|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [ Radovi ]
[ Indeks autora ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
XXXV Timočki medicinski dani
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Spisak radova |
Usmene prezentacije
Poster prezentacije |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Usmene prezentacije |
Kratak
prikaz istorijata antropometrijskih studija Bratimirka Jelenković DEČIJE ODELJENJE, ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR Istorijski posmatrano antropometrijske studije pokazuju veličinu ljudskog tela i njihovu povezanost sa istorijskim periodima. Do sada su socijalni istraživači, stručnjaci za javno zdravstvo i fizički antropolozi dugo koristili antropometrijske mere, kao indikator blagostanja.“Stas” odrasle osobe je kumulativni pokazatelj neto uhranjenosti tokom godina rasta, a samim tim odražava način ishrane i pristup zdravom okruženju. Antropometrijske mere su dostupne za delove mnogih nacionalnih populacija još početkom 1700-. Ovi podaci često služe kao dopuna standardnim ekonomskim pokazateljima. Telesna visina je bila primarni indikator koji se koristio do danas. Ostali pokazatelji su indeksi telesne težine, težina u trudnoći i uzrast u vreme nastanka menarhe. Od 1950-tih, antropometrija je iskorišćena za različite namene. Populacione grupe se mere kako bi se tačnije izradili standardi rasta, za praćenje nutritivnog statusa pojedinaca i stanovništva tokom gladi, i da procene efikasnost programa ekonomskog razvoja. Cilj rada je prikaz početaka antropometrijskih studija i njihov značaj. Korišćeni su i analizirani podaci iz „Experimental study of children: including anthropometrical and psycho-physical measurements of Washington school children, and a bibliography”, odnosno “Education report, 1897-98”, kao i iz drugih studija koje su se bavile ovom problematikom (James Tanner). U kasnom 18. veku, dokumenti o rastu dece počeli su da se pojavljuju u naučnoj literaturi, studije Jamberts u 1754. Luis Rene Villerme (1829) prvi je shvatio da rast i telesna visina odraslih pojedinca zavisi od socio-ekonomske situacije u zemlji. U 19. veku, broj studija o rastu naglo se povećao, sa povećanjem interesovanja za brzinu rasta. Kotelmann je prvi ukazao na ubrzanje rastenja kod adolescenata. Do početka 20. veka, nacionalne tabele rasta objavljeni su za većinu evropskih zemalja sa podacima za telesnu visinu, telesnu težinu, i pokušajima da se prikaže odnos težine i visine, iako nijedna od njih nije bila referentna u pravom smislu te reči jer su podaci bili uglavnom izvedeni iz malih reprezentativnih uzorka. Posle 1930. rendgensko snimanje ruku i zgloba je postala popularna metoda za određivanje koštane zrelosti. Trenutno auksološko znanje zasniva na velikim nacionalnim studijama izvršenim u 1950-im, 1960-im i 1970-im godinama, mnoge od njih učinio je James Tanner. U radu “Education report,1897-98”, su prikazani rezultati istraživanja 1074 dece (526 dečaka i 548 devojčica). Studija je osim antropometrijskih parametara pratila i senzitivnost ispitanika. Značaj studije je u istraživanju povezanosti: rasne pripadnosti, ekonomskog statusa, pola, redosleda rađanja. Većina podataka je prikazana kao percentilne krive odvojeno po polu sa statističkom obradom. Zaključak: Antropometrijska istraživanja danas se mogu klasifikovati u jedan od tri tipa. Auksologija koja obavlja osnovna istraživanja, prikupljanjena merenja tela tokom životnog veka ljudske jedinke za više detalja standarda fizičkog razvoja za populacije dvadeset prvog veka. Drugi fokus dokumentuje životni standard dece što često podržavaju regulatorna zakonodavstva. Treći pravac je istorijski antropometrijskih istraživanja. Ekonomisti, istoričari, i antropolozi specijalizovani u ovoj oblasti traže da se proceni, u fizičkom smislu, blagostanje ranijih društava i činioca koji su na to uticali. Ključne reči: Antropometrija, studije, istorija. E-mail: bratimirkajelenkovic@gmail.com Da li je
Vilijam Šekspir bolovao od sifilisa – 400 godina od književnikove
smrti Alkoholizam i slikarstvo |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poster prezentacije |
Medicinska
