|
Glasilo Podružnice Srpskog lekarskog društva Zaječar
Godina 2008 Volumen 33 Broj
1-2 |
|
|
|
|
[ Home ] [ Gore/Up ][ <<< ] [ >>> ]
|
|
|
UDK 616.833-089 |
ISSN 0350-2899,
33(2008) br.1-2 p.17-21 |
|
|
Originalni radCarpal tunnel syndroma - Dijagnostika i hirurško
lečenje -
naša iskustva
Igor Maljković, Miodrag Jovanović, Dragoslav Božilović, Danijela
Ivanović
ZDRAVSTVENI CENTAR BOR, ODELJENJE ORTOPEDIJE I TRAUMATOLOGIJE SA
PLASTIČNOM HIRURGIJOM |
|
|
|
|
|
Sažetak: Najčešća kompresivna
neuropatija gornjeg ekstremiteta je niska kompresija n. medianusa u
predelu karpalnog tunela, od koje češće boluju žene. Tipična
manifestacija bolesti je utrnulost kažiprsta i srednjeg prsta koja se uz
jak bol javlja noću i budi iz sna, dok se sa progresijom bolesti
utrnulost prenosi i na palac, a bol postaje konstantan. Konzervativno
lečenje daje dobre rezultate u početnim fazama bolesti i obuhvata
imobilizaciju, NSAIL, injekcije kortikosteroida i fizikalnu terapiju.
Hirurško lečenje rezervisano je za teže obli¬ke bolesti, refraktarne na
konzervativnu terapiju, kao i za bolesnike kod kojih bolest traje duže
od 3 godine.
Otvorena dekompresija je postupak kojim se uzdužno preseca transverzalni
karpalni ligament, čime se povećava zapremina karpalnog kanala, što u
relativno kratkom vremenskom periodu dovodi do smirivanja i nestanka
simptoma. Ova tehnika omogućuje kompletnu inspekciju ligamenta i
sadržaja karpalnog kanala. Na odeljenju ortopedije, tokom 2006. i 2007.
godine urađeno je 19 dekompresija n. medianusa kod 12 bolesnika, i to
kod 8 žena i 4 muškarca. Prosečna starost bila je 44 godine. Svi
bolesnici su lečeni najpre od strane fizijatra, a pregledani i
elektromiografski, kako pre, tako i posle otvorene dekompresije. Dužina
stacionarnog lečenja postoperativno je 1 do 2 dana, a odsustvovanje sa
posla je oko 6 nedelja. U odnosu na stanje pre operacije svi bolesnici
imali su poboljšanje i to, potpuni nestanak utrnulosti i bolova u roku
od 6 nedelja kod 16 (84%), dok je delimičan nestanak simptoma bio kod 3
bolesnika (16%). Komplikacija, u smislu jatrogene lezije nerva, nije
bilo. Otvorena metoda lečenja kompresivne neuropatije je relativno
jednostavna i visoko efikasna metoda koja u kratkom vremenskom periodu
dovodi do smirivanja simptoma bolesti i povratka uobičajenim
aktivnostima i može se izvesti u uslovima regionalne bolnice.
Ključne reči: Carpal tunnel syndrome, dijagnostika i hirurško
lečenje, iskustva
Napomena: sažetak na engleskom jeziku
Note: summary in English |
|
|
|
|
|
UVOD
Daleko najčešća kompresivna neuropatija gornjeg ekstremiteta je niska
kompresija n.medianusa u predelu karpalnog tunela, koja je u suštini
mehanička kompresija uzrokovana idiopatskim sinovitom fleksornih tetiva
koje sa nervom prolaze rigidnim karpalnim tunelom. Drugi čest uzrok
kompresije je hernijacija gangliona karpusa.
Karpal tunel sindrom (CTS) češći je kod žena i sreće se u oko 70%
slučajeva. Tipična manifestacija bolesti je utrnulost kažiprsta i
srednjeg prsta koja se uz jak bol javlja noću i budi iz sna. U ranoj
fazi bolesti lake vežbe dovode do nestanka simptoma. Sa progresijom
bolesti utrnulost se prenosi i na palac, i bol postje konstantan.
