XXII Timočki medicinski dani :::
Sažeci radova - Pedijatrija

Autori su analizirali vulvo-vaginalnu floru u 50 novorodjene dece i ranom detinjstvu uporedno sa vaginalnom florom majke i našli da kolonizacija bakterijama vagine novorodjenčadi u 62% slučaja počinju još u toku porodjaja. Nalaz Escherichiae colli i Staphylococcusa aureusa u velikom procentu kolonizacije ukazuje da je normalna bakterijska flora u većini slučajeva bila poremećena u odsustvu lokalnih i opštih promena u organizmu deteta. Kolonizacija vulve i vagine novorodjenih bakterijama počinju još u toku porodjaja. Vrsta bakterije zavisi od flore majke, dužine trajanja porodjaja i vremena prskanja vodenjaka kao i egsogenih faktora. Nalaz E.colli u visokom procentu i njegova udvostručenost u drugom brisu vagine dece (32% i 68%), kao i Staphylococcus aureusa sa odsustvom laktobacila upućuje da je normalna bakterijlna flora u većini slučajeva bila poremećena. Kako nije registrovan ni jedan slučaj lokalnih premena genitalija nije isključena mogućnost da su vulvitis, sinehije polnih usena kao i urinarne infekcije rezultat njihove infekcije.
Bakteriološka kontrola novorodjenčadi, majke i njihove okoline je potrebna radi ocene bakteriološke situacije i uspeha preventivnih mera u sprečavanju širenja infekcija i kliconoštva, kretanje vrste bakterija i njihove osetljivosti na pojedine antibiotike.


41
PROCENA UHRANJENOSTI (GOJAZNOSTI) U DVE GENERACIJE RODJENE 1967. I 1985. GODINE
Bratimirka Jelenković, Ivica Milošević, Nena Čukić i Marijana Mihajlović
Zdravstveni centar Zaječar, Dečiji dispanzer

Cilj rada: Upoređivanje stanja uhranjenosti- gojazanosti u dve generacije .
Materijal i metode : Analiziran je desetopostotni uzorak generacije rodjene l965. i 1985 godine; tj njihova TM i TV izmerene na sistematskim pregledima u drugoj, sedmoj, dvanaestoj, četrnaestoj i osamnaestoj godini života. Podaci su dobijeni analizom zdravstvenih kartona ispitanika. Uhranjenost je procenjivana određivanjem BMI i upoređivanjem istog sa standardizovanim krivama za BMI posebno za muški i đenski pol.
Rezultati: Uočen je viši BMI( iznad 90. percentila)u sedmoj godini života u generaciji iz 1985. godine u odnosu na generaciju iz 1967. godine(23,3% prema 8,9%). Literaturni podaci govore o velikoj korelaciji između BMI u periodu 4.- 8.godini života i sklonosti ka gojaznosti u odraslom životnom dobu. Uočen je povišen BMI i u 18. godini života. Rezultati ukazuju na manju učestanost gojaznosti u generaciji iz 1967. godine .


42
ANTROPOMETRIJSKI PARAMETRI U DVE GENERACIJE RODJENE 1967. I 1985. GODINE
Ivica Milošević, Bratimirka Jelenković, Nena Čukić i Marijana Mihajlović
Zdravstveni centar Zaječar, Dečiji dispanzer

Cilj rada: Procena antropometrijskih parametara (telesna masa i telesna visina) u dve generacije.
Materijal i metode : Analiziran je desetopostotni uzorak generacije rodjene l965. i 1985 godine; tj njihova TM i TV izmerene na sistematskim pregledima u drugoj, sedmoj, dvanaestoj, četrnaestoj i osamnaestoj godini života. Podaci su dobijeni analizom zdravstvenih kartona ispitanika.
Rezultati rada i diskusija: Od 100 ispitanika iz l967 godine 40 je ženskog a 60 muškog pola,dok je iz 1985 godine 45 je muškog,a 55 ženskog pola. Nema značajne razlike u TM i TV izmedju ove dve generacije u 2. i 7. godini, dok su u 14. godini dečaci u proseku 11.4 kg teži i 10.43 cm višlji, a devojčice 3.38 kg teže i 7.5 cm višlje u odnosu na generaciju rodjenu 1967 godine. U osamnaestoj godini je TV u proseku veća za 5.43cm kod devojčica i 3.06cm kod dečaka dok su devojčice teže za 2.7kg a dečaci za 6.98 kg od generacije rodjene pre 17 godina ( 167.5 -161.62; 177.69 - 174.63 ; 58.49 -55.79;71.85-64.87 ). Promene su više izražene u TM kod dečaka a u TV kod devojčica koje su rodjene 1985 godine u odnosu na period pre 17 godina. Te promene su naročito izražene od 12. godine života što se može objasniti boljim uslovima života i verovatno nešto ranijim početkom puberteta.


