| |
|
|
30.
INTERAKCIJE IZMEĐU EKONOMIJE, ZDRAVLJA I
ZDRAVSTVENE ZAŠTITE
Nikola Tiodorović, Zoran Milošević, Dragan Nikolić, S. Ristić, M.
Marjanović, R. Marković
INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE, NIŠ
UVOD: U poslednja dva veka zdravstvena zaštita postala je važna ljudska
aktivnost. Troškovi za zaštitu zdravlja povećavaju se bržim tempom u
odnosu na druge servise, bez obzira na model zdravstvene zaštite:
socijalni -Evropa, ili dominantno privatno -SAD. U zemljama u
tranziciji, posebno u periodima krize, zdravstvena zaštita zahteva
povećanje troškova, a finansijske mogućnosti da se zadovolje ovi zahtevi
su niske.
METOD: Korišćen je deskriptivno-analitički metod za ekonomiju, zdravstvo
i zdravstvenu zaštita-interakcije u ekonomskom modelu tranzicije.
REZULTATI: Zdravstvene zahteve određuju veličina i struktura
stanovništva, zdravstveno stanje stanovništva i faktori sredine koji
utiču na stanovništvo kao i dostignuća u medicinskoj tehnologiji. U
našoj zemlji u tranziciji, preovlađuje starija populacija, beleži se
porast hroničnih masovnih oboljenja, život i okruženje su degradirani sa
prisustvom dosta štetnih agenasa. Ekonomske i socijalne karakteristike
prelaznog perioda i kriza dovode do povećanja zdravstvenih zahteva i
njihovog finansiranja.
DISKUSIJA: Ekonomiste treba osposobljavati za timski rad, zajedno sa
lekarima, a lekari treba da poseduju osnovna znanja o zaštiti zdravlja u
privredi. Najbolje rešenje bi bilo da ekipe za zaštitu
zdravlja-strategije i planiranja obuhvataju pored lekara i ekonomista,
pravnike, socijalne radnike, demografe i druge specijalnosti, što
omogućava adekvatnije rešavanje problematike zaštite zdravlja u periodu
tranzicione krize.
ZAKLJUČAK: Mogući zaključak bi bio u skladu sa stavovima savremenih
ekonomista i lekara-ekonomska odgovornost savremenog lekara je neizbežna
nova kategorija odgovornosti lekara.
Ključne reči: ekonomija, zdravstvenazaštita, interakcija, tranzicioni
izazov
31.
PREVENTIVNI PREGLEDI U TOKU PRVE
GODINE ŽIVOTA
Verica Pavlović
DOM ZDRAVLJA BELA PALANKA
UVOD: Sistematski lekarski pregledi u prvoj godini života sprovode se
radi praćenja rasta, razvoja, uhranjenosti i zdravstvenog stanja, kao i
ranog otkrivanja poremećaja zdravlja. Obavezno se sprovode oko 15. dana
života, na kraju prvog meseca, u trećem, šestom, devetom i dvanaestom
mesecu.
CILJ:Utvrditi procenat obavljenih sistematskih pregleda, procenat
uspešne uredne vakcinacije, kao i procenat kontrolnih pregleda odojčadi
kod utvrđenih stanja koja zahtevaju stalni nadzor i "na zahtev
roditelja".
MATERIJAL I METODI RADA: Istraživanje je izvršeno u Službi za
zdravstvenu zaštitu dece, školske dece i omladine Doma zdravlja Bela
Palanka u mesecu martu 2012. godine retrospektivnom analizom
zdravstvenih kartona dece rođene u 2010. godini.
REZULTATI: Ukupno je pregledano 78 zdravstvenih kartona. Od ukupnog
broja ispitanika 34 (43,5%) čine dečaci, a 44 (56,5%) devojčice.
Sistematski pregledi oko 15. dana života obavljеni u 68 (87,1%)
novorođenčadi. Sistematski pregledi na kraju prvog meseca života
obavljeni su u 77 (98,7%) odojčadi, u trećem mesecu 74 (94,8%), u šestom
mesecu 72 (92,3), u devetom mesecu 68 (87,1%) i u dvanaestom mesecu 77
(98,7%). Kompletno uredno vakcinisanih ima 76 (97,4%), a kod dva
odojčeta je započeta, ali nemamo podataka da li je vakcinacija kompletno
sprovedena zbog preseljenja. Ukupan broj preventivnih pregleda za
generaciju 2010. u prvoj godini života iznosi 809, ili po odojčetu 10,3
pregleda. Raspon preventivnih pregleda iznosio je od najmanje 4, do
najviše 19 u prvoj godini.
ZAKLJUČAK: Procenat obavljenih sistematskih pregleda odojčadi u prvom,
trećem, šestom i dvanaestom mesecu života je sasvim zadovoljavajući.
Procenat obavljеnih sistematskih pregleda odojčadi u devetom mesecu
života je nešto niži, ali zadovoljavajući. U skladu sa procentom
obavljеnih sistematskih pregleda i procenat uspešno sprovedene
vakcinacije je jako visok. Procenat preventivnih pregleda „na zahtev
roditelja“ je takođe visok, ali ne smemo im uskratiti to pravo jer treba
razumeti njihovu brigu za zdravo i napredno potomstvo.
Ključne reči: preventivni pregledi, novorođenčad, odojčad. e-mail:
tinapavlovic@open.telekom.rs
32.
STANDARDI ZDRAVSTVENE ZAŠTITE NA SEKUNDARNOM
NIVOU OKRUGA ZAJEČAR I BOR
Olica Radovanović, Snežana Tošić, Jasmina Radosavljević, Vlastimir
Bađević
ZAVOD ZA JAVNO ZDRAVLJE "TIMOK" ZAJEČAR
Za ostvarivanje zdrvastvene delatnosti pod ujednačenim uslovima i
dostupnosti zdravstvenih usluga stanovništvu, kao i definisanje
kapaciteta zdravstvene službe u odnosu na aktuelne potrebe i u skladu sa
prepoznatim budućim potrebama, kao osnov za korekciju unutrašnje
organizacije zdravstvenih ustanova, neophodno je sagledavanje standarda,
odnosno, „kriterijuma ili prepoznatih mera za poređenje kvalitativnih
ili kvantitativnih vrednosti“ (ICAHO,1998; Jelača,2007).
Cilj: Osnovni cilj ovog rada je prikaz standarda sekundarne zdravstvene
zaštite u cilju ravnomernijeg razvoja kapaciteta zdravstvene službe i
efikasnije korišćenje raspoloživih resursa na teritoriji okruga Zaječar
i Bor, prevashodno kadrovskih resursa.