Značajno je da senzibilitet kože baze dlana nije izmenjen, jer ga
oživčava površna grana n. medianusa koja ne prolazi kroz sam tunel.
Phalenov test, kada se RC zglob pasivno flektira i meri vreme do pojave
simptoma nije apsolutni, ali je pouzdan pokazatelj CTS. Atrofija tenara
viđa se kao kasni znak bolesti. Bolest često prati i dijabetes, giht,
hypotiroidizam, bubrežnu insuficijenciju i gojaznost.
|
|
|
Slika 1. Phalenov test |
Slika 2. Elektrodijagnostička ispitivanja |
|
|
Elekrodijagnostičke studije su veoma pouzdane, ali kako postoji znatan
broj atipičnih slučajeva, EMNG nema apsolutne norme, ali distalna
motorna latenca veća od 4.5 ms i senzorna veća od 3,5 ms smatraju se
značajnim. Karpalni tunel je neelastična struktu¬ra koja je locirana na
prednjoj strain podlaktice. Pod čini konkavni luk karpalnih kostiju, a
krov je transverzalni karpalni ligament koji se pruža od skafoida i
trapeziuma do piziformne kosti i hamatuma.
Slika 3. Poprečni presek ručja
|
|
|
MATERIJAL I METOD RADA
Tokom 2006. i 2007. na odeljenju ortopedije sa plastičnom hirurgijom
ZC Bor uradjeno je 19 dekompresija n. medianusa kod 12 bolesnika, i to
kod 8 žena i 4 muškarca. Prosečna starost bila je 44 godine. Od tog
broja 1 operacija bila je zbog rekurentne bolesti i urađena je 12 meseci
po prvoj dekompresiji, urađenoj u drugoj zdravstvenoj ustanovi. Svi
bolesnici su lečeni najpre od strane fizijatra, a pregledani i
elektromiografski sagledani, kako pre, tako i posle otvorene
dekompresije. Dužina stacionarnog lečenja postoperativno je jedan do dva
dana, a odsustvovanje sa posla je oko šest nedelja.
Cilj rada je da prikažemo rezultate hirurškog lečenja CTS kod 1 dvanaest
pacijenata (bolesnika).
REZULTATI RADA
Poboljšanje simptoma ispitivali smo anamnestički i došli do sledećih
rezultata:
- Ukupan broj operacija: 19
- Potpuni nestanak simptoma u toku 6 nedelja: 16
- Delimični nestanak simptoma (povremena utrnulost): 3
Elektromiografski došlo je do skraćenja latence za senzorne i motorne
potencijale i do nestanka znakova hronične iritacije nerva u roku od 12
nedelja. Za to vreme bolesnici su obavljali fizikalnu terapiju, od toga
14–21 dan u stacionarnim uslovima.
DISKUSIJA
Lečenje CTS može biti neoperativno i operativno.
Lečenje – steroidne injekcije i ortoze nemaju dobar efekat kod žena
mlađih od 40 godina, dok bolesnici koji pate duže od tri godine imaju
manje šanse za izlečenje. Rezidualni simptomi, produženo bolovanje i
promene radnog mesta češće su kod radnika sa očekivanjem kompenzacije.
Konzervativno lečenje nije opcija za srednje teške i teške oblike
bolesti, naročito kod pacijenata sa znacima atrofije mičića ili težim
senzornim očtećenjima, i obuhvata imobilizaciju, kortiko preparate,
vežbe, jontoforezu , kineziterapiju i promenu radnog mesta.
Imobilizacija je jevtina metoda, i u početku bolesti, efikasna.
Farmakoterapija obuhvata NSAIL, steroide, vitamine B kompleksa.
