|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [
Home ] [ Program ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
XXVII Timočki medicinski dani - Zaječar, 22-24. maj 2008.
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
41. TUBERKULOZA U OPŠTINI ZAJEČAR U PERIODU OD
2000-20007. GODINE Goran Stanković, Omer Omanović, Borislavka Stevanović, Anka Trifunova-Narodović, Olgica Marković ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR,PNEUMOFTIZIOLOŠKA SLUŽBA CILJ RADA: prikazati obolevanje od tuberkuloze u opštini Zaječar u periodu od 01.01.2000. do 31.12. 2007. godine. MATERIJAL I METODE: u radu je učinjena deskriptivna i grafička analiza 225 tuberkulozna bolesnika obolela u periodu od 2000-2007. godine u odnosu na ukupan broj stanovnika u opštini Zaječar koji se u posmatranom periodu kretao od 72 500 do 65 837. Za istraživanje smo koristili godišnje izveštaje i registre obolelih od tuberkuloze pneumoftiziološkog dispanzera u Zaječaru. REZULTATI: U navedenom osmogodišnjem periodu u opštini Zaječar registrovano je 225 tuberkulozna bolesnika(137 muškarca i 88 žena). Obolelih od plućne tuberkuloze bilo je 191(85%) a vanplućne 34(15%). Stopa obolevanja u navedenom periodu kretala se od 50/100 000 u 2000. i 2002. godini do 20/100 000 u 2006. godini.Pozitivnost razmaza sputuma prati se od 2003. godine i u praćenom periodu bila je 26 % a pozitivne kulture sputuma bile su kod 62 % bolesnika obolela od plućne tuberkuloze.Najveći broj obolelih bili su muškarci starosti od 50-59 i preko 70 godina (po16%) i žene preko 70 godina (12%). ZAKLJUČAK: epidemiološki parametri ukazuju na stagnaciju i blagi pad obolevanja od tuberkuloze. Daljom implementacijom strategije DOTS očekuje se stopa obolevanja ispod 25/100 000 stanovnika . e-mail: stefance@verat.net 42. VANBOLNIČKO PORODILIŠTE U 21. VEKU - DA ILI NE Branko Nedić (1), Milan Mitrović (2), Nebojša Cero (2), Jovo Komazec (3), Milenko Kolarski (4) (1) POLIKLINIKA NEDIĆ, RUMA, (2) DOM ZDRAVLJA RUMA, (3)DOM ZDRAVLJA INĐIJA, (4)KLINIKA ZA PEDIJATRIJU MEDICINSKI FAKULTET, NOVI SAD UVOD: Vanbolničko porodilište kao oblik zdravstvene zaštite žena u porođaju je zaživelo u Jugoslaviji nakon drugog svetskog rata u uslovima niskog standarda, lošeg saobraćaja i osnivano je u svakoj opštini. Krajem osamdesetih godina, porastom standarda, vanbolnička porodilišta su ukinuta, a ostala su do danas samo dva - u Rumi i u Bačkoj Topoli. CILJ RADA: Odgovor na pitanje da li je opravdano postojanje vanbolničkog porodilišta danas. MATERIJAL I METODE: Analiziran je broj i ishod porođaja u vanbolničkom porodilištu u Rumi u periodu od 01.01.1992. do 31.12.2007. REZULTATI: Broj porođaja u proteklom periodu je u stalnom padu. 1992. porođeno je 563 žene, 93. – 527, 94. – 488, najveći broj porođaja je bio 1995. – 599. Te godine je porođeno 67 porodilja izbeglica i 114 porodilja iz sremskomitrovačke opštine, jer je njihovo porodilište renovirano. 1996. je porođeno 476 žena, 97. – 374, 98. – 348, 99. - 339, 2000. – 289, 01.