Metodologija: Izvor podataka su: Izveštaj o organizacionoj strukturi,
kadrovima i opremljenosti zdravstvenih ustanova Obr.br.3-00-60 i
Izveštaj službe za bolničko-stacionarno lečenje Obr.br.3-21-60.
Informacije o ukupnom broju radnika u okviru Bolničkog odeljenja
Anesteziologije nije moguće dobiti iz prvog navedenog izveštaja, već je
prikazan u okviru Izveštaja službe za bolničko-stacionarno lečenje
Obr.br.3-21-60 Odeljenja opšte hirurgije, koji sadrži samo podatke o
ukupnom broju anesteziologa, a ne sadrži broj zdarvstvenih radnika
ostalog obrazovnog profila. Za definisanje organizacione strukture i
obima i sadržaja aktivnosti zdravstvene zaštite na sekundarnom nivou
korišćeni su zakonski akti. U radu su korišćeni: standardi obezbeđenosti
bolnički lečenih pacijenata medicinskim kadrom i merila izvršenja – mere
produktivnosti.
Rezultati: Najveći broj ispisanih pacijenata po jednom lekaru
specijalisti odgovarajuće grane medicine je u hirurškim granama medicine
OB Bor (521,9 prijema-otpusta godišnje, odnosno, 12,4 nedeljno) i u
hirurškim granama OB Majdanpek (504 prijema-otpusta godišnje, odnosno,
12 nedeljno). Pokazatelji opterećenosti sa najmanjim brojem ispisanih
pacijenata po jednom izvršiocu su u okviru pedijatrije OB Mjadanpek (115
prijema-otpusta godišnje, odnosno, 2,7 nedeljno) i pedijatrije OB Bor
(118,3 prijema-otpusta godišnje, odnosno, 2,8 nedeljno).
Odnos broja medicinskih tehničara sa višom stručnom spremom u odnosu na
zdravstvene radnike sa srednjom stručnom spremom odstupa od propisanog
minimuma, a najizraženije odstupanje je u OB Majdanpek (odnos od 1,8).
Prateći postojeći broj nemedicinskih radnika u 2011.godini (ukupno 682,
od kojih 131 administrativni radnik), u okviru opštih bolnica okruga Bor
i Zaječar u odnosu na propisani broj Pravilnikom, može se izvojiti
jedino OB Majdanpek u kojoj je odstupanje neznatno, dok je u ostalim
opštim bolnicama značajno veći broj nemedicinskog kadra u odnosu na
propisani broj. Jedino je u OB Zaječar broj administrativnih radnika
manji u odnosu na propisani broj.
Zaključak: Odlike prostora, odnosno, izražene depopulacione
karakteristike Timočke krajine, sa intenzivnim migracionim procesima i
to prevashodno kod mlađih populacionih grupa, determinišu odstupanja u
odnosu na pokazatelje opterećenosti medicinskih radnika sekundarne
zdravstvene zaštite bolničkim posteljama, u odnosu na broj ispisanih
bolesnika, u odnosu na broj bolesničkih dana, na prosečnu dužinu lečenja
i na komparativne pokazatelje rada zdravstvenih ustanova po nivoima
zdravstvene delatnosti. Sve ovo zahteva kontinuirano istraživanje
kvaliteta i efikasnosti bolničke zdravstvene zaštite i prilagođavanje
zdravstvenih potreba stanovništva sa kretanjima populacionih potencijala
prostora i usklađivanje sa propisanim normativima.
Ključne reči: standard, sekundarna zdravstvena zaštita, kadrovski resurs
33.
PREVALENCA ASTME U DECE ŠKOLSKOG
UZRASTANA TERITORIJI OPŠTINE ZAJEČAR
Biljana Kostadinović, Brankica Vasić
ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR
UVOD: Alergijske bolesti i astma postale su najčešće hronične bolest kod
dece. U različitim zemljama sveta, učestalost se kreće se od 2,1% do
32,2%, prema podacima Internacionalne studije o astmi i alergijama u
dečjem uzrastu i u stalnom je porastu poslednjih decenija i kod odraslog
stanovništva, ali naročito kod dece. Tačan uzrok tome nije poznat.
CILJ: Utvrditi prevalencu astme u dece školskog uzrasta na teritoriji
opštine Zaječar.
MATERIJAL I METODE RADA: Korišćeni su podaci iz zdravstvenih kartona
Dečjeg dispanzera ZC Zaječar, koji su potom statistički obrađeni.
REZULTATI: Prevalenca astme u dece školskog uzrasta na teritoriji
opštine Zaječar je 4,8% u gradskoj sredini, a značajno manja, samo 2% u
seoskim školama. Prevalenca svih drugih hroničnih bolesti zajedno je
1,6%.
Sva deca su u ranom peridu svoje bolesti imala neku od preventivne
terapije (Spray Flixotide, Spray Becotide, Spray Symbicort, Sirup
Galitifen, tbl.Singulair) u trajanu od oko 2 godine.
U uzrastu preko 9 godina 80% je sa periodičnim napadima koji prolaze uz
korišćenje inhalacionih bronhodilatatora, bez prevencije.
Najveći broj prvi napad imalo je u uzrastu do 2 godine i u tom periodu
je značajno veći udeo dečaka, dok je u školskom uzrastu broj dečaka i
devojčica jednak.
96% rođeno u terminu od čega je 8% imalo asfiksiju na rođenju. 4% rođeno
je pre termina.12% bilo je na mešovitoj ishrani, 40% na prirodnoj
ishrani, a ostali na adaptiranim formulama.
5% dece ima udružene druge alergijske bolesti: rinitis, kožne alergije,
na hranu ili lek.
Procenat hospitalizacija zbog ove bolesti u 2011. godini je ispod 1%,
dok je 2003. godine iznosio 6%, a 1993. 14%.
Nijedno dete nije oslobođeno nastave fizičkog vaspitanja, a izostajanje
sa nastave je minimalno.
ZAKLJUČAK: Hronična bolest ograničava fizički, emocionalni i socijalni
aspekt života bolesnika.Loše kontrolisana astma dovodi do češćeg
izostajanje iz škole i hospitalizacija, a to znači lošiji kvalitet
života i veće troškove lečenja.Zato je bitno sprovesti dobru prevenciju
kod asmatičnog bolesnika.
Ključne reči:astma,prevencija,deca školskog uzrasta e-mail :
kostadinovic.biljanak.biljana@gmail.com
34.
PUŠENJE ILI ZDRAVLJE
ZorankaVlatković(1), V. Repac (1), I.Lukić (2), B.Stanimirov (3),
I.Antić (1)
(1) DOM ZDRAVLJA ŽITIŠTE, (2)"SPORTREHAMEDICA" ZRENJANIN,(3)DOM ZDRAVLJA
NOVI SAD
UVOD: Pušenje je opasna zdravstveno-štetna navika odomaćena u svim
dobnim grupama i najraširenija bolest zavisnosti.