Injekcije steroida ponekad dovode do nestanka simptoma, naročito ako se
kombinuju sa imobilizacijom. Na žalost vreme trajanja dejstva je
ograničeno, i obično prestaje za 12-18 meseci.
Slika 4. Imobilizacija kao metoda lečenja
HIRURŠKO LEČENJE
Indikacija za hirurško lečenje je perzistencija simptoma i pored
ordinirane konzervativne terapije. Relativna indikacija je
elektromiografska denerva¬cija muskulature inervisane n. medianusom,
kada se i postoperativni oporavak nerva dovodi u pitanje.
Robert Galoway 1924 uradio je prvu dekompresiju n. medianusa, sekcijom
transverzalnog karpalnog ligamenta. Ovom tehnikom se zapremina karpalnog
tunela povećava za oko 24%, što omogućuje nestanak kompresije i oporavak
nerva. Obzirom na velike anatomske varijacije struktura u samom tunelu
otvorena metoda je i danas metod izbora mnogih hirurga, naročito zato
što omogućuje punu inspekciju TCL i sadržaja karpalnog kanala.
Anestezija može biti lokalna, regionalna ili opšta. Kod nas se najčešće
koristi regionalna intravenska anestezija uz korišćenje nadlakatnog
turnikea.
Palmarna incizija izvodi se ulnarno od ulegnuća izmedju tenara i
hipotenara da bi se smanjila šansa za povredu palmarne kožne grane
nerva.
Proksimalno incizija se pruža do radijalne kožne brazde. Superficijalna
palmarna fascija se preseca incizijom, a TCL se preseca duž ulnarnog
aspekta. Na distalnom delu incizije potrebno je identifikovati površni
dlanski luk i sačuvati ga Proksimalno je potrebno ligament preseći do
antebrahijalne fascije, a ponekad je i nju potrebno otvoriti, naročito
ako je zadebljala i rigidna. Rutinski se radi inspekcija karpalnog
tunela, dok se sinoviektomija radi samo u izuzetnim slučajevima.
Neuroliza se ne radi , i trenutno se ne smatra neophodnom. Po he¬mostazi
i irigaciji rana se zatvara u jednom sloju, pojedinačnim šavovima.
Otvorena dekompresija je izdržala test vremena sa pouzdanim ishodom,
smanjenjem simptoma bolesti. Studije dokumentuju uspešnost od 81 do 98%,
i simptom koji prvi nestaje je noćni bol, dok se u roku od 6 nedelja
povlače i ostali simptomi.
ZAKLJUČAK
Otvorena metoda lečenja kompresivne neuropatije je relativno jednostavna
i visoko efikasna metoda koja u kratkom vremenskom periodu dovodi do
smirivanja simptoma bolesti, povratka uobičajenim aktivnostima i može se
izvesti u uslovima regionalne bolnice.
|
|
|
Slika 5. Hirurško lečenje |
Slika 6. Hirurško lečenje |
|
|
LITERATURA
- Tanaka S, et al. The US prevalence of self-reported carpal
tunnel syndrome: 1988 National Health Interview Survey data. Am J
Pub Health 1994;84:1846–1848.
- Leinberry CF, Hamond NL III, Seigfried JW. The role of
epineurotomy in the operative treatment of carpal tunnel syndrome. J
Bone Joint Surg 1997;79(4):555–557.
- Shum C, Parisien M, Strauch RJ, et al. The role of flexor
tenosynovectomy in the operative treatment of carpal tunnel syndrome.
J Bone Joint Surg 2002;84A(2):221–225.
- Phalen GS. The carpal tunnel syndrome: seventeen years'
experience in diagnosis and treatment of six hundred fifty-four
hands. J Bone Joint Surg 1966;48(2):211–228.
- Blair WF, Goetz DD, Ross MA, et al. Carpal tunnel release with
and without epineurotomy; a comparative prospective trial. J Hand
Surg (Am) 1996;21A:655–661.
