|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [ Program ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
XXX Timočki medicinski dani
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Spisak radova |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
61. Primena D-dimera u dijagnostici hiperkoagulabilnosti Biljana Paraskijević, Biljana Todorović-Kazimirović Služba za transfuziju krvi, Zdravstveni centar Negotin UVOD: Hemostaza je jedan od najznačajnijih homeostaznih mehanizama koji ima dve primarne funkcije: da obezbedi tečno stanje krvi u cirkulaciji i da zaustavi krvarenje na mestu oštećenja krvnog suda. Zavisi od osetljive ravnoteže i kompleksne interakcije između najmanje pet komponenata: krvnih sudova, trombocita, faktora koagulacije, inhibitora koagulacije i sistema fibrinolize. D-dimer je fibrin degradacioni produkt i predstavlja marker hiperkoagulabilnosti. Koristi se za laboratorijsku dijagnozu duboke venske tromboze, plućne embolije i diseminovane intravaskularne koagulacije. Cilj rada je prikaz efikasnosti D-dimera u dijagnostici ovih oboljenja. MATERIJAL I METODE: Ispitivanjem su obuhvaćeni svi pacijenti kojima je u 2010. godini određena vrednost D-dimera firme Nycocard, metodom lateks aglutinacije druge generacije, tj. korišćenjem fotometra. Normalne vrednosti D-dimera ovom metodom iznose 0,1-0,3 mg/L. D-dimer je rađen kod sumnje na stanja hiperkoagulabilnosti i rutinski kod svakog pacijenta kome je bilo indikovano određivanje kolor doplera donjih ekstremiteta. REZULTATI: U 2010. godini urađene su ukupno 1096 analize D-dimera od čega 312 za ambulantne pacijente i 784 za odeljenske. Od toga je 265 nalaza bilo iznad normalnih vrednosti (24%). Sa dubokom venskom trombozom bilo je 132 pacijenata, sa plućnom embolijom 22, sa diseminovanom intravaskularnom koagulacijom 1, sa cerebrovaskularnim insultom 13, stanja hiperkoagulabilnosti posle operacija i kod maligniteta 97. ZAKLJUČAK: Određivanje D-dimera je brza i jednostavna skrining metoda koja omogućava kliničarima da potvrde dijagnozu i uključe odgovarajuću terapiju. Praćenjem vrednosti testa može se pratiti efekat uključene terapije, jer sa povlačenjem simptoma i vrednosti D-dimera se vraćaju na normalne vrednosti. Ime i prezime autora: Prim. mr sci. med. Biljana Paraskijević e-mail: binpa@open.telekom.rs 62. Značaj ehokardiografskog pregleda u dijagnostici fiziološkog šuma na srcu kod dece Borinka Đoković, Ljubinka Nikolić Poliklinika "Đoković", Zaječar Uvod: Šum na srcu može biti fiziološki, kada su sve srčane strukture uredne, ali može biti i posledica oboljenja srca, najčešće urođene srčane mane. Fiziološki ili anorganski šumovi mogu biti akcidentalni i funkcionalni I imaju svoje kliničke i auskultatorne karakteristike. Ovaj rad želi da utvrdi da li možemo sa sigurnošću da postavimo dijagnozu fiziološkog šuma na srcu samo na osnovu auskultatornog nalaza bez pomoći ehokardiografije, odnosno, koliki je značaj ehokardiografije u postavljanju ove dijagnoze. Cilj rada: Utvrđivanje značaja ehokardiografskog pregleda u postavljanju dijagnoze fiziološkog šuma na srcu. Metod rada: Retrospektivni pregled medicinske dokumentacije. U periodu od 2006. do kraja 2010. god u Poliklinici "Đoković" je pregledano252 deteta koja su imala sistolni šum na srcu