CILJ RADA: Sagledavanje učestalosti pušenja među zaposlenima u Domu
zdravlja Žitište u Žitištu. Dom zdravlja Žitište je zdravstvena ustanova
primarnog nivoa.
METOD RADA: Anonimna anketa 60 zaposlenih radnika u Domu zdravlja
Žitište u Žitištu. Od ukupno anketiranih 45 je ženskog pola, a 15
muškog.
REZULTAT I ANALIZA: Od ukupnog broja anketiranih 38% su pušači, a 62%
nepušači. Distribucija pušačkog statusa prema polu: 40% muškog pola, 60%
ženskog pola. Distribucija pušačkog statusa prema zanimanju: visoko
obrazovani stručni kadar 22%, srednje medicinsko osoblje 52%,
administrativni radnici 9% i tehničko osoblje 17%.
Distribucija pušača u odnosu na poštovanje Zakona o zabrani pušenja na
javnom mestu: 9% ostavilo pušenje u potpunosti, 30% ne puši u toku
radnog vremena, a 61% puši za vreme pauze.
Distribucija pušača u odnosu na želju da prekine sa pušenjem: 38%
izrazilo pozitivnu želju, 32% želi da smanji broj popušenih cigareta u
toku dana, a 30% nastavlja sa pušenjem.
ZAKLJUČAK: Pušenje ili zdravlje? Rečenica koja nam odzvanja u ušima, ali
kao i da nas ostavlja ravnodušnim. Svakodenvno pušenje dovodi do
zavisnosti, pa se može govoriti o nikotinskoj narkomaniji s obzirom na
sve rizike po zdravlje do kojih dovodi.
Ključne reči: pušenje ili zdravlje, nikotinska narkomanija, učestalost
pušenja u zdravstvenoj ustanovi
e-mail: buba@dzzitiste.rs
35.
ZASTUPLJENOST INFEKCIJA
HEPATITIS VIRUSIMA I HIV VIRUSOM U POPULACIJI JUŽNOBAČKOG OKRUGA
Vesna Milošević, G. Kovačević, I. Hrnjaković-Cvjetković, V.
Jerant-Patić, J. Radovanov, V. Filko
INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE VOJVODINE
UVOD: Infekcije hepatitisima B i C, kao i infekcija virusom humane
imunodeficijencije (HIV) predstavlja globalni zdravstveni problem.
Podaci epidemioloških studija iz različitih regiona sveta pokazuju
široku varijaciju u prevalenciji navedenih uzročnika. Njihova učestalost
je veća među manje razvijenim zemljama sveta. Prema podacima Svetske
zdravstvene organizacije (WHO) broj osoba zaraženih HBV u svetu kreće se
od 200 – 300 miliona, dok se broj zaraženih HCV kreće se od 170 do 200
miliona, odnosno 3% svetske populacije. U svetu sa HIV infekcijom
trenutno živi 33,2 miliona osoba, a svake godine se u proseku između 2,3
i 2,8 miliona ljudi inficira ovim virusom. Prema podacima Instituta za
javno zdravlje Vojvodine, tokom 2011 godine na području AP Vojvodine
zabeleženo je 26 novih slučajeva HIV infekcije.
CILJ: Cilj istraživanja je bio da se utvrdi zastupljenost infekcija HBV,
HCV i HIV prema polu i starosti populacije Južnobačkog okruga u
trogodišnjem periodu
MATERIJAL I METODI RADA: U trogodišnjem periodu ( 2008-2011.) testirano
je 42229 seruma na HBV i HCV i HIV. Detekcija HbsAg Mikroeliza testom
(Hepanostika® HBsAg Ultra, bioMérieux, France) koristila se kao marker
za HBV infekciju. Za dokazivanje specifičnih anti HCV antitela korišćen
je Elisa test Hepanostika® HCV Ultra (Beijing United Biomedical Co. Ltd.
Shanghai, China). Kod pozitivnog ELISA testa rađen je potvrdni, Western
blot test (Inno-LIA HCV Score, Innogenetics, Belgium) iz drugog uzorka
koji je analiziran i na ELISA test. Otkrivanje HIV infekcije vršeno je
Elisa testom, kombinacijom HIV antigena i antitela (Vironostika® HIV
Uni-Form II Ag/Ab bioMérieux SA, France), a reaktivni serumi testirani
su Western blot potvrdnim testom (New Lav Blot 1, BioRad, France) nakon
predhodne analize ELISA testom u duplikatu.
REZULTATI: Na HbsAg. testirano je 38192 seruma, a 0.46 % je bilo
pozitivno. Antitela na HCV dokazana su kod 1.45 % od 22370 pregledanih.
Od 19713 testiranih na HIV, 5890 seruma je bilo od osoba visoko rizičnog
ponašanja (korisnici intravenoznih droga i homoseksualci). Antitela na
HIV potvrđena su kod 0.57% osoba visoko rizičnog ponašanja i kod 0.14%
ostalih ispitanika. Najveći broj inficiranih HBV i HCV je bio u grupi
mladih osoba oba pola u uzrastu od 20-29 godina. Muškarci od 30-39
godina bili najčešće izloženi HIV infekciji.
ZAKLJUČAK: U skladu sa opaženim rezultatima HCV infekcija je češće
zastupljena u populaciji Južnobačkog okruga u poređenju sa HBV i HIV.
Infekcije HBV, HBV i HIV su češće kod muškaraca u poređenju sa ženama.
Testiranje populacije sa visokim rizikom za infekciju HBV, HCV i HIV-om
savremenim laboratorijskim testovima (treće i četvrte generacije)
preporuka je u kontroli ovih infektivnih bolesti.
Ključne reči: Hepatitis B, Hepatitis C, HIV
Ova prezentacija je deo istraživanja u okviru projekta TR3 1084 pod
pokroviteljstvom Ministarstva za prosvetu i nauku Republike Srbije
e-mail:
vesna.milosevic@izjzv.org.rs
36.
SPECIFIČNOSTI ZDRAVSTVENOG
STANJA ZAPOSLENIH U ZONI JONIZUJUĆEG ZRAČENJA
Vesna Glišić (1), G. Papović-Đukić(2), V. Petković (1), Goran Ilić
(1)
(1)ZAVOD ZA ZDRAVSTVENU ZAŠTITU RADNIKA,KRAGUJEVAC, (2)DOM ZDRAVLJA,
VRBAS
UVOD: U profesionalnim uslovima rizik od ekspozicije jonizujućem
zračenju postoji u oblasti nuklearne medicine, u industriji svetlećih
boja, u industriji satova, u istraživačkim laboratorijama gde radnici
rade sa otvorenim izvorima. Spoljašnjem zračenju kao riziku izloženi su
radnici pri radu sa zatvorenim radioaktivnim izvorima i to u medicini i
industriji (rentgen aparati, defektoskopi).