- DaSilva M, Moore DC, Weiss APC, et al. Anatomy of the palmar
cutaneous branch of the median nerve: clinical significance. J Hand
Surg (Am) 1996;21(4):639–643.
- Steinberg DR, Szabo RM. Anatomy of the median nerve at the wrist:
open carpal tunnel release -classic. Hand Clin 1996;12(2):259–269.
- Lanz U. Anatomic variations of the median nerve in the carpal
tunnel. J Hand Surg (Am) 1977;2(1):44–53.
- Biyani A, et al. Distribution of nerve fibers in the standard
incision for carpal tunnel decompression. J Hand Surg (Am)
1996;21(4):855–858.
- Cobb TK, et al. Lumbrical muscle incursion into the carpal
tunnel during finger flexion. J Hand Surg (Br) 1994;19(4):434–438.
- Siegel DB, Kuzma G, Eakins D. Anatomic investigation of the role
of the lumbrical muscles in carpal tunnel syndrome. J Hand Surg (Am)
1995;20(5):860–863.
- Evans RB. Eleventh Natalie Barr Lecture. The source of our
strength. J Hand Ther 1997;10(1):14–23.
- Cobb TK, An K, Cooney W. Externally applied forces to the palm
increase carpal tunnel pressure. J Hand Surg (Am)
1995;20(2):181–185.
- Citron ND, Bendall SP. Local symptoms after open carpal tunnel
release. A randomized prospective trial of two incisions. J Hand
Surg (Br) 1997;22(3):317–321.
- Verghese J, Galanopopoulas, Herskovitz. Autonomic dysfunction
and idiopathic carpal tunnel syndrome. Muscle Nerve
2000;23:1209–1213.
- Gellman H, Gelberman RH, Tan AM, et al. Carpal tunnel syndrome:
an evaluation of the provocative tests. J Bone Joint Surg
1986;68(5):735–737.
- Kuschner SH, Ebramzadeh E, Johnson D, et al. Tinel's sign and
Phalen's test in carpal tunnel syndrome. Orthopedics
1992;15:1297–1302.
- Durkan JA. A new diagnostic test for carpal tunnel syndrome. J
Bone Joint Surg 1991;73(4):535–538.
- Williams TM, MacKinnon SE, Novak CB, et al. Verification of
pressure provocative testing carpal tunnel syndrome. Ann Plast Surg
1992;29:8–11.
- Ghavanini MR, Haghijhat M. Carpal tunnel syndrome: reappraisal
of five clinical tests. Electromyogr Clin Neurophysiol
1998;38:437–441.
- Aulisa L, Tamburrelli F, Padua R, et al. Carpal tunnel syndrome:
indication for surgical treatment based on electrophysiologic study.
J Hand Surg (Am) 1998;23(4):687–691.
- Jablecki CK, et al. Literature review of the usefulness of nerve
conduction studies and electromyography for the evaluation of
patients with carpal tunnel syndrome. Muscle Nerve
1993;16:1392–1414.
- Grundberg AB. Carpal tunnel decompression in spite of normal
electromyography. J Hand Surg (Am) 1983;8(3):348–349.
- Nordstrom DL, Destefano F, Vierkant RA, et al. Incidence of
diagnosed carpal tunnel syndrome in a general population.
Epidemiology 1998;9:342–345.
- Bessette L, Keller RB, Lew RA, et al. Prognostic value of a hand
symptom diagram in surgery for carpal tunnel syndrome. J Rheumatol
1997;24(4):726–734.
- Braun RM, Jackson WJ. Electrical studies as a prognostic factor
in the surgical treatment of carpal tunnel syndrome. J Hand Surg (Am)
1994;19(6):893–900.
- Concannon MJ, et al. The predictive value of electrodiagnostic
studies in carpal tunnel syndrome. Plast Reconstr Surg
1997;100(6):1452–1458.
- Glowacki KA, et al. Electrodiagnostic testing and carpal tunnel
release outcome. J Hand Surg (Am) 1996;21(1):117–121.