- 288 , 02. – 291, 03. – 226, 04. – 235, 05. – 211, 06. – 186, 07. – 171. Najviše je porađano drugorotki – 44%. Epiziotomija je rađena prosečno kod oko 45% žena. Vakum ekstrakcijom je porađano oko 1% žena. Mortaliteta majki nije bilo. Mortalitet novorođenčadi je sporadičan – umrlo je 6 novorođenčadi u ovom periodu, od kojih dvoje sa urođenim anomalijama – jedno sa dijafragmalnom hernijom, a drugo sa hipoplazijom levog srca. Rani neonatalni morbiditet je prosečno oko 30 promila. Porođeno je 2612 dečaka, čija je prosečna težina 3448,11gr (SD 485,7 gr), prosečna dužina 51,72 cm (SD 2,44 cm). Porođeno je 2511 devojčica čija je prosečna težina bila 3266,12 gr (SD 482,1 gr), prosečna dužina 51,53 cm (SD 2,47 cm). Apgar 8,9,10 je dobilo 99% novorođenčadi. DISKUSIJA I ZAKLJUČAK: Porođaj danas treba da bude apsolutno bezbedan za majku i novorođenče, a porođaj u vanbolničkom porodilištu to nije – nema operacione sale, nema krvi, nema anesteziologa, nema pedijatra, ginekoloг je pripravan. Sva vanbolnička porodilišta su zatvorena. Broj porođaja u vanbolničkom porolištu u Rumi u poslednjih 15 godina je u stalnom padu. Dakle odgovor na pitanje vanbolničko porodilište u 21. veku da ili ne, je - NE. Ključne reči: porođaj, vanbolničko porodilište. e-mail: drbrankon@ptt.yu 43. SISTEM ZA AKTIVAN MONITORING PACIJENATA U BOLNIČKOM OKRUŽENJU Zvonko Damnjanović UNIVERZITET U BEOGRADU, TEHNIČKI FAKULTET BOR, KOMPJUTER CENTAR BOR U ovom radu, prikazana su pravila i arhitektura za prikaz medicinskih informacija na PDA uredjajima. Ovaj rad prikazuje kako kompleksne metode podržane uz pomoć visoke tehnologije mogu na najlakši način da prikažu multi modalne medicinske slike i signale koji igraju važnu ulogu u dijagnostici putem PC računara. Predlog podrške kao vizualni alat koji interaktivno komunicira sa displejem preko ikona ili nekih slika koje koristi PDA. Ovaj Vizalni alat predstavlja izvor na PDA uredjajima kao deo kompjuterskog sistema baziran na serverskoj orjentaciji. Sistem je baziran na monitoring osnovnih životnih funkcija prikazanih električnomaktivnošću srca (trokanalni EKG) i srčani ritam (meren različitim elektronskim sondama postavljenim na posebne tačke na površini pacijentovog tela). Sistem prikuplja kao što su podaci o temperature tela. Koncentracija kiseonika, u budućnosti kao šok sensor, koji detektuje pacijentove slabosti. Sistem je moguće proširivati uključenjem naprednih mernih alata (SpO2). Kao deo informativno-intenzivna hitna jedinica koja vrši stalni nadzor nad pacijentovim stanjem od strane bolničkog osoblja. Ključne reči: Telemedicina; Bezžične tele-konsultacije; PDA; Poket PC; Elektronski medicinski zapisi e-mail: zdamnjanovic@tf.bor.ac.yu , zvonko@kcbor.net 44. AROME U ŽIVOTNIM NAMIRNICAMA I MOGUĆNOSTI NJIHOVOG ODREĐIVANJA Miljana Stojanović INSTITUT ZA PREHRAMBENE TEHNOLOGIJE, NOVI SAD Arome su veoma bitan sastojak životnih namirnica kao sredstvo za poboljšanje senzorskih svojstava. Prilikom prerade i tokom same proizvodnje namirnica dolazi do smanjenja prirodnih aroma. Da bi proizvođači postigli određeno senzorsko svojstvo dodaju se najrazličitije vrste sintetskih aroma. Na deklaraciji proizvoda se opisno navodi da je proizvod aromatizovan veštačkom aromom ili prirodno identičnom aromom. Prirodno identične arome je termin koji je lakše prihvatljiv za konzumenta. Ovim aromama se