CILJ RADA: Analiza zdravstvenog stanja zaposlenih u zoni jonizujućih
zračenja i shodno tome primena odgovarajućih mera prevencije.
MATERIJAL I METOD RADA: Korišćena je retrospektivna analitička metoda
(2010. godina), kartoni periodičnih pregleda zdravstvenih radnika
zaposlenih u zoni zračenja. Srednja vrednost ekspozicionog radnog staža
je 10,67 ± 10,37godina, prosečna starost je39,41 ± 10,06 godina,
prosečan ukupni staž је 13,47±10,73 godina. Korišćeni su rezultati
pregleda specijaliste medicine rada i lekara
specijalističko–konsultativne službe. Podaci lične dozimetrije za svakog
zaposlenog su u granicama referentnih vrednosti. Biodozimetrija je
takođe rađena u skladu sa odgovarajućim indikacijama.
REZULTATI RADA: Analizom periodičnih pregleda u toku 2010. godine
pokazalo se da je najveći procenat oboljevanja od kardiovaskularnih
bolesti (28%), što se može tumačiti opštim trendom porasta
kardiovaskularnih bolesti. Ipak, mora se uzeti u obzir i specifičnost
posla zaposlenih radnika u zoni jonizujućih zračenja. Na drugom mestu su
hiperlipoproteinemije (23%), što se može objasniti načinom ishrane i
specifičnošću rada zaposlenih u zoni zračenja. U treću grupu po
zastupljenosti spadaju oboljenja oka, refrakcione anomalije (21%), dok
oboljenja koja mogu biti vezana za ekspoziciju jonizujućim zračenjima
nisu utvrđena (presenilna katarakta). Bolesti krvi i krvotvornih organa
verifikovane su kod 11% zaposlenih. Leukocitoza je zastupljena kod 6
ispitanika, leukopenija kod 4 i anemija kod jednog ispitanika. Pozitivan
biodozimetrijski test je utvrđen kod 6 zaposlenih (5%). Kod njih je
utvrđena privremena radna nesposobnost, koja traje 3 meseca za koje
vreme dolazi do reparacije promena na hromozomima. Inače,
biodozimetrijski test je na nivou biomarkera i služi da preventivno
eliminiše one zaposlene koji imaju hromozomske promene, koje su
reverzibilne, a da ne bi došlo do kumulacije efekata i kasnijih
posledica. Maligne bolesti nisu utvrđene. S obzirom na ekspozicioni
radni staž i prosečnu starosnu dob ovakav prikaz oboljenja se mogao
očekivati kod zaposlenih u zoni jonizujućih zračenja, te je stoga
neophodna redovna kontrola svih zaposlenih u zoni zračenja radi
preduzimanja odgovarajućih i pravovremenih mera prevencije.
ZAKLJUČAK: Zdravstveni radnici, koji su profesionalno izloženi malim
dozama jonizujućih zračenja, u najvećoj meri boluju od kardiovaskularnih
bolesti i hiperlipoproteinemija, te u tom smislu treba promovisati zdrav
stil života. Neophodni su kontrolni pregledi, ocena invaliditeta i
promena radnog mesta ukoliko dođe do oštećenja zdravlja i pored
primenjenih mera prevencije i poštovanja osnovnih principa radiološke
zaštite. Profesionalna ekspozicija je posebno delikatna zbog hroničnog
izlaganja malim dozama jonizujućeg zračenja, gde je zbog kumulativnog
efekta zračenja važno sagledati biološki odgovor organizma na date
uslove ekspozicije.
Ključnereči: jonizujuće zračenje, hiperlipoproteinemija,
kardiovaskularnebolesti, prevencija
e-mail:
dr.vesnaglisic@gmail.com
37.
PERINATALNI MORTALITET ZAJEČARSKOG
PORODILIŠTA 2008-2011.
VeraNajdanović-Mandić, Zoran Roško
ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR
UVOD: Perinatalna smrtnost objedinjuje sve događaje vezane za stanje
ploda i novorođenčeta od 22 nedelje gestacije do navršenog sedmog dana
života. Iskazuje se samo pri porodilištima.
CILJ: Cilj rada je prikaz kretanja stope perinatalnog mortaliteta
Zaječarskog porodilišta i analiza uzroka smrti od 2008-2011.
MATERIJAL I METODI RADA: Metod rada je retrospektivna analiza podataka
dobijenih iz istorije bolesti majke i novorođenčadi kao i godišnji
izveštaj odeljenja neonatologije.
Rezultati: U ispitivanom periodu od 2008-2011. U Zaječarskom porodilištu
obavljenoje 2056 porođaja sa 2083 novorođenčadi (27 pari blizanaca).
Broj carskih rezovaje 663 (32,25%). Prevremenih porođaja u 2011.godini
je 31 (6,61%). Mrtvorođenčadi za ove četiri godine je bilo 12 (5,76‰) i
10 (4,83‰) novorođenčadi umrlih u toku prvih sedam dana. Stopa
perinatalnog mortaliteta od 2008-2011. u Zaječarskom porodilištu je
10,59‰ i ona je u opadanju. ZAKLJUČAK: Zaključujem, kako etiologija
smrti ploda često ostaje nepoznata, a postoje ograničenja kada je u
pitanju tretman patoloških stanja koja dovode do neželjenog ishoda,
prioritet savetovališta za trudnice u Zaječaru ostaje rano otkrivanje i
adekvatan tretman mogućih patoloških stanja u trudnoći.
Ključne reči: Perinatalni mortalitet, fetalni mortalitet i rani
neonatalni mortalitet.
e-mail:
veranajdanovicmandic@gmail.com
38.
KOŠTANO-MIŠIĆNI DEFORMITETI
UČENIKA OSNOVNIH ŠKOLA U BELOPALANAČKOJ OPŠTINI
Verica Pavlović
DOM ZDRAVLJA BELA PALANKA
UVOD: Deformiteti koštano-mišićnog sistema se veoma često otkrivaju pri
sistematskom pregledu u školskom uzrastu. Deformiteti mogu biti urođeni,
ali većina je stečena, i u kasnijem uzrastu mogu dovesti do značajnih
posledica. Zato je bitno njihovo pravovremeno otkrivanje, lečenje i
praćenje, sa posebnim akcentom na prevenciji istih promocijom zdravih
stilova života kod školske dece.