- al-Qattan MM, Bowen V, Manktelow RT. Factors associated with
poor outcome following primary carpal tunnel release in non-diabetic
patients. J Hand Surg (Br) 1994;19(5):622–625.
- Higgs PE, Edwards DF, Martin DS, et al. Relation of preoperative
nerve-conduction values to outcome in workers with surgically
treated carpal tunnel syndrome. J Hand Surg (Am) 1997;22(2):216–221.
- Weiss AP, Sachar K, Gendreau M. Conservative management of
carpal tunnel syndrome: a reexamination of steroid injection and
splinting. J Hand Surg (Am) 1994;19(3):410–415.
- Choi SJ, Ahn DS. Correlation of clinical history and
electrodiagnostic abnormalities with outcome after surgery for
carpal tunnel syndrome. Plast Reconstr Surg
- DeStefano F, Nordstrom DL, Vierkant RA. Long-term symptom
outcomes of carpal tunnel syndrome and its treatment. J Hand Surg (Am)
1997;22(2):200–210.
- Katz JN, Keller RB, Fossel AH, et al. Predictors of return to
work following carpal tunnel release. Am J Int Med 1997;31(1):85–91.
- Katz JN, et al. Maine Carpal Tunnel Study: outcomes of operative
and nonoperative therapy for carpal tunnel syndrome in a community-based
cohort. J Hand Surg (Am) 1998;23(4):697–710.
- Higgs PE, Edwards DF, Martin DS, et al. Carpal tunnel surgery
outcomes in workers: effect of workers' compensation status. J Hand
Surg (Am) 1995;20(3):354–360.
- Nancollas MP, et al. Long-term results of carpal tunnel release.
J Hand Surg (Br) 1995;20(4):470–474.
- Yu GZ, Firrell JC, Tsai TM. Pre-operative factors and treatment
outcome following carpal tunnel release. J Hand Surg (Br)
1992;17(6):646–650.
- Louis DS, Calkins ER, Harris PG. Carpal tunnel syndrome in the
work place. Hand Clin 1996;12(2):305–308.
- Cobb TR, et al. Anatomy of the flexor retinaculum. J Hand Surg (Am)
1993;18(1):91–99.
- Seradge H, Jia Y, Owens W. In vivo measurement of carpal tunnel
pressure in the functioning hand. J Hand Surg (Am)
1995;20(5):855–859.
- Kruger VL, et al. Carpal tunnel syndrome: objective measures and
splint use. Arch Phys Med Rehabil 1991;72(7):517–520.
- Lundborg G, et al. Median nerve compression in the carpal tunnel-functional
response to experimentally induced controlled pressure. J Hand Surg
1982;7:252–259.
- Weiss ND, Gordon L, et al. Position of the wrist associated with
the lowest carpal-tunnel pressure: implications for splint design. J
Bone Joint Surg 1995;77(11):1695–1699.
- Rempel D, et al. The effect of wearing a flexible wrist splint
on carpal tunnel pressure during repetitive hand activity. J Hand
Surg (Am) 1994;19(1):106–110.
- Chang MH, Chiang HT, Lee SSJ, et al. Oral drug of choice in
carpal tunnel syndrome. Neurology 1998;51:390–393.
- Ellis J, Folkers K, Watanabe T, et al. Clinical results of a
cross over treatment of pyridoxine and placebo of carpal tunnel
syndrome. Am J Clin Nutr 1979;32:2040–2046.
- Amadio PC. Pyridoxine as an adjunct in the treatment of carpal
tunnel syndrome. J Hand Surg (Am) 1985;10(2):237–241.
- Dammers JW, Verring MM, Vermeulan M. Injection with
methylprednisolone proximal to the carpal tunnel: randomized double
blind trial. BMJ 1999;319:884–86.
