|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [
Home ] [ Program ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
XXVII Timočki medicinski dani - Zaječar, 22-24. maj 2008.
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
61. KVALITET ŽIVOTA U STARIJEM ŽIVOTNOM DOBU Slađana Jovanović, Marija Kržanović ZDRAVSTVENI CENTAR BOR, SLUŽBA KUĆNOG LEČENJA Starenje je univerzalan fenomen koji se ne može zaustaviti, ali se preduzimanjem određenih mera može usporiti ili odložiti. Veliki je broj faktora koji utiču na brzinu starenja i dužinu životnog veka, odnosno kvalitet života u starijem dobu. Na to treba misliti od najranijih dana, tokom celog života. Srbija danas spada u stare narode u svetu. Veliki je broj starijih od 65 godina. 1950. godine bilo ih je 235 000, a 2000. godine 924 000. Za 2050. godinu predviđa se učešće od 41% u ukupnoj populaciji. Ove činjenice treba da budu upozorenje celom društvu da učini sve ne bi li se pripremilo na ove demografske promene. Ujedinjene Nacije su na svojoj Skupštini usvojile osnovne smernice o starenju, a tu je i Socijalna povelja Saveta Evrope. U okviru toga Vlada Srbije je usvojila 2006. godine Nacionalnu Strategiju o starenju 2006-2015. Cilj je da promocija pozitivne slike starijih osoba- kroz obrazovni sistem i medije - doprinese poboljšanju kvaliteta života tih osoba. Svako životno doba donosi svoje probleme i nevolje, ali čini se da se oni u starosti umnožavaju. Starije osobe se danas, na žalost, nalaze na marginama društva. Većinom su sami, ostavljeni i zaboravljeni. Stvoren je utisak da su penzioneri teret društva, a u stvari nije tako. Ti ljudi su celog života radili ne bi li imali mirnu i sigurnu starost, pošteđenu brige o preživljavanju, sigurnosti doma, medicinske pomoći i slično. Ključne reči : starenje, kvalitet života, demografske promene, društvo e-mail: misa02@yahoo.com 62. OBESITAS I METABOLIČKI SINDROM Danilo Jokić(1), Novak Praščević(2) (1) MEDICINSKI CENTAR MUP-A, (2) DOM ZDRAVLJA – PODGORICA UVOD: Gojaznost je najstariji i još uvijek najčešći metabolički poremećaj kod čovjeka. Epidemija ovog oboljenja je širom svijeta u stalnom porastu, te se gojaznost svrstava među vodeće bolesti savremene civilizacije. Gojaznost (lat. obesitas) je hronična bolest (bolesno stanje), koja se ispoljava prekomjernim nakupljanjem masti u organizmu i povećanjem tjelesne težine. Svako povećanje tjelesne težine za 10% više od idealne označava se kao gojaznost. Najčešće je prouzrokovan pogrešnim načinom života. Izloženost stresu, neredovna i nepravilna ishrana, fizička neaktivnost i nedostatak sna kao stil života, doprinose sve većoj učestalosti metaboličkog sindroma. CILJ RADA: Prikazati gojaznost i druge riziko-faktore kod metaboličkog sindroma. METOD RADA: Korišćen je anketni upitnik kod pacijenta sa metaboličkim sindromom u toku 2 mjeseca u Medicinskom centru MUP-a i Domu zdravlja Podgorica (ZS Nova Varoš). REZULTATI: Pratili smo 80 gojaznih pacijenata, 35 (43,75%) muškaraca i 45 (56,25%) žena prosječnih godina 55,0 (55-65) sa prosječnim BMI 31.8 (25-40). Rezultati su pokazali da je kod ovih pacijenata, od komponenata metaboličkog sindroma na prvom mjestu po zastupljenosti hiperholesterolemija sa 78,90%, hipertenzija sa 57,21%, zatim povećani trigliceridi 61,35%. Fizički neaktivni su 49,22%, intoleranciju glukoze imaju 38,22% i aktivno puše 41,80%. Od komplikacija su najčešće dijabetes melitus 26,70%, koronarna