CILJ: Analiza zastupljenosti koštano-mišićnih deformiteta učenika
osnovnih škola u belopalanačkoj opštini, nakon sprovedenih sistematskih
pregleda.
MATERIJAL I METODI RADA:Rezultati izveštaja sa sistematskih pregleda
učenika prvog, trećeg, petog i sedmog razreda osnovnih škola u 2011.
godini.
REZULTATI: Sistematskim pregledom u 2011. godini obuhvaćeno je ukupno
442 učenika neparnih razreda osnovnih škola i to 217 dečaka (49,05%) i
225 devojčica (50,9%). Deformitete stopala ima 106 učenika (23,9%), i to
62 dečaka (14,02%) i 44 devojčice (9,9%). Deformitete grudnog koša
(Pectus carinatus, Pectus infundibuliforme) ima 20 učenika (4,5%) i to
16 dečaka (3,6%) i 4 devojčice (0,9%). Deformacije kičmenog stuba
(skolioza, kifoza) su uočene kod 93 učenika (21,04%) i to 44 dečaka
(9,9%) i 49 devojčica (11,08%).
ZAKLJUČAK: Na osnovu dobijenih rezultata zapaža se da visok procenat
učenika ima neki od deformiteta koštano-mišićnog sistema. Deformiteti
stopala i deformiteti grudnog koša su zastupljeniji kod dečaka, a
deformitete kičmenog stuba više srećemo kod devojčica. Prema vrsti
deformacija najzastupljenija su ravna stopala, zatim slede deformiteti
kičmenog stuba, i daleko najniži procenat ima deformitete grudne kosti.
Povećana incidenca koštano-mišićnih deformiteta učenika osnovnih škola
ukazuje na važnost ranog dijagnostikovanja, lečenja i kontinuiranog
praćenja, kao i prevencije promocijom zdravih stilova života u školskom
uzrastu, pravilne ishrane, redovne fizičke aktivnosti.
Ključne reči: deformiteti koštano-mišićnog sistema; učenici.
e-mail:
tinapavlovic@open.telekom.rs
39.
BEZBEDNO SEKSUALNO PONAŠANJE
Marijana Genić, M. Otašević, R. Kosić, T.Trimčević
DOM ZDRAVLJA ZVEZDARA
UVOD: Prvi seksualni odnos se u većini kultura ostvaruje najčešće u
periodu srednje adolescencije. Za mlade ljude je karakteristično da
seksualne odluke donose vođeni emocijama ili impulsivno, što može da
dovede do posledica. Bezbedno seksualno ponašanje podrazumeva formiranje
pravilnih stavova o seksualnosti, seksualnom zdravlju i preuzimanju
odgovornosti u polnom ponašanju i mogućim posledicama – neplanirana
trudnoća i polno prenosive infekcije. Mladi ljudi pre stupanja u
seksualni odnos treba da razmišljaju o svojoj partnerskoj vezi, da
razgovaraju sa partnerom o seksu, pa tek onda, ako se odluče za stupanje
u seksualne odnose, razmišljaju i primene metode zaštite od polno
prenosivih infekcija i neplanirane trudnoće. Bezbedno seksualno
ponašanje ima za cilj ostvarenje seksualnih odnosa na način kojim su
zadovoljna oba partnera, neometano i zrelo uživanje u seksualnim
odnosima, što vodi očuvanju reproduktivnog zdravlja.
CILJ: RADA je da se ispita da li se mladi bezbedno ponašaju pri
seksualnim odnosima.
MATERIJAL I METODI RADA: Anonimna anketa učenika jedne srednje škole na
Zvezdari obavljena 2011. godine. Anketirano je 263 učenika uzrasta 18-19
godina.
REZULTATI: Od ukupno 263 učenika uzrasta 18-19 godina, anketirano je 215
učenica i 48 učenika. Učenici su najranije stupili u seksualne odnose sa
14 godina (5,26%), a najčešće u 17. godini (34,21%). Učenice su
najranije stupile u seksualne odnose sa 15 godina (2,68%), a najčešće u
17. (41,07%) i 18. godini (33,93%). U periodu seksualne aktivnosti
učenici su ostvarili kontakt sa jednim partnerom 26,32%, sa tri i četiri
partnera po 23,68%, a jedan učenik je imao kontakt sa sedam partnera.
Učenice su imale kontakt sa jednim partnerom 57,14%, sa dva partnera
25,89%, a jedna učenica imala je kontakt sa osam partnera. Pod dejstvom
psihoaktivnih supstanci seksualni odnos je imalo 7,89% učenika i 3,57%
učenica. Na pitanje o polno prenosivim infekcijama svi učesnici ankete
naveli su kao odgovor najčešće: HIV/AIDS, sifilis, gonoreja, a u manjem
broju naveli su: kondilomi, hepatitis B i C. Svi učesnici su znali da se
od polno prenosivih infekcija štiti kondomom. Pri svakom seksualnom
odnosu kondom ne koristi 26,32% učenika i 22,32% učenica. Svi učesnici
su naveli da posledica nezaštićenog polnog odnosa može da bude i
neplanirana trudnoća. Takođe su naveli i vrste kontracepcije: kondom,
hormonske tablete, dijafragma. Kontracepciju pri polnim odnosima ne
koristi 41,07% učenica. Dve učenice su imale neplaniranu trudnoću kao
posledicu nezaštićenog seksualnog odnosa i one su završene abortusom.
ZAKLJUČAK: Imajući u vidu rezultate ankete nameće se zaključak da mladi
ljudi znaju za posledice rizičnog seksualnog ponašanja, ali da u praksi
ne koriste zaštitu. Neophodno je intenzivirati rad sa mladim ljudima,
kako bi oni svoja znanja i upotrebili, radi očuvanja svog reproduktivnog
zdravlja.
Ključne reči: bezbedan seksualni odnos, kondom.
e-mail: genicmarijana@gmail.com
40.
PRVI SEKSUALNI ODNOS – KADA JE PRAVO
VREME?
Mila Otašević, R. Kosić, M. Genić, B.Ugrinić-Sklopić
DOM ZDRAVLJA ZVEZDARA
UVOD: Seksualnost predstavlja jednu od značajnijih oblasti ljudskog
funkcionisanja. Ona obuhvata osećanja, misli, emotivnu bliskost i
seksualnu aktivnost, a oblikovana je vrednostima, stavovima, ponašanjem,
emocijama i drugim načinima vaspitanja u kulturi u kojoj živi.