43
UČESTALOST NISKOG RASTA U DECE UZRASTA 3- 10 GODINA BEZ ZNAKOVA PUBERTETA
Bratimirka Jelenković, Nena Čukić , Marijana Mihajlović i Bojana Ružić
Zdravstveni centar Zaječar, Dečiji dispanzer

Cilj rada: Procena učestalosti niskog rasta (TV ispitanika manja od P10 za odgovarajući uzrast i pol) u dece uzrasta 3-10 godina pri čemu su iz ispitivanja isključena deca u kojih je nizak rast uzrokovan hroničnim oboljenjima srca, bubrega i štitne žlezde.
Materijali i metode: Analizom zdravstvenih kartona sve dece uzrasta 3- 10 godine iz Opštine Zaječar (4556) izdvojena su deca čija telesna visina ispunjava kriterijume (120). Ova deca su posebno pozivana radi dopunskih sistematskih pregleda (antropometrijska merenja) . Po potrebi su pored anameze i fizikalnog pregleda vršena laboratorijska ispitivanja kao i nivoi hormona kao i koštana zrelost.
Rezultati: Učestalost dece niskog rasta je 2,33% I najizraženija je u generaciji rođenoj 1988. godine (3,74%).


44
POTREBE I MOTIVISANOST SREDNJOŠKOLSKE OMLADINE DA SE JAVE U SAVETOVALIŠTE ZA MLADE
Nena Čukić, Bratimirka Jelenković i Marijana Mihajlović
Zdravstveni centar Zaječar, Dečiji dispanzer

Cilj rada: Procena potreba i motivisanosti srednjoškolske omladine (15- 18. godina) da u savetovalištu za mlade reše svoje probleme .
Materijali i metode: Sprovedena je pismena anonimna anketa među učenicima srednjih škola (gimnazija, medicinska, tehnička i ekonomska škola ). Anketom je obuhvaćen 10% uzorak ciljne populacije (300 / 2988) u svim razredima. Korišćen je anketni upitnik sa 4 pitanja o radnom vremenu savetovališta, trenutnoj potrebi za stručnim mišljenjem i pomoći , i o činiocima koji pozitivno utiču na odluku da posete savetovalište.
Uočeno je da veći broj ispitivane omladine nije obavešteno o radnom vremenu savetovališta kao ni o mogućnostima da tamo reše neki od svojih problema. Podjednako bi se javili pedijatru, psihologu i ginekologu u vezi sa problemom sa reproduktivnim zdravljem a imaju potrebu da se jave dermatologu, fizijatru i neuropsihijatru. Na odluku da rešenje problema potraže u savetovalištu najviše utiče aktuelnost problema i pozitivno iskustvo vršnjaka.


45
INFORMISANOST SREDNJOŠKOLSKE OMLADINE O REPRODUKTIVNOM ZDRAVLJU
Marijana Mihajlović, Nena Čukić i Bratimirka Jelenković
Zdravstveni centar Zaječar, Dečiji dispanzer

Cilj rada: Procena informisanosti učenika srednjih škola u Zaječarskom srednjoškolskom centru o reproduktivnom zdravlju šest meseci od početka rada Savetovališta za mlade pri Dečijem dispanzeru ZC Zaječar
Materijali i metode: Sprovedena je pismena anonimna anketa među učenicima srednjih škola (gimnazija, medicinska, tehnička i ekonomska škola ). Anketom je obuhvaćen 10% uzorak ciljne populacije (300 / 2988) u svim razredima. Korišćen je anketni upitnik sa 11 pitanja .
Pregledom upitnika uočeno je da je nivo informisanosti srednjoškolske omladine nedovoljan. i da je neophodno veće angažovanje čitave društvene zajednice.