aromatizuju: mlečni proizvodi, keks i proizvodi slični keksu, bombone i slični proizvodi, čokolade i kakao proizvodi, suhomesnati proizvodi i prerađevine od mesa, pekarski proizvodi... Sintetska jedinjenja sa aromatičnim hemijskim svojstvima su dovoljna u niskim koncentracijama u određenoj namirnici da bi ispoljila svoj efekat. Ova grupa jedinjenja odnosno dodataka životnim namirnicama nije zakonski definisana ni na nivou Evropske Unije, FAO, a ni na nivou naše zemlje. Problemi definisanja ove materije proizilaze iz veoma skučenih analitičkih metoda i instrumenata kojima je na današnjem nivou nauke moguće odrediti njihove koncentracije. Ne postoji regulativa niti propis koji traži da se jasno definše hemijska formula jedinjenja koje je upotrebljeno kao veštačka ili prirodno identična aroma. Problematika definisanja ove materije se zasniva na pronalaženju super preciznih analitičkih metoda kojima je moguće odrediti koncentraciju jedinjenja koje se nalazi u tragu. Ključne reči: arome, životne namirnice, određivanje, koncentracija. e-mail: miljana.stojanovic@fins.ns.ac.yu 45. EVALUACIJA 2. NAPREDNOG TRENINGA ZA HIV/AIDS I PPI U RCG Novak Praščević(1), Danilo Jokić(2) (1)DOM ZDRAVLJA PODGORICA, (2)MEDICINSKI CENTAR MUP-A RCG UVOD: Napredni trening zdravstvenih radnika u okviru Projekta "Dijagnostika i tretman HIV/AIDS-a i polno prenosivih infekcija" je održan od 13-17 novembra u Baru. U trening su bili uključeni zdravstveni radnici iz Domova zdravlja: Andrijevica, Bijelo Polje, Mojkovac, Podgorica, Budva i Medicinski centar MUP-a RCG. Ukupno 15 polaznika treninga (6 doktora + 9 med. sestara/tehničara). Angažovani su dva regionalna i jedan lokalni trener. CILJ RADA: Smanjenje rizika od HIV/AIDS-a i polno prenosivih infekcija edukacijom zdravstvenih radnika u Republici Crnoj Gori i provjera stečenih znanja. METOD RADA: Ulazno-izlazni test znanja o PPI i HIV infekciji. REZULTATI : Ulazno-izlazni test znanja je sadržao 23 pitanja. Na početku treninga, ulazni test je popunilo 14 participanata. Procenat tačnih odgovora je bio 52,1% ili u prosjeku 11,9 tačnih odgovora (od mogućih 23), izlazni test je popunilo 14 participanata i procenat tačnih odgovora je bio 96,2%, odnosno u prosjeku 22,8 tačnih odgovora (od mogućih 23). Ulazni testovi su imali sledeći skor: 6+9+9+9+10+12+12+12+13+13+13+16+16+18 = 168. Na izlaznom testu bilo je čak 6 testova sa 23 tačna odgovora (od mogućih 23), a najniži broj tačnih odgovora na jednom testu bio je 20. Ovi testovi su imali sledeći skor: 20 +21+ 21 + 22+22 +22+ 22+ 22+ 23+ 23 +23+ 23+ 23+ 23 = 310. ZAKLJUČAK: Procenat tačnih odgovora je na izlaznom testu, u odnosu na ulazni, povećan za 44,1% , odnosno u prosjeku za 10 tačnih odgovora po testu. Procenat tačnih odgovora je na kraju treninga bio 96,2% što pokazuje značajan napredak u podizanju nivoa. Porast tačnih odgovora od 10 bodova (šest tačnih odgovora) može se smatrati izuzetno dobrim uspjehom. Ključne riječi: trening, test, HIV/AIDS, polno prenosive infekcije e-mail: dr.no@cg.yu 46. BOLNICE ŠKOTSKIH ŽENA U SRBIJI I SA SRBIMA NA FRONTOVIMA U PRVOM SVETSKOM RATU 1914–1918. Slavica Popović Filipović, Slavica Žižić Borjanović, Slobodan Filipović INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE SRBIJE "MILAN JOVANOVIĆ BATUT" Početkom Prvog svetskog rata, dr Elsi Inlis osniva Bolnice škotskih žena. Dobro organizovane i potpuno opremljene bolnice, isključivo u sastavu žena, pored Škotlanđanki i Britanki, čine Kanađanke, Amerikanke, Australijanke, Novozelanđanke. Od ukupnog broja četrnaest, deset bolnica je namenjeno samo Srbiji i Srbima na svim frontovima. Škotske žene su 1914/1915. formirale četiri bolnice u Srbiji: u Kragujevcu, Mladenovcu, Lazarevcu i Valjevu. Dr Inglis će lično doći u Srbiju u jeku epidemije pegavog tifusa. Okupacijom zemlje Škotske žene se povlače za Kruševac, odbijaju da ostave bolesne i ranjene. Ovaj čin posebne humanosti i hrabrosti biće istovremeno podrška i podsticaj za ostale misionare, došle iz sveta. Na Solunskom frontu kao pomoć Srbima su bile tri bolnice: jedinice "Girton" i "Njuhem", "Amerika" i "Dr Inglis" i jedna Samostalna transportna jedinica. Na Ruskom frontu, u pratnji Srpske dobrovoljačke divizije bolnica na čelu sa dr Elsi Inglis, uključuje Samostalnu transportnu jedinicu pod rukovodstvom Eveline Haverfield. Škotske žene u Ajačiju, na Korzici brinu o velikom broju srpskih izbeglica, đaka, studenata, majki sa decom. U Salanšeu, Francuskoj formira se bolnica za lečenje i negu obolelih od tuberkuloze. Nije broj bolnica odredio značaj Škotskih žena u srpskoj istoriji, već istorijska istina da je ova humana medicinska misija bila sa srpskim narodom u najtežim vremenima Prvog svetskog rata. e- mail: slavica_zizic@batut.org.yu 47. BORBA PROTIV DUVANSKOG DIMA Jelena Ravanić, Boris Ravanić ZDRAVSTVENI CENTAR NEGOTIN Poznati pisac Barnard Šo svojevremeno je rekao da su najlepše stvari u životu ili protivzakonite, ili nemoralne, ili škode zdravlju. Tako je i sa pušenjem. Cilj ovog rada je da istakne inicijativu Svetske zdravstvene organizacije, Evropske komisije i Evropskog suda pravde za otvaranje puta zakonima u borbi protiv duvanskog dima. U okviru programa borbe protiv pušenja primarna prevencija ima značajno mesto, međutim, neophodni su i svakodnevna edukacija i informisanje ljudi o štetnosti duvana i posledicama pušenja, s obzirom na to da smo prvi ili drugi u Svetu po broju pušača, po navodima Američkog nedeljnika „Time“. U radu je prikazana učestalost pušača među lekarima Zdravstvenog centra Negotin. Uticaj lekara u borbi protiv pušenja je veoma značajan. S obzirom da oni predstavljaju simbol autoriteta na taj način mogu uticati vrlo mnogo, kako na individualni, tako i na opšti stav i ponašanje, dajući i lični primer. Pušenje ili zdravlje? Rečenica koja nam odzvanja u ušima, ali kao da nas ostavlja ravnodušnim. Svakodnevno pušenje dovodi do zavisnosti, pa se može govoriti o nikotinskoj narkomaniji koja je najmanje opasna medu toksikomanijama, ali nije bezazlena, s obzirom na sve rizike po zdravlje do kojih dovodi. Zadovoljstva koja donosi mnogo su manja od opasnosti i rizika. Na inicijativu Evropske komisije, Evropski sud pravde je otvorio put zakonima čije bi efekte trebalo očekivati u narednim godinama. Ključne reči: Pušenje ili zdravlje?, nikotinskoj narkomaniji, učestalost pušača među lekarima Zdravstvenog