- Banta CA. A prospective, nonrandomized study of iontophoresis,
wrist splinting, and anti-inflammatory medication in the treatment
of early-mild carpal tunnel syndrome. J Occup Med 1994;36(2):166–168
- Ebenbichler FR, et al. Ultrasound treatment for treating the
carpal tunnel syndrome; randomised “sham” controlled trial. BMJ
1998;316(7133):731–735.
- Oztas O, et al. Ultrasound therapy effect in carpal tunnel
syndrome. Arch Phys Med Rehabil 1998;79(12):1540–1544.
- Totten PA, Hunter JM. Therapeutic techniques to enhance nerve
gliding in thoracic outlet syndrome and carpal tunnel syndrome. Hand
Clin 1991;7(3):505–520.
- Rozmaryn LM, et al. Nerve and tendon gliding exercises and the
conservative management of carpal tunnel syndrome. J Hand Ther
1998;11(3):171–179.
- Butler DS. Mobilization of the nervous system. Melbourne:
Churchill Livingstone, 1991.
- Monsivais JJ, Bucher PA, Monsivais DB. Nonsurgically treated
carpal tunnel syndrome in the manual worker. Plast Reconstr Surg
1994;94(5):695–698.
- Szabo RM. Acute carpal tunnel syndrome [review]. Hand Clin
1998;14(3):419–429.
- Amadio PC. The first carpal tunnel release? J Hand Surg (Br)
1995;20(1):40–41.
- Richman JA, et al. Carpal tunnel syndrome: morphologic changes
after release of the transverse carpal ligament. J Hand Surg (Am)
1989;14(5):852–857.
- Vasen AP, Kuntz KM, Simmons BP, et al. Open versus endoscopic
carpal tunnel release: a decision analysis. J Hand Surg (Am)
1999;24(5):1109–1117.
- Tomaino MM, Ulizio D, Vogt MT. Carpal tunnel release under
intravenous regional or local infiltration anesthesia. J Hand Surg
(Br) 2001;26(1):67–68.
- Ko CY, Jones NF, Steen VD. Compression of the median nerve
proximal to the carpal tunnel in scleroderma. J Hand Surg (Am)
1996;21(3):363–365.
- Hybbinette CH, Mannerfelt L. The carpal tunnel syndrome: a
retrospective study of 400 operated patients. Acta Orthop Scand
1975;46:610–620.
- Kulick RG. Carpal tunnel syndrome. Orthop Clin North Am
1996;27(2):345–354.
- Osterman AL. The double crush syndrome. Orthop Clin North Am
1988;19:147–155.
- Hunt TR, Osterman AL. Complications of the treatment of carpal
tunnel syndrome. Hand Clin 1994;10(1):63–71.
- Palmer AK, Toivonen DA. Complications of endoscopic and open
carpal tunnel release. J Hand Surg (Am) 1999;24(3):561–565.
- Brown RA, et al. Carpal tunnel release. A prospective,
randomized assessment of open and endoscopic methods. J Bone Joint
Surg (Am) 1993;75(9):1265–1275.
- Povlsen B, Tegnell I. Incidence and natural history of touch
allodynia after open carpal tunnel release. Scand J Plast Reconstr
Surg Hand Surg 1996;30(3):221–225.
- Nathan PA, Meadows KD, Keniston RC. Rehabilitation of carpal
tunnel surgery patients using short surgical incision and an early
program of physical therapy. J Hand Surg (Am) 1993;18(6):1044–1050.
- Ludlow KS, Merla JL, Cox JA, et al. Pillar pain as a
postoperative complication of carpal tunnel release: a review of the
literature. J Hand Ther 1997;10(4):277–282.
|
|
|
|
|
|
Adesa autora:
Igor Maljković
Zdravstveni centar Bor
e-mail: maljkovicigor@gmail.com
Rad predat: 01. 04. 2008.
Rad prihvaćen: 20. 08. 2008.
Elektronska verzija objavljena: 20. 10. 2008. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[ Home ] [ Gore/Up ][ <<< ] [ >>> ]
|
|
|
Infotrend Crea(c)tive Design |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|