46
KLINIČKE ODLIKE DECE DIJABETIČNIH MAJKI HOSPITALIZOVANIH U ODSEKU NEONATOLOGIJE U PERIODU 1998.-2002. GODINE
Ljiljana Jovanović, Bratimirka Jelenković i Miodrag Djordjević
Zdravstveni centar Zaječar, Pedijatrijska služba, Dispanzer za dijabetes

Cilj rada je procena učestalosti poremećaja koji se javljaju u dece dijabetičnih majki. Materijali i metod: analizirane su istorije bolesti hospitalizovane novorodjenčadi u periodu 1998.-2002.godine. U petogodišnjem periodu od 785 hospitalizovane novorodjenčadi
trinaestoro su deca dijabetičnih majki, pet je ženskog, osam muškog pola. Jedna trudnoća je blizanačka. Dve trudnice su lečene i od EPH gestoze. Sve majke su lečene insulinom osim jedne koja je bila na dijeti. Četiri porodjaja su završena vaginalno, osam carskim rezom. Sedmoro dece je rodjeno pre termina. Anomalije ploda, osim parcijalne sindaktilije na prstima nogu jednog novorodjenčeta, nisu registrovane. Devetoro dece je imalao Apgar scor 7. PM su u rasponu od 2650g do 4850g, PD od 48-59cm. Devetoro dece je imalo kliničke znake hipoglikemije, koji su i laboratorijski potvrdjeni (glikemije niže od 2 mmol/l ). Sva novorodjenčad su bila tahipnoična a zbog asfiksije oksigenoterapija je primenjena u proseku tokom dva dana. Konvulzivni napadi nisu registrovani ni u jednog novorodjenčeta. U tri novorodjenčeta nivo Hb je bio veći od 200g/l. Jedno novorodjenče je imalo hemoragijsku bolest, desetoro žuticu, ali su vrednosti bilirubina bile do 230 umol/l. Sva novorodjenčad je lečena infuzijom glukoze . Jedno novorodjenče je upućeno u višu ustanovu,jedno je egzitiralo a jedanaestoro je imalo povoljan tok bolesti.


47
UČESTALOST PRODUŽENE ŽUTICE U ODOJČADI ROĐENOJ 2002- 2003. GODINE
Snežana Živković, Bratimirka Jelenković, Ljiljana Janačković, Lidija Pešić i Ljiljana Jovanović
Zdravstveni centar Zaječar, Dečiji dispanzer

Cilj rada: Procena učestalosti produžene žutice u odojčadi (povišene vrenosti ukupnog bilirubina u serumu duže od mesec dana po rođenju).
Materijali i metode: Analizom zdravstvenih kartona sve dece rođene u periodu maj 2002- april 2003 ( 520 dece), kao i podataka lista za novorođenče dobijeni su podaci o učestalosti produžene žutice. Dijagnoza produžene žutice je postavljana na osnosu anamneze, fizikalnog pregleda i dopunskih dijagnostičkih metoda.
Rezultati pokazuju da se produžena žutica javila u 10% ispitane odojčadi koja su najčešće dobrog opšteg stanja, dodaju u telesenoj masi, na prirodnoj su ishrani i potrebno je pažljivo razmotriti dopunske dijagnostičke procedure.


48
YY-SINDROM, PRIKAZ SLUČAJA
Bojana Cokić i saradnici
Zdravstveni centar Zaječar, Pedijatrijska služba

UVOD:YY-sindrom je hromozomsko oboljenje, a uzrok je prisustvo viška hromozoma y. Javlja se u muške dece najčešće 1 na 900 muške novorodjenčadi. Muškarci sa yy-sindromom su obično veoma visoki i mršavi. U ado- lescenciji imaju izražene akne. IQ je niži ili prosečan, imaju probleme u ponašanju i antisocijalno ponašanje.
PRIKAZ SLUČAJA:U radu smo prikazali muško novorodjenče iz prve kontrolisane trudnoće. Rodjeno je klini- čki zdravo muško dete telesne mase 4100 gr. i dužine 51 cm. Obim glave 36 cm. Odmah zaplakalo i prodisalo. Zbog godina majke (40 godina) uradjena je kordocente- za u 24. nedelji gestacije. Kariotip deteta je 47, XYY. Po dobijanju kariotipa roditeljima je dat genetički savet.
ZAKLJUČAK: Primena citogenetskih analiza je objasnila asocijalna ponašanja u mnogih muškaraca sa nižim IQ i ponekad agresivnim ponašanjem. Dobijen je kariotip 47, XYY, koji danas ima više naziva-"super muškarac", poli-somija Y, diplo-Y-sindrom, a najčešće YY-sindrom. Prenatalnom dijagnozom i genetičkom informacijom porodica se upoznaje sa prirodom bolesti i pratećim problemima.Prihvatanje genetičkog saveta zavisi od porodice. U slučaju porodice prikazanog novorodjenčeta majka je odlučila da rodi muško dete jer je to uslov da ostane u braku i da njena nova porodica dobije naslednika.


