-zdravstvena potrošnja- ide 98% na lečenje bolesti a sa 2% nemoguće je očuvati zdravlje naroda. ZAKLJUČAK: Dobro je što se malo novca izdvaja za zdravstvenu zaštitu i što se sve manje troši na korišćenje zdravstvene zaštite (2000. se trošilo 35%). Tako je snaga zdravstvenog sistema, sa kojom se narod uvlači u bolest - sve manja. Ili, ukoliko bi izdvajali više novca za zdravstvenu zaštitu i trošili ovom metodologijom, narod bi još bolesniji bio.

e-mail:gajmis@EUnet.yu
 

UVOD: Značajno mesto u humanoj patologiji pripada dermatomikozama, koje predstavljaju parazitarna oboljenja kože. Izazivaju ih neke međusobno srodne gljivice tzv. dermatomiceti ili dermatofiti. Često se označavaju i kao dermatofitije. Područje aktivnosti dermatomiceta ograničeno je samo na orožnale slojeve epidermisa (koža i prelazne sluznice, na epidermalnu ovojnicu forikulu dlaka i vlasi na kosu do mesta orožnjenja i na nokte. Oko 50-80% celokupnog stanovništva bar je jednom u toku života preležao neku dermatomikozu. CILJ RADA: Utvrđivanje zastupljenosti dermatomikoza radi preduzimanja mera za njihovo sprečavanje i suzbijanje. MATERIJAL I METODOLOGIJA: Korišćeni su podaci iz operativnog protokola dermatovenerološke službe Zdravstvenog centra Negotin za 2006. godinu, koji su obrađeni deskriptivno-analitičkom epidemiološkom metodom po polu, uzrasnoj grupi, starosnoj strukturi, prostornoj i sezonskoj distribuciji. REZULTAT: U 2006. godini registrovano je 285 obolelih od dermatomikoza (incidenca 491,460/00000). Prateći kretanje po mesecima konstantovano je da su dermatomikoze bile prisutne tokom cele godine, sa učestalijim javljanjem u periodu januar i avgusta - decembar. Najviše obolelih je bilo u starosnoj dobi od 20-59 godina (59.30%) a najmanje od 0-6 godina (5,26%). Ženski pol je bio nešto više zahvaćene (55,74%) u odnosu na muški (45,26%). Bolest je bila više registrovana u gradskoj sredini (54,04%) u odnosu na seosku (45,96%). Procenat obolelih koji su se javljali na kontrolni pregled iznosio je 49,12%. ZAKLJUČAK: Dermatomikoze i dalje predstavljaju značajan zdravstveni problem u opštini Negotin, te je neophodno da se nastavi sa praćenjem njihove incidence i preduzimaju mere za njihovo sprečavanje i suzbijanje uz obaveznu saradnju sa veterinarskom službom.

e-mail:zcnegotin@formanet.yu