centra Negotin e-mail: bravanic@ptt.yu 48. LEKARI IZMEĐU ETIKE I ZAKONA Miljan Jović(1), Davor Mladenović(2), Miodrag Jovanović(1), Aleksandar Jolić(3), Ljiljana Jović (4) ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR, (1)SLUŽBA HITNE MEDICINSKE POMOĆI, (2) SLUŽBA PATOLOGIJE, (3)INTERNISTIČKA SLUŽBA, (4) SLUŽBA OPŠTE MEDICINE U medicini je uvek reč o zdravlju ili bolesti, odnosno životu ili smrti. Nekada je medicinska etika imala nepisano pravo da bude jedini arbitar u rešavanju tih pitanja. Poverenje koje su pacijenti imali u svog doktora bilo je na visokom nivou. Ispravnost postupaka u medicini skoro da i nije bila nadležnost sudova. Vremena su se promenila. Odnos lekar - pacijent danas se više bazira na pravnim paragrafima, nego na poverenju. Nažalost, umesto poverenja prema lekarima, ali i svim zdravstvenim radnicima, primat je zauzelo nepoverenje, kao rak rana savremenog društva i moderne medicine. Potreba da se odnosima između lekara i pacijenta doda spoljna potpora u vidu zakonskih normi ponašanja upravo je potekla iz tog nepoverenja. Na taj način je i današnja medicina pod sve većim uticajem tzv."juridizacije", odnosno stavljanja pod zvono pravnih propisa. S druge strane, lekari smatraju da pravni propisi ograničavaju i sputavaju njihov rad i primoravajući ih da neguju "defanzivnu medicinu", koja nije u interesu pacijenta. Do koje granice, ipak, prava i propisi mogu ići? Gde prestaje zakon i počinje medicina u ovom slučaju, možemo se zapitati. Ipak, poverenje između lekara i pacijenta ne može se zameniti ničim drugim, pa ni zakonskim odredbama. Konačni cilj medicine je svakako lečenje i izlečenje, te kao takav, nema alternativu. Sigurno je da u celokupnom procesu lečenja, poverenje igra veliku ulogu, a koje se nikakvim pravnim aktima ne može nametnuti. S druge strane, zakon se umeće samo u onim slučajevima kada poverenje ne postoji, namećući neka opšta pravila igre, odnosno ponašanja. Pravne norme i poverenje u lekara nisu alternative koje se međusobno isključuju, nego su dva komplementarna činioca u sistemu odnosa lekar-pacijent. Da bi se sprečio još veći gubitak poverenja, lekar pri donošenju odluka treba da bude obavezan merilima svoje savesti koja, takođe, imaju i pravnu podlogu. Tako će zakon, nenametljivo za obe strane, lebdeti nad jednostavnim etičkim i humanim postupcima lekara, a s druge strane održavati nepoljuljanim poverenje koje pacijenti imaju prema lekarima. Praktična vrednost pravnih i moralnih normi, na kraju, zavisi od postojanja određenih kvaliteta u ličnosti lekara. Jer nije bez osnove rečeno da samo dobar čovek može biti dobar lekar. Ključne reči: etički principi, zakon, lekar, pacijentova prava e-mail: poljupcic@verat.net 49. STUKTURA OBOLJEVANJA ADOLESCENATA HOSPITALIZOVANIH U DEČJEM ODELJENJU Z.C. ZAJEČAR, U ZAJEČARU: 1997. GODINE I 2007. GODINE Bratimirka Jelenković, Ljiljana Jovanović, Bojana Cokić, Mirko Nikolić ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR, PEDIJATRIJSKA SLUŽBA UVOD: Adolescencija je period posebne osetljivosti na učestali boravak u bolničkoj sredini, te je trend što ređih hospitalizacija prihvaćen svuda u svetu. Učestalost hospitalizacije