49
TURNER-OV SINDROM U NOVORODJENČETA-PRIKAZ SLUČAJA
Bojana Cokić i saradnici
Zdravstveni centar Zaječar, Pedijatrijska služba

U radu smo prikazali novorodjnče sa Turnerovim sindromom. Trudnoća druga po redu, kontrolisana. Majka 32 god. zdrava.Novorodjenče rodjeno u terminu, odmah zaplakalo i prodisalo. Apgar score 8. Porodjajna masa 2900 gr. Porodjajna dužina 49 cm. Obim glave 32 cm. Odmah po rodjenju zapažen limfedem dorzuma oba stopala. Klinički je postavljena dijagnoza Turnerovog sindroma, a potvrdjena je citogenetski u Beogradu. Kariotip novorodjenčeta je 45, XO. Pored toga dijagnostikovana je i luksacija levog kuka i koarktacija aorte. Prikazano novorodjenče je suočeno sa kompleksnim problemom. Očekuje se da je njegova egzistencija direktno u vezi sa pomenutim anomallijama.Supstitucionom terapijom (hormon rasta) može se kontrolisati rast. Luksacija kuka će se korigovati ortopedskim tretmanom. Veliki problem je kongenitalna mana srca koja pored Turnerovog sindroma ugrožava život deteta.


50
PRIKAZ SLUČAJA: SY ANGELMAN
B.Vasić, M.Đurić
Zdravstveni centar Zaječar, Institut za majku i dete Novi Beograd

Prikazujemo petnaestomesečnu devojčicu sa fenotipskim karakteristikama Angelmanovog sindroma. Dete pokazuje zaostatak u psihomotornom razvoju, kranio-facijalnu dismorfiju, cerebelarne znake, specifično dobro raspoloženje i karakterističan EEG. Citogenetski nije dokazana vidljiva delecija 15-og hromozoma, te su ispitivanja nastavljena na molekularnom nivou.


51
EMBRIONALNI TUMORI U DECE - PRIKAZ BOLESNIKA
Jordan Trokanvić, M Kračunović, M Nikolić, V Stuparević
Zdravstveni centar Zaječar, Služba za zaštitu dece

Tumori germinativnih ćelija sa različitim kliničkim karakteristikama u dece imaju zajedničko poreklo iz primitivnih nediferenciranih ćelija, koje se najpre uočavaju u endodermu žumančane kese. Ove ćelije se u ranom embrionalnom periodu mogu videti po mezenterijumu ili na udaljenim mestima i njihova karakteristika je da lako mogu maligno da se transformišu. Ovi tumori čine 3-5% tumora dečijeg uzrasta, a od toga 25-35% čine neuroblastomi lokalizovani u sakrokokcigealnom predelu često udruženi sa raznim urodjenim anomalijama. Drugu lokalizaciju po redu čine ovarijalni tumori devojčica.
Tumori jajnika su retki do druge godine, a najčešći su od 9-11 godine života. Od toga su 60-70% su zreli teratomi, 10% su čisti tumori koji mogu biti unilaterarno ili bilateralno. Klinički se manifestuju kao palpabilna masa u donjem delu trbuha sa osećanjem nelagodnosti i bolom, koja se može komplikovati krvavljenjem. Može dati gastrointestinalne i bubrežne smetnje zbog tumorske kompresije. Oko trećine nezrelih teratoma se širi po peritoneumu, omentumu ili u regionalne limfne čvorove. Dijagnostika je delikatna i obuhvata laboratoriju, radiologiju, oftalmoskopiju, ehosonografiju, skener i druge metode. Prognoza zavisi od lokalizacije i stadijuma lokalne i metastatske proširenosti. Lečenje je hirurško uz hemostatsku i zračnu terapiju zavisno od slučaja i kliničke slike.
Prikazujemo žensko dete staro dve godine iz Negotina sa embriononalnim tumorom ovarijuma bez posebnih tegoba, koji je registrovan na redovnom sistematskom pregledu dece. Ultrasonografski je registrovana heterogena formacija ispod levog bubrega veličine 9,8´6,3cm. Dete je operisano u institutu za majku i dete na Novom Beogradu pod dijagnozom: Ca ovari l.sin metastaticum i patohistološki verifikovano. Godinu dana nakon operacije, stanje deteta je zadovoljavajuće i psihomotorni razvoj je uredan.