intenziteta 1-3/6na Levinovoj skali kao i ostale karakteristike fiziološkog šuma. Sva deca su ehokardiografski pregledana ultrazvučnim aparatom Toshiba SSA-270 a korišćeni su M-mod, 2-D, kontinuirani, pulsni i kolor Doppler. Rezultati istraživanja: Od 252 deteta normalan ehokardiografski nalaz je imalo 96(38,1%), aberantnu hordu leve komore 41(16,3%), pleuroperikardijalne adhezije 42 (16,7%), sindrom plućnog sazrevanja 4 (1,6%), pulmonalnu regurgitaciju 6 (2,4%), trikuspidnu regurgitaciju 12(4,8%), aortu bivelaris-8 (3,2%), mitralnu insuficijenciju- 6 (2,4%),displaziju mitralne valvule -4 (1,6%), prolaps mitralne valvule- 13(5,2%), dismorfiju valvule semilunaris aortae -1 (0,4%), stenozu plućne arterije- 3(1,2%), foramen ovale apertum-8(3,2%), ductus arteriosus persistens- 3 (1,2%), atrijalni septalni defekt-4 (1,6%), ventrikularni septalni defekt-1 (0,4%). Vidimo da 51(20,2%) ima neku strukturnu anomaliju srca koja zaslužuje dalje praćenje. Zaključak: Ehokardiografski pregled je neophodan radi diferencijacije fiziološkog od organskog šuma na srcu. Određeni broj dece ima šum koji ima karakteristike fiziološkog šuma a ustvari u osnovi je neka od navedenih srčanih mana. e-mail: borinka@open.telekom.rs 63. Prehospitalni značaj srčanih markera Miodrag Branković Zavod za hitnu medicinsku pomoć Niš Uvod: Većina pacijenata sa sumnjom na neki KVS događaj sa nedijagnostičkim EKG-om, primenom "multimarker pristupa" može biti dijagnostikovano unutar 3 sata od momenta prijema u službu HMP. Kod 85% pacijenata koji prođu kroz službu HMP sa sumnjom na ACS, nema srčane uzroke za svoje simptome. Danas se u prehospitalnim uslovima primenjuje 6 markera: CK-MB(kreatin kinaza), Mioglobin, Troponin, BNP (brain natriuretic peptide), D-Dimmer i CRP(C-reaktivni protein). Na osnovu preporuka nacionalne akademije za kliničku biohemiju, preporučuje se upotreba jednog ranog markera (Mioglobina) i jednog definitivnog markera (Troponin) za potvrđivanje dijagnoze ACS. Cilj rada: Ukazati na prednost prehospitalnog određivanja srčanih markera kod pacijenata sa bolom u grudima i osećajem gušenja Metod: Retrospektivna analiza protokola opservacione jedinici ZZHMP-Niš u vremenskom periodu od 10.05.-23.11.2010. Analize srčanih markera u ZZHMP-Niš rađene su na aparatu "Triage meter pro" koji pored 3 standardna markera (CK-MB, Mioglobina i Troponina) vrši određivanje BNP-a i D-Dimmer-a. Rezultat: U vremenskom periodu od 10.05-23.11.2010 u opservacionoj jedinici ZZHMP-Niš pregledano je 5626 pacijenata. Sa dijagnozom bola u grudima bilo je 289 pacijenata (5,14%). Određivanje srčanih markera urađeno je kod 225 pacijenata (4% ). Kod 117 pacijenta (52%) bile su normalne vrednosti posmatranih parametara dok je kod 108 pacijenata (48%) bilo prisutno povećanje vrednosti jednog ili više markera. Uvećanje srčanih markera bilo je prisutno u sledećem odnosu: - povećanje CK-MB imalo je 14 pacijenta (12,96%). - povećanje Mioglobina bilo je prisutno kod 62 pacijenta (57,4%). - povećane vrednosti Troponina izmerene su u 3 slucaja (2,77%) - povećane vrednosti CK-MB i Miogobina konstatovano je kod 12 pacijenata (11,11%) - povecanje CK-MB,Mioglobina i Troponina bilo je prisutno u 3 slucaja (2,77%) - povećanje BNP-a bilo je prisutno kod 47 pacijenata (43,5%). - povećanje vrednosti