bolest 14.3% i razna endokrinološka oboljenja 7,10%. ZAKLJUČAK: Liječenje bolesnika sa metaboličkim sindromom podrazumijeva kombinovani način liječenja: zdrave stilove života i medikamentozno liječenje hipertenzije i dislipidemije. Ključne riječi: faktori rizika, stil života. e-mail: dr.no@cg.yu 63. NASILJE U PORODICI VIĐENO OČIMA SREDNJOŠKOLACA Zorica Vignjević, Jasmina Mihajlović, DOM ZDRAVLJA "VRAČAR" BEOGRAD Porodično nasilje predstavlja ozbiljan društveni i javno zdravstveni problem. Pojava porodičnog nasilja u Srbiji je potcenjena, a njegova učestalost i posledice su gotovo nepoznati. U našoj anketi je učestvovalo 488 učenika iz tri beogradske srednje škole. Pokušali smo da sagledamo u kojoj meri su deca uzrasta od 15 do 18 godina svedoci ili žrtve nasilja u porodici. Rezultati: svađe su često prisutne u 1o% , a retko u 5o% porodica.90% učenika poriče međusobno fizičko sukobljavanje roditelja. 90% učenika izjavljuje da ih roditelji nikad ne tuku. Najveći broj učenika je poslednji put bio tučen u sedmoj ili desetoj godini. Više od 10% učenika potvrđuje da roditelji često viču na njih i nazivaju ih pogrdnim imenima. 3,47% devojčica i 2,32% dečaka je izjavilo da je bilo seksualno zlostavljano od nekog od članova porodice. Kao najveći problem u porodici se izdvaja svađa,alkohol, novac. 90% učenika misli da u porodici dobija onoliko ljubavi koliko mu je potrebno. Iz ankete zaključujemo da se odgovori dečaka i devojčica ne razlikuju značajno. Većina poriče nasilje u porodici. Onaj mali broj učenika koji prepoznaje i imenuje nasilje u porodici nas obavezuje da ga dokumentujemo, utvrdimo njegove uzroke i preduzmemo odgovarajuće mere na suzbijanju i prevenciji ove pojave. e-mail: vladvig@beotel.net 64. ELEKTRONSKA MEDICINSKA DOKUMENTACIJA Olivera Mladenović, Danijela Brković DOM ZDRAVLJA LAZAREVAC Današnje vreme donosi permanentno povecanje stope biomedicinskih znanja .Način rešavanja tog problema sistemskim misljenjem i upotrebom kompjutera. Korišćenje informatičkih tokova i informatičkih tehnologija u cilju obrade, korišćenja i čuvanja informacija ili rešavanja medicinskih problema zavisi od organizacionih postupaka i metoda, jasno postavljenih ciljeva i ograničenja. S druge strane, potrebna je zakonska i podzakonska regulativa o načinima korišćenja i pristupanja medicinskim podacima, definisanje tela i osoba odgovornih za odlučivanje, kao i metodologija koja bi garantovala sigurnost i poverljivost. Ključne reči: znanje, informatički tokovi, tehnologija, zakonska regulativa, sigurnost, poverljivost e-mail: omladenovic@gmail.com 65. OPŠTE KARAKTERISTIKE SINDROMA FIZIČKOG NASILJA NAD DJECOM Srećko Hajduković JZU DOM ZDRAVLJA "B.VUJOŠEVIĆ", ULCINJ Fizičko nasilje nad djecom predstavlja veoma značajan socijalni i medicinski problem koji je od davnina prisutan u svim društvenim sredinama. U literaturi se za ovaj entitet danas najčešće koristi naziv "syndrome of child abuse and neglect" - sindrom zloupotrebe i zanemarivanja djeteta sa skraćenicom "SCAN". Sindrom se može definisati kao namjerno ponavljano povređivanje djeteta od strane osobe koja o njemu vodi brigu, odnosno koja se sa djetetom nalazi u bliskoj – rodbinskoj vezi. Fizičko nasilje predstavlja značajan uzrok povređivanja i tjelesne invalidnosti djece, ali su veoma značajne posledice zlostavljanja na psihičkom planu. U većini slučajeva žrtve su mala djeca- oko dvije trećine zlostavljane