Seksualnost počinje još pre rođenja, traje ceo život, menjajući se u
načinu ispoljavanja. Na vreme i način seksualnog ispoljavanja mnogo
utiču socijalni stavovi o poželjnim, odnosno nepoželjnim obrascima
seksualnih ponašanja. Granica početka seksualne aktivnosti pomera se ka
ranijim uzrastima. Za mlade ljude uglavnom je karakteristično da odluke
donose vođeni emocijama ili impulsivno, ali mogu da nauče da donose i
racionalne odluke.
CILJ: RADA je da se ispita kada, kako i zašto mladi ljudi stupaju u prvi
seksualni odnos.
MATERIJAL I METODI RADA: Anonimna anketa učenika jedne srednje škole na
Zvezdari obavljena 2011. godine. Anketirano je 1452 učenika uzrasta
15-19 godina.
REZULTATI: Od ukupno 1452 učenika anketirano je 1210 učenika ženskog
pola i 242 muškog pola. U prvi seksualni odnos stupilo je 28,84% učenica
i 57,44% učenika. Najčešći razlog za stupanje u prvi seksualni odnos kod
učenika je bio „hteo sam“ 35,97%, a kod učenica „ljubav“ 85,10%. Učenice
su najranije stupile u seksualni odnos u 10. godini (0,29%), a najčešće
u 17. godini (32,95%). Učenici su najranije stupili u seksualni odnos u
13. godini (4,32%), a najčešće u 15. godini (36,69%). Prilikom prvog
seksualnog odnosa kondom nije koristilo 23,74% učenika i 22,64% učenica.
Prvi seksualni partner kod učenika je najčešće bio vršnjak (64,03%), a
kod učenica to je bio stariji partner (70,20%). Pod pritiskom partnera
prvi seksualni odnos je imalo 28,06% učenika i 7,45% učenica. Pod
dejstvom psihoaktivnih supstanci (najčešće alkohol), prvi seksualni
odnos je imalo 6,47% učenika i 4,87% učenica. Za 5,04% učenika i 9,46%
učenica prvi seksualni odnos je bio negativno iskustvo. Na pitanje: „Da
li smatraš da si u prvi seksualni odnos stupio/la u pravo vreme?“,
negativan odgovor dalo je 8,63% učenika i 16,62% učenica.
ZAKLJUČAK: Pravo vreme za stupanje u prve seksualne odnose je teško
iskazati uzrastom. Sa dostizanjem telesne zrelosti stiču se uslovi za
ostvarenje seksualnog odnosa, ali je za zrelu seksualnost potrebna i
zrelost ličnosti. Rezultati ankete ukazuju da je neophodan intezivan rad
sa mladim ljudima u cilju donošenja odluka po pitanju stupanja u
seksualne odnose, a radi očuvanja reproduktivnog zdravlja.
Ključne reči: prvi seksualni odnos, pravo vreme.
e-mail: otas@beotel.rs
41.
HIPERTENZIJA –
KOMPARATIVNI PREGLED NA LEČENJE PRE 10 GODINA I DANAS
Biljana Vukašinović (1), Slađana M. (2)
(1)DOM ZDRAVLJA GORNJI MILANOVAC, (2)ZDRAVSTVENI CENTAR ČAČAK
UVOD: Hipertenzija predstavlja najčešće oboljenje u patologiji KV
sistema, ono koje daje malo simptoma a istovremeno izaziva teške
posledice na vaskularnom sistemu mozga, srca, bubrega i oka. Ona
predstavlja poseban terapijski izazov, posebno što je u 95% slučajeva
nemoguće označiti etiološki činilac oboljenja. Pošto esencijalna
hipertenzija nije homogena bolest, mehanizmi koji uzrokuju povišen
pritisak variraju, tako da određeni lek neće biti efikasan kod svih
bolesnika.
CILJ: Uporediti principe farmakoterapije u lečenju hipertenzije kod
pacijenata u primarnoj zdravstvenoj zaštiti pre 10 godina i danas.
MATERIJAL I METODI RADA: U periodu od marta 2002. godine do marta 2003.
godine, praćeno je 129 pacijenata životne dobi preko 45 godina, koji su
duže od 2 godine na farmakoterapiji hipertenzije. Višegodišnja
hipertenzija uz prisustvo faktora rizika je kod većine pacijenata dovela
do oštećenja ciljnih organa. Od marta 2011. do marta 2012. godine
praćeno je 150 pacijenata starosti preko 45 godina, koji leče
hipertenziju preko 2 godine. Odluku o započinjaju i modalitetu lečenja
AH donosi se na osnovu procene KV rizika. Ako su prisutni svi faktori
rizika, prednost se daje antihipertenzivima sa antiaterogenim dejstvom.
REZULTATI: Pre 10 godina: od ukupnog broja pacijenata ACEI koristi
77,5%, a 6% pacijenata je prestalo da ih koristi zbog svog kašlja.
Osnovni princip lečenja je monoterapijski pristup, gde se ide od manjih
ka većim dozama postepeno. Ukoliko monoterapija sa maksimalnom dnevnom
dozom nije dala rezultate, uvode se druge grupe lekova (diuretici,
betablokatori, C-antagonisti) u manjim dozama. Poštovan je princip da je
optimalno vreme za postizanje maksimalnih kliničkih efekata lekova
nekoliko nedelja. Najčešće su korišćeni sledeći ACEI: enalapril,
kaptopril i lizinopril.
Danas: od naših pacijenata, 75 koristi fiksne kombinacije ACEI i
diuretika (50%); 4 pacijenta koristi fiksnu kombinaciju ACEI i Ca
blokatora (2,6%); a 3 pacijenta fiksnu kombinaciju β blokatora i
diuretika (2%). Od preostalog broja, 41 pacijent koristi ACEI, diuretik
i β blokator; 19 pacijenata ACEI, β blokator i Ca blokator; 10
pacijenata koristi ACEI, β blokator, Ca blokator i diuretik; 10
pacijenata koristi inhibitor angiotenzina 1.
ZAKLJUČAK: Lečenje hipertenzije u današnje vreme podrazumeva lečenje sa
više medikamenata u manjim dozama koje se postepeno povećavaju. Prednost
se daje fiksnim kombinacijama lekova. Proizvodnja ovih lekova je novijeg
datuma i oni su u mnogome pojednostavili doziranje. Pre 10 godina,
lečenje se sprovodilo po principu monoterapije, gde se doza leka
povećavala do maksimalne dnevne doze, a tek onda uvodio lek iz druge
grupe.
Ključne reči: hipertenzija, monoterapija, fiksne kombinacije lekova,
inhibitori AT1
e-mail: drbiljanagm@gmail.com
42.