D-Dimmer bilo prisutno kod 65 pacijenta (60,18%). Od ukupnog broja pacijenata kojima su određivani markeri, 45 pacijenata(38,46%) sa normalnim vrednostima je upućeno na konsultativne preglede u ustanove tercijarne zdravstvene zaštite, dok je u slučajevima povišenih vrednosti markera, 73 pacijenata (67,59%) upućeno na dalje preglede. U najvećem procentu, u oba slucaja, pacijenti su upućivani na kliniku za kardiologiju (77,77% odnosno 91,78%) Zaključak: Markeri miokardnog oštećenja, kada se tumače pojedinačno u trenutku prezentacije u službi HMP, ne mogu postići dovoljnu negativnu prediktivnu vrednost da dozvole bezbedan neposredan otpust. Kombinacija 2 ili više markera povećava ranu prediktivnu vrednost otkrivanja neželjenih KVS događaja. e-mail: miodragb99@jotel.co.rs 64. Daunov sindrom i trudnoća Danijela Đorđević Zdravstveni centar Knjaževac Daunov sindrom je jedan od najčešćih genetskih uzroka mentalne retardacije udružene sa različitim urođenim oštećenjima. To je hromozomopatija (trizomija 21 para hromozoma). Karakteristike su specifičan izgled lica i umna zaostalost, kao obavezni pokazatelji oboljenja. Prvi ga je opisao Lagdon Daun, 1866.god. na sopstvenom detetu. Učestalost u ljudskoj populaciji je 1:700 živorođenih, na šta značajno utiče starost majke (preko 40 god.-1:45 živorođenih). Kariotip ovih osoba je:47XX(21+) i 47XY(21+). Uzrok trizomije može biti i uravnotežena translokacija 21. hromozoma kod jednog roditelja (5%), a osoba sa neuravnoteženom translokacijom 21, imaće kariotip 47, a fenotipski Daunov sindrom. Ovo oboljenje nije nasledno, javlja se u svim rasama i svim društvenim slojevima i nije vezana za navike roditelja. Najizrazitije karakteristike sindroma su:umna zaostalost (IQ 40-50), anomalije srca sa pratećim anomalijama drugih organa, smanjena otpornost prema infekcijama, povećan rizik za leukemiju, prevremeno starenje (žive duplo kraće od zdravih osoba). Prepoznatljive osobine su: koso (mongoloidno) postavljene i široko razmaknute oči sa epikantusom, mali nos, širokog korena, smanjen obim glave i pljosnat potiljak, mala usta sa velikim jezikom, koji viri iz njih,male, nepravilno formirane ušne školjke, zubi nepravilnog oblika i broja, šake široke, prsti kratki, na šaci majmunska brazda sa izmenjenim dermatoglifima. Kod mozaicizma klinička slika je blaža. Prenatalna dijagnostika je značajno smanjila učestalost Daunovog sindroma kod novorođenčeta. Ovaj sindrom se javlja i kod mladih trudnica, ali u manjem procentu, pa je zato potrebno raditi skrining test (double, triple) svakoj trudnici, pogotovo starijoj, a podrazumeva određivanje iz krvi majke: alfa-feto protein, beta-HCG i slobodni estriol. Ako je rizik veliki, onda se rade dijagnostički testovi u cilju uzimanja tkiva ploda radi određivanja kariograma ploda. To su:amniocenteza, uzimanje plodove vode (16-18 NT), biopsija horionskih resica (9-10 NT) i kordocenteza, uzimanje krvi ploda kroz pupčanu vrpcu (oko 22 NT), a sve to pod kontrolom ultrazvuka. U fazi ispitivanja je i uzimanje tkiva ovuluma pre implantacije embriona u endometrijum. Konačna odluka je na roditeljima. Deca sa Daunovim sindromom nauče vremenom da hodaju, govore, da se obuku, samostalno odlaze u toalet, ali njihov razvoj kasni u odnosu na zdravu decu. Oni zahtevaju veću pažnju u