52
TORTIKOLIS
M. Jolić, N. Ristović
Zdravstveni centar Zaječar, Dečja hirurgija

Prinudni položaj glave na jednu stranu - tortikolis može biti posledica brojnih oboljenja. Najčešće nastaje zbog pojave fibroze ujednom sternokleidomatoidnom mišiću. Značajno je početi sa fizikalnim tretmanom što pre kako bi se izbegle sekundarne posledice nagnutosti glave: plagiocefalia, hemihipotrfija lica i atrofija m. trapezijusa sa obolele strane. U slučaju neuspeha konzervativnog lečenja neophodno je hirurškim putem osloboditi izmenjeni mišić. Na našem odeljenju operisano je 12-toro dece uzrasta od 3 do 14 godina sa relativno zadovoljavajućim rezultatima.


53 poster
SISTEMATSKI PERGLEDI DECE ZA UPIS U ŠKOLU I NEKE UOČENE ANOMALIJE I PATOLOŠKA STANJA
Bogicić S., Trokanvić J.
Zdravstveni centar Negotin, Služba za zaštitu dece

Rast i razvoj dece zavisi od endogenih i egzogenih faktora i njihovog medjusobnog dejstva. Genetski faktori koji uspostavljaju krajnje granice bioloških potencijala umnogome zavise od ekonomskih, higijenskih, kulturnih, socioloških i pre svega pravilne ishrane.
Ispitivana su zdrava deca sa teritotije opštine Negotin za upis u pri razred osnovne škole po poznatoj metodologiji tokom 2003. godine. Pored kliničkog pregleda, odredjeni su neki antropometrijski parametri, laboratorijske analize i obavljene su konsultacije psihologa, logopeda i nekih specijalista. Takodje su ispitivana deca razvrstana po polu, mestu stanovanja, uz statističku obradu i uporedjivana su sa rezultatima drugih autora.
Ispitivano je 496 deteta od sedam godina, odnosno 258 muške i 237 ženske dece iz grada i sela. Uočena je značajna anemija i defomacije koštanozglobnog sistema. Preko 90% dece imaju kariozne zube, ali isto tako značajan procenat dece imaju govorne mane i oštećenje sluha. Veliki broj muške dece imaju fimozu, ektopiju testisa ili druhe anomalije urogenitalnog sistema.
Ispitivano je relativno mali broj dece za upis u prvi razred, ali dobijene srednje vrednosti pojedinih antropometrijskih i laboratorijskih parametara su slični nalazima drugih autora. Vrednosti eritrocita i hemoglobina, kao i deformacije koštanozglobnog sistema su značajno zastupljene, kao i govorni poremećaji, a naročito kariozni zubi. Anomalije vida i sluha, kao i urogenitalne anomalije su takodje relativno česte. Dobijeni rezultati su registrovani u relativno zdrave dece, ali zdravstveno stanje, ishranjenost, anomalije i druga deficitarna stanja ukazuju na potrebna ispitivanja povezanosti uticaja brojnih spoljnih faktora na zdravstveno stanje dece.