UNOS VITAMINA C I ANEMIJA KOD DECE MLAĐEG
ŠKOLSKOG UZRASTA
Snežana Markišić Milojković, Merima Atanasković
DOM ZDRAVLJA SOKOBANJA
UVOD: Anemija je čest problem u pedijatrijskoj praksi i najčešće je
nutritivnog porekla, usled nedovoljnog unosa gvoždja hranom.Vitamin C je
odgovoran za apsorpciju istog, te stoga njegov nedostatak dovodi i do
anemije.
CILJ: Da utvrdimo učestalost pojave anemije kod dece mladjeg školskog
uzrasta, prosečan dnevni unos vitamina C, kao i povezanost navika u
ishrani i pojavu anemije.
MATERIJAL I METODE: Ispitivanje je izvršeno na populaciji od 317 dece,
uzrasta 7 (145 dece) i 9 godina (172 dece), koje smo grupisali po polu,
uzrastu i mestu stanovanja (ruralna i semiurbana sredina). Za graničnu
vrednost indikativne sideropenijske anemije uzeta je vrednost Hb manja
od 115 g/l ( SZO 1997.god.), a hemoglobin je određivan iz kapilarne krvi
metodom po Sahliju. Unos vitamina C izračunavan je korišćenejm Tablica o
sastavu i prehrambenoj vrednosti namirnica, a posle sprovedene ankete
ishrane 24-h recall.
Studentov t-test i analiza varijanse korišćena je za testiranje
značajnosti razlike, odn. povezanosti vrednosti Hb sa unosom vitamina C.
REZULTATI: Od ukupno 317 dece, vrednosti Hb niže od 115 g/l imalo je 47
dece ili 14,83%, bez značajnih razlika po polu, mestu stanovanja ili
uzrstu dece. Zadovoljavajući unos vitamina C imalo je ukupno118 dece
(37,3%), odnosno nedovoljni 2/3 ili 63,2% (199 dece). Minimalni unos
ovog vitamina ( manje od 30 mg/dan ) ima 25,5% ili 79 dece. Nema razlike
u unosu vitamina C u pogledu pola, dok deca u ruralnoj sredini imaju u
većoj meri zadovoljavajući unos u odnosu na decu iz semiurbane
sredine.Testirana je i zavisnost vrednosti Hb od unosa vitamina C:
dobili smo da deca koja unose više vitamina C imaju i veće vrednosti Hb,
nezavisno od mesta stanovanja,odn. da devojčice koje unose više vitamina
C imaju i veće vrednosti Hb.
ZAKLJUČAK: Dobili smo potvrdu o postojanju povezanosti izmedju unosa
vitamina C i deficita gvoždja, odn. anemije. Rezultati nam govore, na
posredan način, o nedovoljnoj ishrani u smislu loših navika u ishrani i
nedovoljnog unosa svežeg voća i povrća.
Ključne reči: anemija, vitamin C, unos gvoždja, hemoglobin
e-mail:
snezana.milojkovic2011@gmail.com
43.
ELEKTRONSKI KARTON U SLUŽBI OPŠTE
MEDICINE DOMA ZDRAVLJA U ZAJEČARU – ZAPAŽANJA IZABRANIH LEKARA I
MEDICINSKIH TEHNIČARA
Miloš Protić, Ljiljana Jovanović
ZDRAVSTVENI CENTAR ZAJEČAR DOM ZDRAVLJA, SLUŽBA OPŠTE MEDICINE
UVOD: Medicinska informatika ili zdravstveni informacijski sistem,
klinička informatika, biomedicinska informatika, jeste naučna disciplina
koja je nastala susretom informatičke nauke i zdravstvene zaštite. Ona
se bavi sredstvima, uređajima, metodama potrebnim za optimizaciju,
sticanje, stvaranje baze podataka, pronalaženje i korišćenje informacija
u zdravstvu i medicini, uključuje i alate (softver-aplikacijske
programe), ne samo računare , kao i kliničke smernice (vodiči dobre
prakse)…( definicija medicinske informtike iz Wikipedie).
CILJ: Cilj je sagledati stavove lekara i medicinskih tehničara u službi
opšte medicine u Zaječaru o zaštićenosti podataka (bezbednosti) i
olakšanosti u svakodnevnom radu korišćenjem elektronskg kartona.
MATERIJAL I METODI RADA: Sekcija opšte medicine Srpskog lekarskog
društva, rukovodeći se Strategijom Ministarstva Zdravlja Republike
Srbije o informatizaciji zdravstvenog sistema u Republici do
2015.godine, je predložila da se od 7.do 11.marta 2011. godine provede
multicentrična studija preseka "Elektronski karton u radu izabranog
lekara" i to anonimnim anketnim upitnicima dizajniranim prema
specifičnostima posebno za lekare odnosno medicinske tehničare koji su
se dobrovoljno opredeljevali za učešće u Studiji, a što je dokumentovano
njihovim pisanim pristankom. Pravo učešća u anketiranju imali su samo
oni izabrani lekari i njihovi timski medicinski tehničari, kao i
medicinski tehničari na poslovima pružanja previjališnih usluga u službi
opšte medicine Doma zdravlja koji su se služili elektronskim kartonom u
svakodnevnoj praksi (inkluzioni kriterijumi). Studija je provedena u
Zaječaru.
REZULTATI: Od 37 anketiranih ispitanika, lekara je 11-oro, a medicinskih
tehničara je 26. Većina ispitanika je ženskog pola, njih 34, muškog pola
je 3-oje. 11-oro anketiranih je mlađe od 40 godina, u petoj deceniji je
11, a u 6.deceniji života je 14-oro, a 1 anketirani ima peko 60 godina.
Od anketiranih lekara 7 je specijalista opšte medicine, 4 lekara opšte
medicine. Prosečan radni staž je kod lekara 23,55 godina, a kod
medicinskih tehničara 21,00 godinu. Da su podaci u elektronskom kartonu
nezaštićeni izjasnilo se 10-oro lekara i 18 medicinskih tehničara, da su
podaci delimično zaštićeni reklo je 5 medicinskih tehničara, a da ne
znaju da li su podaci zaštićeni izjasnilo se 2 tehničara i 1 lekar. 13
medicinskih tehničara i 2 lekara upotrebom elektronskog kartona smatra
da je rad olakšan,da nije olakšan misli 9 medicinskih tehničara i 2
lekara, dok 6 lekara misli da je delimično olakšan rad, čije mišljenje
deli i 3 medicinska tehničara. Po 1 lekar i 1 tehnićar smatra da im rad
nije olakšan.
ZAKLJUČAK: Evidentno je da je većina ispitanika stariji od 40 godina,
kao i da je prosek radnog staža duži od polovine radnog veka. Većina
lekara su specijalisti opšte medicine. Većina lekara i medicinskih
tehničara se slaže da su podaci nezaštićeni u smislu bezbednosti.