populacije je mlađe od 3 godine, a u oko polovine slučajeva žrtve su odojčad, najčešće uzrasta od 3 do 5 mjeseci. Izvršioci nasilja su roditelji naročito oni koji žive odvojeno od djetetovog drugog roditelja, zatim osobe koje su i same bile žrtve zlostavljanja u djetinstvu, osobe sa poremećajima u ponašanju, alkoholičari i narkomani. Ljekari i drugi zdravstveni radnici mogu otkriti znake fizičkog nasilja nad djecom sasvim slučajno, npr.u toku obavljanja sistematskih pregleda ili u toku pregleda na koji se dijete dovodi zbog nekog drugog oboljenja. Ljekar treba da posumnja na moguće zlostavljanje kada objektivno ustanovljena starost i karakter povreda nijesu u skladu sa dobijenim anamnestičkim podacima. U okviru "SCAN-a" povrede mogu biti raznovrsne po vrsti i karakteru. Ishod povređivanja je češće nesmrtan nego smrtan. Najčešće se radi o mehaničkim povredama, ali se nerijetko registruju i fizičke, nutritivne i asfiktične povrede, dok su hemijske povrede ređe zastupljene. Najčešći uzrok smrti u sklopu SCAN-a su kraniocerebralne i abdominalne povrede. Blagovremeno otkrivanje zlostavljene djece i adekvatno preventivno reagovanje mogu spasiti djecu od daljeg fizičkog i psihičkog nasilja i ublažiti kasnije posledice takvog stanja. Ključne riječi: zlostavljanje djece, sindrom fizičkog nasilja nad djecom,uloga ljekara e-mail: sreckoul@cg.yu 66. ODSUTNOST SA POSLA PREMA GRANAMA PRIVREDNE DELATNOSTI U JUŽNOBAČKOM OKRUGU U PERIODU 1999-2006. GODINA Sonja Šušnjević, Miodrag Arsić, Vesna Mijatović-Jovanović INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE VOJVODINE UVOD: Pojava apsentizma (odsutnost sa posla u vreme kada se zaposleni obično očekuje na radnom mestu) prati se sa aspekata njegovog uticaja na zdravstveno stanje radno aktivnog stanovništva, ekonomskih kretanja i korišćenja zdravstvenih resursa. Na njega utiču demografski, socioekonomski, pravni i drugi činioci. CILJ: Da bi se utvrdilo koja privredna delatnost ima najveći značaj sa različitih aspekata praćenja apsentizma, posmatrana je stopa odsutnosti, dužina odsutnosti i prosečna dnevna odsutnost. METOD: Parametri su analizirani obradom Izveštaja o privremenoj sprečenosti za rad (obrazac OZ-8) u periodu 1999-2006. godina. Hipotezom smo pretpostavili da su medicinski razlozi odsutnosti sa posla u industrijskoj delatnosti među tri vodeće delatnosti posmatrano prema stopi odsutnosti, obzirom da je proučavano radno aktivno stanovništvo Južnobačkog okruga, u kojem se nalazi Grad Novi Sad kao najznačajniji industrijski centar regiona. REZULTATI: Potvrđeno je da, s obzirom na veliki broj osiguranika u ovoj delatnosti, stopa odsutnosti ima veliki značaj kao pojedinačni parametar za praćenje apsentizma. Industrija je treća privredna grana u Južnobačkom okrugu po stopi odsutnosti. Bolesti sistema za disanje su od najznačajnijeg uticaja na formiranje stope odsutnosti u oblasti industrije (stopa odsutnosti 8,51), slede bolesti mišićno koštanog i vezivnog tkiva (7,71) i povrede i trovanja (5,07). Ključne reči: apsentizam, industrija, stopa odsutnosti. e-mail: izzz@eunet.yu 67. VITALNO-DEMOGRAFSKA KRETANJA U JUŽNOBAČKOM OKRUGU U PERIODU 1999-2006. GODINE Miodrag Arsić, Sonja Šušnjević, Nataša Dragnić INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE VOJVODINE UVOD: Trendovi vitalnih kretanja u Republici Srbiji su već dugi niz godina vrlo nepovoljni, a naročito na području Vojvodine. Proučavanje demografskih