kući i van nje, naročito roditelja, podložni su takođe "hormonskoj buri", ali treba kontrolisati njhovu seksualnost. Muškarci su uglavnom neplodni, a žene ostaju trudne, ali se spontano prekida trudnoća. Životni vek im je produžen, čak i na 50 i više god. Kasnije im se javlja demencija, gubitak pamćenja i nemogućnost rasuđivanja, što liči na Alchajmerovu bolest. Prenatalna dijagnostika, u smislu skrining testova (double, triple test), kao i dijagnostičke, invazivne procedure, služi, a i znatno je smanjila rađanje dece sa ovim sindromom i smanjenje ukupnog morbiditeta i mortaliteta u perinatalnom periodu, a kasnije smanjenje invaliditeta i retardacije u našoj populaciji. U svakom slučaju, trudnoću sa ovakvim plodom treba obavezno prekinuti, mada je ipak konačna odluka na roditeljima. Ova deca zahtevaju potpuno angažovanje porodice, vaspitača, društva u celini, na otkrivanju, a zatim i lečenju tih poremećaja i oboljenja i korišćenje maksimalnih potencijala u svakom pogledu. e-mail: upravazck@open.telekom.rs 65. Rak grlića materice Danijela Đorđević Zdravstveni centar Knjaževac Rak grlića materice je zloćudni tumor koji nastaje na vidljivom delu materice koji je lako dostupan i pristupačan i može se otkriti jednostavnim i bezbolnim metodama,što spada u skrining za rak grlića materice.To znači da je u većini slučajeva bolest mogla biti sprečena i na vreme lečena, pa se s pravom smatra da je karcinom grlića izlečivo oboljenje. Karcinom grlića spada u najčešće malignome,na trećem je mestu po učestalosti, odmah posle karcinoma dojke i pluća. Svake godine u Evropi, u više od 60000 žena se otkrije rak grlića, a oko 30000 žena umre od ove bolesti. Najčešće se javlja kod mlađih žena, između 35 i 50 god. života. Srbija je na prvom mestu u Evropi po broju obolelih žena od raka grlića materice,sa oko 1500 novih slučajeva godišnje, a svake godine u Srbiji 500 žena izgubi život zbog raka grlića materice. Bolest počinje kada se neke ćelije grlića materice promene i počnu da se umnožavaju na nekontrolisan način, dolazi do razvoja abnormalnosti ćelija, koje se tokom vremena pogoršavaju i konačno razviju u rak grlića. Većina premalignih promena je na početku razvoja bolesti blagog stepena i spontano se izleče, ali u nekim slučajevima promene progrediraju i prerastaju u rak. Taj proces je dugotrajan, može da traje i desetak godina i za to spekulumom i palpaciju, Pap test, kolposkopiju, ultrazvučni pregled male karlice, a po vreme se promene mogu otkriti lako i lako izlečiti. Prevencija i rano otkrivanje raka grlića, podrazumeva redovne ginekološke preglede, uključujući pregled spekulumom i palpaciju, a po potrebi, i biopsiju grlića. U uznapredovalim slučajevima tu su: cistoskopija, rektoskopija, rentgenski snimak pluća, CT I MR trbuha i male karlice. Faktori rizika su seksualno-prenosive infekcije (prvo i najvažnije –HPV virusom, najveći faktor rizika, hlamidija, mikoplazma, HIV), rano stupanje u seksualne odnose, pre 18.god. života, promiskuitet ženskog i muškog partnera, nezaštićeni seksualni odnosi, održavanje lične higijene pre i posle odnosa, godine života, pušenje, nedovoljno česte kontrole kod ginekologa, genetski faktori, higijensko-epidemiološki uslovi…). Prvi simptomi praktično ne postoje, jer je bolest u početku asimptomatska. Rani