Postoji razilaženje u mišljenju o olakšanosti svakodnevnog rada
korišćenjem elektronskih kartona, tako da polovina medicinskih tehničara
smatra da im je rad olakšan, da je delimično olakšan smatra nešto više
od polovine lekara. Ima se utisak da je različitost u mišljenju o
olakšanosti svakodnevnog rada posledica, kako razlika u softveru koji
koriste lekari odnosno tehničari, tako i nedovoljne informatičke
edukovanosti, a da je zaštićenost-bezbednost podataka posledica
manjkavosti softvera (naime, softver nije zaštićen od naknadne izmene
podataka-prim. aut.)
Ključne reči: Medicinska informatika, izabrani lekar, elektronski
karton, opšta medicina
44
EPIDEMIOLOŠKE KARAKTERISTIKE
BAKTERIJSKIH MENINGITA NA PODRUČJU NIŠAVSKOG I TOPLIČKOG OKRUGA
Marina Kostić
INSTITUT ZA JAVNO ZDRAVLJE NIŠ
UVOD: Bakterijski meningitisi se najčešće javljaju kod dece starosti do
5 godina ali i kod starijih osoba sa oslabljenim imunitetom. Za razliku
od virusnih meningitisa koji imaju blaži kliničkin tok i gde je oporavak
potpun, kod bakterijskog se dešavaju i smrtni ishodi i trajna oštećenja
ukoliko se terapija ne sprovede na vreme. Pojava rezistentnih sojeva
uzročnika oteževa i produžuje lečenje.
CILJ: sagledati epidemiološke karakteristike i učešće dečje populacije u
morbiditetu i mortalitetu od bakterijskih meningitisa na teritoriji
Nišavskog i Topličkog okruga u periodu od 2002-2011. godine.
MATERIJAL I METODI RADA: Primenjen je deskriptivni metod rada. Kao izvor
podataka korišćene su prijave oboljenja-smrti od zaraznih bolesti i
godišnji izveštaji IZJZ Niš. Stope su izračunavane na 100000 stanovnika
po popisu stanovništva iz 2002. godine.
REZULTATI: U periodu od 2002-2011. godine na području Nišavskog i
Topličkog okruga od meningitisa čiji su uzročnici bakterije ukupno je
obolelo 169 osoba. Prosečna godišnja stopa oboljevanja iznosi 3,64 na
100000 stanovnika sa prosečnim godišnjim letalitetom od 15,42%. Od
ukupnog broja umrlih 66,67% čine stariji od 60 godina. Najviše obolelih
je u 2005. god. – 15,38%. Veću specifičnu stopu oboljevanja imale su
osobe muškog pola (39,15 vs. 28,27 kod žena). Iako osobe starije od 60
godina čine 30,77% obolelih, najveću specifičnu stopu imaju deca do
četvrte godine starosti - 119,44. U manjim opštinama više je obolevalo
seosko stanovništvo, a u opštini Niš gradska populacija. U distribuciji
po zanimanju penzioneri zauzimaju vodeće mesto sa 28% a slede deca
predškolskog uzrasta sa 19% i učenici sa 18%. Avgust je mesec sa najviše
registrovanih slučajeva – 19. Generalno patogeni uzročnik nije izolovan
kod 97 slučajeva, dok je stafilokok uzročnik u 13,02%. Kod dece do pet
godina vodeći uzročnik je hemofilus – 28,57%. Rezistentni ESBL+ sojevi
beleže se u 3 slučaja. U posmatranom periodu na teritoriji Nišavskog i
Topličkog okruga od bakterijskog meningita umrlo je dvoje dece starosti
do 5 godina i 18 starijih od 60 godina. Na Klinici za zarazne bolesti KC
Niš hospitalizovano je više od dve trećine obolelih.
ZAKLJUČAK: Vakcinacija lica protiv bakterijskih meningitisa za koje
postoji vakcina značajno smanjuje obolevanje, pojavu komplikacija i
smrtnosti, naročito kod novorođenčadi i male dece. Time se smanjuje
mogućnost pojave epidemija u dečjim kolektivima. Vakcinacija protiv
haemophilusa influenzae tip B uvedena je u sistematsku vakcinaciju od
2006. godine, ali i dalje postoje problemi u nabavci vakcine.
Ključne reči: bakterijski meningitis, vakcinacija, epidemija.
e-mail: marinakosticnis@gmail.com,
zarazne@izjz-nis.org.rs
45.
UČESTALOST KARCINOMA PROSTATE
U VALJEVSKOJ OPŠTINI, OKRUG KOLUBARA, U PERIODU JANUAR 2002 – DECEMBAR
2011
Nadežda Đurić, R. Mitrović, B. Jeremić, M. Matović, Z. Đurić, N.
Pakević
ZDRAVSTVENI CENTAR VALJEVO
UVOD: U muškoj polulaciji,u Evropi, karcinom prostate je prvi po
učestalosti(21%)a treći kao uzrok smrti,(9,2%)iza karcinoma
pluća,(26,6%) i kolorektalnog karcinoma,(11,3% )
CILJ: Cilj rada je da prikaže učestalost karcinoma prostate u opštini
Valjevo za desetogodišnji period
MATERIJAL I METODE: nakon RT, određivanja vrednosti PSA i F/T PSA ,
učinjene biopsije, za deset godina dijagnostikovano je 338 karcinoma
prostate.Do juna 2006 rađene su transperinealne,a od juna 2006. rade se
TRUS biopsije prostate.
REZULTATI: Od ukupno dijagnostikovanih 338 karcinoma prostate u 2002
bilo ih je 19,u 2003.dijagnostikovano je25,predominantno u 8.deceniji;15
karcinoma otkriveno je2004.U 2005.god.bilo je23 karcinoma prostate,a u
2006. 49 karcinoma i to od juna do decembra 30.U 2007. bilo je 43
karcinoma prostate ,a u 2008 dijagnostikovano ih je 34. 2009.bila je
godina sa najviše otkrivenih karcinoma (54 ).U 2010 dijagnostikovano je
30 karcinoma..43 karcinoma prostate dijagnostikovano je u 2011.
ZAKLJUČAK: U analiziranom periodu evidentan je porast karcinoma prostate
što se uklapa u trend porasta ovog malignog oboljenja u Evropi i svetu
.Značajno povećanje od juna 2006.pa do decembra 2011. poklapa se sa
uvođenjem TRUS biopsije prostate kao preciznije dijagnostičke metode u
odnosu na transperinealnu biopsiju koja je rađena do juna 2006.
Ključne reči: karcinom prostate, učestalost,TRUS biopsija prostatae
e-mail:nadezda.djuric70@gmail.com
|
|
|
|