54 poster
POREĐENJE LIPIDNOG STATUSA DECE U RASPONU OD PET GODINA
Dušica Stevanović, Vinka Jovanović
Zdravstveni centar Zaječar

Ateroskleroza je složen patološki proces na čije razvijanje utiču mnogi faktori rizika, uključujući i poremećaje u metabolizmu lipoproteina. Iako ateroskleroza počinje u detinjstvu i postoje dokazi o povezanosti nivoa lipida kod dece i kasnijeg razvijanja koronarne srčane bolesti, još nema dovoljno podataka o vrednostima lipida kod zdrave dece. U Jugoslaviji je 1997. godine sprovedeno istraživanje prekursora arterioskleroze kod dece stare 10 godina - JUSAD. Ispitivanje je obavljeno u školama opštine Zaječar i obuhvatilo je 450 deteta. Praćeni su lipidni parametri u krvi: ukupni holesterol, trigliceridi, HDL-holesterol i LDL-holesterol. Ispitivanje je ponovljeno posle 5 godina (2002. godine) na istom uzorku, pri čemu su deca bila starosi 15 godina. Dobijeni su sledeći rezultati: 1997. godine: za ukupni holesterol 3.80±0.47 mmol/l; trigliceridi 0.71±0.33 mmol/l, HDL-holesterol 1.02±0.36 mmol/l i LDL-holesterol 2.90±0.55 mmol/l; 2002. godine: ukupni holesterol 4.71±0.83 mmol/l; trigliceridi 0.96±0.38 mmol/l, HDL-holesterol 1.00±0.18 mmol/l i LDL-holesterol 3.40±0.66 mmol/l. Za obradu podataka korišćen je Studentov t-test. Statistički značajne razlike za p<0.05 dobijene su za vrednosti ukupnog holesterola, triglicerida i LDL-holesterola. Za vrednosti HDL-holesterola nije bilo statistički značajnih razlika. Dobijene vrednosti se slažu sa literaturnim podacima za decu istih uzrasta.


55 poster
ZNAČAJ RANE DIJAGNOSTIKE I REHABILITACIJE DECE SA POSEBNIM POTREBAMA
Nensi Mitrović, Danijela Stanković
Zdravstveni centar Negotin, Služba za zaštitu dece

Cilj ovog rada je bio dobijanje informacija o zastupljenosti govornih poremećaja, slušnih oštećenja i usporenog PM (psiho-motornog) razvoja kod predškolske dece i velikog značaja rane dijagnostike i rehabilitacije dece sa posebnim potrebama. Metode rada : U ispitivanju su korišćene metode i probe koje su u okviru defektološke dijagnostike. Za procenu govorno-jezičkog statusa dece korišćen je globalni artikulacioni test, koji se koristi za procenu kvaliteta izgovora glasova srpskog jezika.Sluh je ispitivan kvantitativno, šapatom i glasnim govorom, kao i tonalnom audiometrijom. Defektološkom procenom je ispitana : DL (dominantna lateralizovanost) govornih i donjih ekstremiteta, sluha i vida, OPM (organizovanost psiho-motorike), prakto-gnostičke i saznajne sposobnosti dece, koje bi ukazale na eventualno usporen PM razvoj dece. Rezultati ispitivanja su pokazali da je od 725 ispitanika 240 (33.10%) pokazivalo neke smetnje u razvoju.Od toga je 207 deteta (28.55%) bilo sa poremećajem govornog jezika, 16 (2.20%) sa slušnim oštećenjem, a 17 ispitanika (2.34%) je pokazivalo znake usporenog PM razvoja. Zaključci: Na osnovu ovako dobijenih rezultata ispitivanja, nameće se potreba za ranijom detekcijom i dijagnostikom dece sa posebnim potrebama, a samim tim iranom rehabilitacijom. S obzirom da se smetnje otkriju i dijagnostikuju na redovnom sistematskom pregledu za polazak u školu (na osnovu kojih i proističu navedeni rezultati), gubi se tzv. ,,korisno vreme,, za proces rehabilitacije, naročito ako su u pitanju slušna oštećenja gde je potrebna i amplifikacija, a samim tim i adaptacija pacijenta na slušne aparate.Kroz multidisciplinarni pristup problemu, ovakvu decu je potrebno još ranije otkriti, tako da se i sa procesom rehabilitacije počinje na vreme. Na kraju ne treba izostaviti nezamenljivu ulogu porodice, koja u procesu rehabilitacije postaje ravnopravni član tima. Porodica treba biti obučena od strane stručnjaka, tako da se i rehabilitacaja sprovodi kvalitetnije, jer su svi uključeni u njen proces. Ovakvim pristupom i načinom rada ovoj deci se omogućava bolja socijalizacija, lakša integracija u zajednici, a samim tim kvalitetniji život, što je i cilj društva.