simptomi, kao što su: vaginalni sekret (sa ili bez sukrvice), krvarenje, čak i oskudno, naročito posle seksualnog odnosa, intermenstrualno, pa i preobilno krvarenje, bolovi u maloj karlici, učestalo mokrenje, opstipacija, otok jedne ili obe noge kasnije u uznapredovalim slučajevima su simptomi, uglavnom zahvaćenosti male karlice karcinomatoznim procesom. Tipovi karcinoma su skvamocelularni(85-90%), adenokarcinom(10-15%) i drugi . Terapija zavisi od stadijuma bolesti, određuje se individualno i konzilijarno .Može biti operativna, zračna i hemioterapija, u novije vreme i kombinovana zračna i hemioterapija. Prognoza: svaka pacijentkinja se posmatra individualno, ona na sebi svojstven način reaguje i podnosi terapiju. Petogodišnje preživljavanje, bez pojave lokalnog recidiva ili udaljenih metastaza sa manjim komplikacijama ili bez postiradijacionih sekvela, smatraju se izlečenim. Danas postoji i vakcina protiv HPV, koja se zasniva na zaštiti protiv dva najzastupljenija onkogena tipa virusa, 16 i 18. Idealno je da se primi pre stupanja u seksualne odnose, radi potpunog efekta, a prima se u tri doze, u vremenskom periodu od šest meseci. e-mail: upravazck@open.telekom.rs 66. Audiološka dijagnostika timpanoskleroze Senadin Pupović (1), Enisa Pupović (2) (1) Vojno-medicinski centar Podgorica, (2) Dom zdravlja Podgorica Uvod: Timpanoskleroza je ireverzibilno i progredijentno oboljenje srednjeg uha čija je osnovna karakteristika nakupljanje kolagena u submukoznom sloju. Radi se o fibrozno-hijalinoj degeneraciji lamine proprie srednjeg uha. Nastaje i kao posledica senzibilizacije na lokalnu traumu ili infekciju. Ona može da zahvati bubnu opnu ili sistem slušnih koščica. Timpanoskleroza je je kliničko-patooški termin i dijeli se u dva oblika: -Neinvazivni, površni oblik ili sklerozirajući u kome mukoza i perihondrijum ostaju intaktni -Dublji, invazivni oblik ili osteoklasni oblik u kome dolazi do progresivne koštane degeneracije. Cilj rada: Kako na osnovu impedancmetrije i audiometrije ustanoviti sigurnu dijagnozu timpankskleroze, što je od značaja za pravovremeno i adekvatno liječenje. Materijal i metode: Vršeno je ispitivanje kod 15 bolesnika sa timpanosklerozom u Vojno-medicinskom centru Podgorica. Otoskopski i otomikroskopski kod svih pacijenata je zapaženo prisustvo retrakcije na bubnoj opni što ide u prilog kalcifikacije na bubnoj opni. Kod svih je audiometrijski primijećen konduktivni pad sluha u intervalu od 20 do 45 dB. Na osnovu timpanometrijskog ispitivanja ustanovljeno da je prisutan ravan timpanogram sa malim vrijednostima zvučne propustljivosti. Takođe je od značaja spomenuti da smo kod svih pacijenata našli rendgenološkim ispitivanjem redukciju pneumatskog sistema mastoida manjeg ili višeg stepena u zavisnosti od stepena uznapredovalosti timpanoskleroze. Zaključak: Nalaz tonske audiometrije i ispitivanje akustičke impedancmetrije, a posebno rendgenološkog ispitivanja je od velikog značaja kod dijagnostike timpanoskleroze, kao i kod praćenja toka ove bolesti kada na osnovu ovih ispitivanja možemo donijeti plan daljeg liječenja i izbjegnuti komplikacije koje mogu biti ireverzibilne. e-mail:_senp@t-com.me |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [ Program ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
