|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [ Sadržaj
] [ Indeks autora ]
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| UDK 618.173-085.357 |
ISSN 0350-2899, 36(2011) br.2 p.79-84 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Originalni rad Razlika u pojavi krvarenja kao sporednog efekta u prvoj i drugoj godini kontinuirane kombinovane hormonske supstitucije (Bleeding as a side effect in the first versus second year of continuous combined hormone replacement therapy) Terezija Mošković Gynecology and Obstetric Outpatient Clinic "Mošković" Belgrade, Serbia |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sažetak: UVOD. Estrogenska terapija efikasno sprečava i leči simtome menopauzalnog sindroma i prevenira osteoporozu. Da bi se sprečio razvoj hiperplazije i karcinoma endometrijuma, uvedeni su progestageni u terapiju. Pacijenti kojima je potrebna hormonska supstitucija u postmenopauzi, najčešće ne žele ponovno uspostavljanje cikličnih krvarenja koja su očekivana posledica sekvencijalnog režima hormonske supstitucije. Kontinuiranim režimom kombinovane hormonske supstitucije pokušavamo izbeći ciklička krvarenja i uvesti ženu u amenoreju zadržavajući pozitivan efekat terapije. CILJ RADA je da se analizira pojava, cikličnost, obimnost i dužina trajanja krvarenja na kontinuiranom režimu kombinovane estrogensko-progestagenske terapije u prvoj godini u odnosu na drugu godinu terapije. Da se utvrdi da li je krvarenje kao neželjeni efekt kontinuirane kombinovane hormonske terapije razlog za prekid terapije. METODE RADA je prospektivna studija u koju su uključene 84 postmenopauzalne žene koje su u periodu od januara 2005 do decembra 2007 tražile pomoć zbog menopauzalnih simptoma u Ginekološko akušerskoj ordinaciji "Mošković". Kompletan ginekološki pregled, uključujući vaginalni ultrazvuk, obavlja se pre terapije, nakon 12 i nakon 24 meseca. Svim pacijentima koji su prihvatili hormonsku supstituciju određena je ista terapija: jedna tableta dnevno koja sadrži 2 mg estradiola i 1 mg noretisteron acetata. Terapija se obavlja svakodnevno - kontinuirano, bez pauze. Traži se pismeno beleženje epizoda krvarenja po ciklusima terapije. Evaluacije željenog efekta i i sporednih efekata obavlja se nakon tri meseca, 12 meseci i 24 meseca. REZULTATI. 84 postmenopauzalne žene stare 39-57 godina su uključeni u studiju. 54 (64.3 %) žene su bile u ranoj menopauzi, a 30 (35.7%) žena u kasnoj menopauzi. 24 (28.6%) žene su isključene iz studije: 10 žena zbog hipetrofije endometrijuma, i njima je nakon progestagenske terapije ili eksplorativne kiretaže savetovana sekvencijalna terapija; jedna žena zbog tromboze dubokih vena u anamnezi; 13 žena nije pristalo na hormonsku supstituciju kao izbor za njihove tegobe. Terapiju je započelo 60 pacijenata. Zbog neželjenog krvarenja terapiju je prekinulo 5 ( 8.4%) pacijenata, a jedna pacijentkinja nakon 12 meseci nije došla na kontrolu. Ti pacijenti nisu uključeni u analizu podataka. Nakon 12 meseci terapije režim krvarenja je analiziran kod 52 pacijenta ili ukupno 624 ciklusa. U prvoj godini terapije 38 (73.1%) pacijenata je imalo barem jednu epizodu krvarenja, a 34 (65.4%) je krvarilo u prva tri meseca. Procenat pacijenata kod kojih se javlja krvarenje opada sa dužinom primene terapije: 29 (55.8%) pacijenta je krvarilo u prvom ciklusu, 14 (26.9%) u trećem i 1 (1.9%) pacijent u dvanaestom ciklusu terapije. 73.4% od analiziranih epizoda krvarenja je bilo iregularno, a 26.6% ciklično. 60.9% epizoda krvarenja je trajalo 5 dana i manje. Samo je 11.8% epizoda kvarenja po količini bilo slično menstrualnom, a ostalo su bila oskudna ili spoting krvarenja. U drugoj godini terapije analizirano je 50 pacijenata ili 600 ciklusa. Jedna pacijentkinja je prekinula terapiju zbog ortopedske operacije, a jedna iz straha od terapije. U drugoj godini terapije krvarenje se javilo kod 6 (16 %) pacijenata i to kod 4 pacijenta u jednom ciklusu, a kod 2 pacijenta u dva ciklusa. Analiza ciklusa pokazuje da je ukupno u 10 (1.7%) ciklusa bilo krvarenja. U drugoj godini su sva krvarenja bila iregularna i oskudna ali je 60% epizoda krvarenja trajalo duže od 10 dana. U prvoj godini terapije je zbog krvarenja 8.4% pacijenata prekinulo tepapiju, a u drugoj godni ni jedna pacijentkinja. Prosečna debljina endometrijuma na početku tepije je 3.8mm, nakon 12 meseci je 3.5mm, a nakon 24 meseca 3.2 mm. ZAKLJUČAK. Na kombinovanoj kontinuiranoj supstitucionoj terapiji neželjeni efekti su krvarenja koja su najčešće oskudna i kratkotraja i javljaju se uglavnom prvih nekoliko meseci. Ipak su kod 8.4% pacijenata razlog za napuštanja terapije u prvoj godini. Kada su pacijenti na terapiji duže od godine dana, veoma mali broj ima epizode krvarenja, a prihvatljivost terapije je daleko bolja. Važnu ulogu u prihvatanju krvarenja kao prolaznog simptoma koji je uzrokovan atrofijom endometrijuma ima dobra informisanost i podrška pacijenta od strane ginekologa. Ključne reči: Kontinuirana kombinovana estrogensko-progestagenska terapija, krvarenje, postmenopauza Napomena: ceo tekst na engleskom jeziku Note: Full text in English |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Adresa autora: Terezija Mošković Sinđelićeva 40, 11000 Beograd Tel. 063 348 180; Fax. 011 308 99 44; e-mail: terezam@eunet.rs |
Rad primljen: 18.04.2011. Rad prihvaćen: 08.07.2011. Elektronska verzija objavljena: 21.10.2011. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [ Sadržaj
] [ Indeks autora ]
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