adolesecnata obolelih od akutnih oboljenja je u padu. Hronična oboljenja (astma, dijabetes melitus, epilepsija i dr.) u zemljama Zapada sreću se kod adolescenata i do 14%, ali u 6% zahtevaju posebne režime dijete i zdravstvene nege. CILJ RADA. Istraživanje strukture oboljevanja adolescenata hospitalizovanih u Dečjem odeljenju u Zaječaru u 1997. i 2007. godini. Posredni cilj je istraživanje činilaca koji mogu da utiču na strukturu oboljevanja i mogućnost delovanje na iste. MATERIJALI I METODI RADA. Za stukturu oboljevanja korišćena je 10. MKB (Međunarodna klasifikacija bolesti). Podaci su dobijeni iz medicinske dokumentacije (Protokol ležećih bolesnika, istorija bolesti, otpusna lista). Posmatrani su osim uzroka hospitalizacije, pol, uzrast adolescenata (od 11-19 godine), broj dana hospitalizacije, sezonski trend hospitalizacije, mesto boravka. REZULTATI: 1997 godine od 560 ukupno hospitalizovane dece, 98 (17%) dece bilo je u adolescentnom uzrastu (M/Ž-47,96%/52,04%), odnosno stopa hospitalizacije na 1000 vršnjaka iznosi 13,47; 2007 godine od 975 ukupno hospitalizovane dece 142 (15%) su adolescenti (M/Ž-38,73/61,27%); odnosno stopa hospitalizacije na 1000 vršnjaka iznosi 24,51. Prosečan uzrast adolescenata u 1997./2007 god. bio je 14,07 (SD-2,03)/ 13,86 (SD-2,09) godina (t-test: p=0,22). Prosečan broj dana hospitalizacije 1997./ 2007.godine iznosio je 4,67 (SD-3,35) / 3,32 (SD-2,74), (t-test: p=0,005). Prema mestu boravka: 1997/2007. godinu 29,6%/29,58% adolescenta je iz seoske sredine, 50/58,45% živi u gradu, dok je 15,31%/10,56% adolescenta sa regiona. Najveći procenat hospitalizovanih adolescenata u 1997. godini bio je u periodu oktobar-decembar (27,6%), a 2007. godine juli-septembar (29,6%). Akutna oboljenja bila su uzrok hospitalizacije u 1997/2007. godini: gornjih i donjih disajnih puteva 21,43%/18,3%, oboljenja GIT 8,16%/23,24%; infekcije urinarnog trakta 4,93/6,12%. Hronična oboljenja u 1997/2007. godini: dijabetes melitus 3,06/5,63%, astma 18,36/3,52% i epilepsija 0,70/3,52%. Psihosocijalni problemi adolescenata bila su uzrok hospitalizacije adolescenta 3,06%/7,04% u 1997/2007. god. ZAKLJUČAK: Broj hospitalizovanih adolescenata u odnosu na ukupan broj hospitalizovane dece se neznatno smanjio 2007. u odnosu na 1997. godinu. Prosečna dužina hospitalizacije značajno je smanjila. Nema značajnije razlike u učestalosti akutnih oboljenja u morbiditetu hospitalizovanih adolesecnata. Zapaža se trend smanjenja obolelih od astme. Psihosocijalni problemi adolescenata su u porastu u 2007. godini. Nađeni podaci su u skladu sa podacima iz literature koja se bavila sličnom problematikom. e-mail: bratimirka@verat.net 50. NADRILEKARSTVO U SEVEROISTOČNOJ SRBIJI Aleksandar Rajić BEOGRAD Nadrilekarstvo ima duboke korene u našem narodu a naročito u severoistočnoj Srbiji. Na teritorijama opština Svilajnac, Kučevo, Majdanpek i Donji Milanovac nadrilekarstvo je u ekspanziji. Zakonom ova negativna pojava je kažnjiva ali je potreban sveobuhvatan društveni rad u iskorenjavanju ovog fenomena. e-mail: zopra@eunet.yu |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [
Home ] [ Program ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