pokazatelja je polazna osnova za analizu zdravstvenog stanja zajednice. CILJ: Utvrditi trendove kretanja nataliteta, mortaliteta i prirodnog priraštaja na teritoriji Južnobačkog okruga u periodu 1999-2006. godine. METOD: Korišćeni su podaci Republičkog zavoda za statistiku Srbije (saopštenja o vitalnim događajima u Republici Srbiji). Urađeni su trendovi za osnovne vitalne pokazatelje. REZULTATI: Prirodni priraštaj u navedenom periodu pokazuje vrlo lagani porast, ali i dalje ostaje negativan. Ovo kretanje posledica je laganog porasta nataliteta, pri čemu mortalitet nije pokazivao značajnije promene. Prirodni priraštaj pozitivan je samo u Novom Sadu (0,6‰) i Temerinu (0,1‰) i to su jedine dve opštine sa pozitivnim prirodnim priraštajem u Vojvodini. Najviše dece rađa se u grupi žena starosti 25-29 godina, odnosno rađanje prvog deteta pomera se ka starijim dobnim grupama. Smrtnost odojčadi ima povoljnu tendenciju i pokazuje niže stope u odnosu na Centralnu Srbiju i Vojvodinu u celini. ZAKLJUČAK: Kretanje posmatranih pokazatelja je u pozitivnom smeru ali suviše malog intenziteta da bi uticalo na značajniju promenu demografske situacije. Ključne reči: prirodni priraštaj, smrtnost odojčadi, Južnobački okrug. e-mail: izzz@eunet.yu 68. OSAM VEKOVA BOLNICE U STUDENICI Dragana Joksimović Stevanović DOM ZDRAVLJA NIŠ, ZS ''RASADNIK'' Zasluge za osnivanje srpske srednjevekovne medicine, kao i za osnivanje prvih bolnica u manastirima Hilandaru 1191. godine i Studenici 1208. godine pripadaju Rastku Nemanjiću – Svetom Savi, najmlađem sinu velikog župana Stefana Nemanje. Još za života je proglašen ''svecem koji hoda'', a njegove zasluge za srpski narod su mnogostruke. Smatra se utemeljivačem srpske crkve, srpske države i kulture, kao i naučne medicine i naučne medicine i farmacije. Po povratku sa Svete Gore, Sveti Sava je otvorio prvu bolnicu na teritoriji Srbije u manastiru Studenici po vizantijskim manastirskim uzorima. Bolnica se zvala "Sveti Duh", a u okviru bolnice Sava je odvojio odeljenje za duševne od odeljenja za telesne bolesnike. 1215. godine izdao je Studeničke tipik koji je propisao pravila ophođenja sa bolesnicima. Po načinu lečenja naše bolnice spadaju u najstarije u Evropi. Nezavisno od bolnice postojali su i hospitali (azili) u kojima su bili smeštani neizlečivi bolesnici, siromasi i napuštene osobe. Studenička bolnica je bila medicinska ustanova u pravom smislu reči i zaslužuje svoje mesto u istoriji evropske medicine. "Letopisci beleže da su u posebnim krantinskim odajama monasi pružali pomoć obolelima, kljastima i ubogima, a pretpostavlja se da su uglavnom molitvama lečeni vernici sa duševnim tegobama. O bolesnima su brinuli monasi izabrani po svojim posebnim manirima i osećanjima za pomoć drugom čoveku". Sveti Sava je pored poznavanja uređenja vizantijskih bolnica u Carigradu, bio upućen u poznavanje terapijske vrednosti pojedinih lekova koje je koristila medicina tog doba. Iz Aleksandrije je donosio znatnu količinu arapskih lekova (balsamovo ulje, aloju i lekove sa aromatskim sastojcima), lekovito bilje i knjige. Od medicinskih spisa nastalih u manstiru Studenice ostao je sačuvan samo jedan. To je spis Damaskina Jovana o čoevku i šta je čovek. Čuva se u Univerzitetskoj biblioteci u Bolonji. Kao prva bolnica osnovana na teritoriji stare srpske države, bolnica manastira Studenice će ostati trajni spomenik ne samo srpske medicine, već i kulture. e-mail: stevuros@gmail.com 69. PETOGODIŠNJE ISKUSTVO SAVETOVALIŠTA ZA REPRODUKTIVNO ZDRAVLJE MLADIH Mila Otašević, Radmila Kosić, Marijana Genić DOM ZDRAVLJA "ZVEZDARA", BEOGRAD UVOD: Realizacija projekta „Zaštita reproduktivnog zdravlja mladih“ započeta je u januaru 1999. godine na inicijativu Republičkog centra za planiranje porodice. U DZ „Zvezdara“ u okviru školskog dispanzera, Savetovalište za reproduktivno zdravlje mladih postoji od septembra 2002. godine. U okviru Savetovališta se sprovode trodnevni seminari u kojima učestvuje oko 18 polaznika. Tip rada je radioničarski: rad u malim grupama i istovremeni individualni rad. Seminar obrađuje trinaest tema iz oblasti reproduktivnog zdravlja mladih. CILJ RADA je prezentovanje mišljenja učesnika o načinu rada Savetovališta za reproduktivno zdravlje mladih, u toku petogodišnjeg rada, od 2003-2007. godine. METOD RADA je anonimna anketa učesnika, koja se sprovodi po završetku seminara. REZULTATI: U periodu od 2003-2007. godine održano je 40 seminara sa 720 polaznika, uzrasta 15-17 godina. Analizom anketnih listića utvrdili smo da su polaznici veoma zadovoljni radioničarskim načinom rada i izborom tema. Učesnici edukativnih radionica su se izjasnili da su razrešili mnoge dileme iz oblasti reproduktivnog zdravlja. ZAKLJUČAK: Edukacija mladih metodom kreativnih radionica je efikasan način za prenošenje znanja iz oblasti reproduktivnog zdravlja. U grupnom i individualnom radu stiče se znanje i umeće donošenja odgovornih odluka koje vode ka zdravim stilovima života. Ključne reči: reproduktivno zdravlje, savetovalište e-mail: otas@beotel.yu 70. SIROMAŠTVO KAO DETERMINANTA ZDRAVLJA NA POČETKU PILOT PROJEKTA "PAKET OSNOVNIH ZDRAVSTVENIH USLUGA U DOMU ZDRAVLJA KRALJEVO" Danijela Dukić INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE SRBIJE "MILAN JOVANOVIĆ BATUT" UVOD: Opšte urušavanje i propadanje društva, iz poslednje decenije prošlog veka, dovelo je i do osiromašenja stanovništva u opštini Kraljevo, što se odrazilo i na zdravstvene probleme. CILJ: Proceniti rizik u kojem se može naći stanovnišvo kada pređe liniju siromaštva, i njegove glavne zdravstven probleme. METOD: Istraživanje je rađeno po tipu studije preseka, u okviru Pilot projekta "Osnovne zdravstvene usluge Dom zdravlja Kraljevo – opština Kraljevo". Kao instrument istraživanja korišćen je upitnik. Uzorak je bio dvoetapno randomizovan uzorak klastera domaćinstava. U statističkoj analizi podataka je korišćen SPSS. Hipoteze istraživanja su testirane χ2 testom i Studentovim T- testom. REZULTATI: Među domicilnim stanovništvom sedam od deset stanovnika je spadalo u kategoriju siromašnih.U grupi raseljenih, siromašno je bilo 84,8%, a u grupi izbeglih, 75,7% stanovnika. U grupi apsolutno siromašnih najviše je bilo zastupljeno stanovništvo bez škole ili samo sa osnovnom školom. Opažene zdravstvene potrebe su bile najučestalije kod starijeg, manje obrazovanog i siromašnijeg stanovništva. Hiperetnzija je bila glavni zdravstveni problem kod svakog drugog stanovnika starijeg od 60 godina. ZAKLJUČAK: Siromaštvo je bilo veoma rasprostranjeno u opštini Kraljevo. Glavni rizici za siromaštvo su bili: starost, boravišni status i nivo obrazovanja. Najučesatliji opaženi zdravstveni problem je bila hiprtenzija. e-mail: danijelad@batut.org.yu |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [
Home ] [ Program ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