otkrića u Viktorijanskom razdoblju Miloš Protić(1), Ljiljana Milošević (2), Ljiljana Jovanović(3), Biljana Velić(4) (1)ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR, (2) KBC ZVEZDARA, BEOGRAD, (3) ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR, (4) ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR Uvod: Viktorijanskim razdobljem se naziva period 19.veka u Velikoj Britaniji od rodjenja Kraljice Viktorije 20. juna1837. godine do njene smrti 22.januara 1901. godine. Cilj: Naš cilj je da pregledom zbivanja u medicini u viktorijanskom periodu u Velikoj Britaniji ilustrujemo značajne događaje koji su uticali na promene izučavanja medicinske prakse ovog perioda na polju javnog zdravlja, hirurgije, anesteziologije, epidemiologije, higijene, infektivnih bolesti, i razvojem bolnica i sestrinstva. Materijal i metodi rada: Korišćenjem istoriografske građe pretraživanjem interneta o činjenicama u člancima iz ove tematike. Rezultati: Ovo je razdoblje Industrijske revolucije. Džejms Vat, pronalazač, hemičar i inženjer usavršava Newcomen-ovu atmosfersku mašinu. Nastaje Vatova parna mašina, i industrijalizacija počinje novim izvorom energije, kao i masovna migracija stanovništva iz ruralnih predela u gradove, sa pomeranjem proizvodnje od nalazišta sirovina, a olakšavanjem transporta. Demografska slika Velike Britanije se menja: od 6 miliona stanovnika u 18. veku za 50 sledećih godina ukupan broj Britanaca je bio oko 9 miliona. Urbanzacija dovodi do specifične patologije, porast zaraznih bolesti je opisan. Tuberkuloza, šarlah, kolera, venerične bolesti, velike boginje, prisutne u endemskoj formi ili kao epidemija (kolera). Godine 1834. je donet Amandman na Zakone za siromašne i ser Edvin Čedvik, socjalni reformator je doprineo povezivanju shvatanja siromaštva i bolesti, a 1848. godine je donet Akt o javom zdravlju koji uvodi red osnivanjem lokalnih zdravstvenih odbora i bavi se sanitarnom situacijom u Britaniji. Osnovan je Glavni odbor za zdravlje. Džon Snou, lekar, jedan od utemeljivača epidemiologije, kao i lider na polju anesteziologije, higijene, je tokom epidemije kolere 1848. u Sohou, London doprineo suzbijanju kolere zamenom drške na pumpi za vodu. Smatrao je da se kolera prenosi vodom iz zagađene Temze. Snou je takođe upotrebom hloroforma i etra doprineo anesteziji i olakšao sprovođenje hirurških opstetričkih intervencija. Popularnosti hloroforma je doprinela njegova primena tokom porođaja same Kraljice Viktorije sa osmim i devetim detetom (Leopold I Beatris). Zarazne bolesti su objašnjavane teorijom mijazme ili ,,lošim’’ vazduhom koji ih prenosi. Tome se suprostavlja Luj Paster -francuski mikrobiolog i hemičar ( stvorio vakcinu protiv antraksa I besnila), teorijom germa, da se zarazne bolesti prenose klicama, tj. mikoorganizmima. Usavršavanjem mikroskopa to je i dokazano. Rene Lenek, francuski lekar, izumeo je stetoskop 1816., doprinos kliničkoj medicini. Klod Bernar, francuski fiziolog ( blisko je sarađivao sa Pasterom), tvorac pojma ,,Milieu intérieur’’ unutrašnja sredina, povezao je isti sa pojmom homeostaze, stalnost unutrašnje sredine, fiziologija. Nastojao je da se usvoji koncept naučnog metoda, napisao je Studiju o eksperimentalnoj medicini. Lister, britanski hirurg uvodi fenol za sterilizaciju hirurških instrumenata i za čišćenje rana. Pionir je antiseptičke hirugije. Edvard Džener, lekar i naučnik – vakcina protiv velikih boginja, prva vakcina na svetu. Florens Najtingejl se smatra rodonačelnicom savremenog sestrinstva (edukacija medicinskih sestara u Krimskom ratu 1853-1856). Krajem 19. veka osnivaju se nove bolnice u Ujedinjenom Kraljevstvu, poznata je Kraljevska Nacionalna Bolnica za grudne bolesti, za tuberkulozne pacijente. Zigmund Frojd utemeljio savremenu psihijatriju. Rendgen, nemac, otrkiva X-zrake (značaj za dijagnostiku), 1895. godine. Zaključak: Prva polovina 19. veka je u znaku nepoznavanja prirode bolesti, a kasnija otkrića su utabala put sadašnjoj medicini. Ključne reči: medicina, otkrića, Viktorijanska epoha E-mail: drmilosprotic@gmail.com |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [ Radovi ]
[ Indeks autora ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
